Trang chủ Gia đình Việt Tập tục
07:36 | 07/04/2019 GMT+7

Tết Hàn thực và câu chuyện thú vị về bánh trôi, bánh chay

aa
Nhắc đến Tết Hàn thực là nghĩ ngay đến bánh trôi, bánh chay. Xung quanh hai món bánh đặc trưng của ngày lễ tết này, có những câu chuyện thú vị ít ai biết.
Đi tảo mộ ngày Tết Thanh minh cần chuẩn bị những gì? Văn khấn cúng Tết Thanh minh 2019 chính xác và đầy đủ nhất Tết Thanh minh và những việc nên làm để cả năm hanh thông, thuận lợi

Tết Hàn thực hay còn gọi là Tết bánh trôi bánh chay, rơi vào ngày mùng 3 tháng 3 Âm lịch. Trong tiếng Hán, "Hàn" nghĩa là lạnh, "thực" nghĩa là ăn. Như vậy Tết Hàn thực có thể hiểu là ngày tết ăn đồ lạnh. Có nguồn gốc từ Trung Quốc, nhưng Tết Hàn thực của người Việt vẫn mang màu sắc đặc trưng riêng. Trước ngày 3 tháng 3 Âm lịch khoảng 2 tuần đến 1 tháng, có thể thấy những sạp hàng bán bột làm bánh trôi bánh chay ở mọi khu chợ lớn nhỏ tại Hà Nội. Còn món bánh trôi, bánh chay được phục vụ quanh năm ở những khu ẩm thực nổi tiếng, trên những gánh hàng rong, là đồ ăn sáng, là thức ăn nhẹ, ăn vui ăn chơi chẳng cứ là vào Tết Hàn thực.

tet han thuc va cau chuyen thu vi ve banh troi banh chay
Bánh trôi, bánh chay dù là để dâng tổ tiên...
tet han thuc va cau chuyen thu vi ve banh troi banh chay
...hay là món ăn chơi đều mang ý nghĩa nhất định với người Việt.

Theo tục lệ, vào ngày mùng 3 tháng 3 Âm lịch, các gia đình người Việt dậy sớm, xay bột, đồ đỗ xanh, làm bánh trôi, bánh chay, nấu xôi chè lễ Phật và cúng gia tiên như một cách để tưởng nhớ người thân vào những ngày cuối xuân. Nếu không tự làm được bột, có thể mua sẵn bột ngoài chợ, mang về nhào bột lại, nặn bánh sao cho tròn, vẫn không làm giảm đi sự háo hức và thiêng liêng khó tả.

tet han thuc va cau chuyen thu vi ve banh troi banh chay
Tết Hàn thực - thêm một cái cớ để người Việt quây quần bên nhau. (Ảnh: eesaa_vietnam)

Nhắc đến bánh trôi bánh chay, người Việt thường nghĩ đến sự quây quần, sum họp. Vốn là dân tộc đề cao sự gắn kết gia đình và tình cảm ruột thịt, ngày Tết Hàn thực còn là cái cớ để các gia đình Việt ở bên nhau, mỗi người một việc, cùng nấu nồi bánh trôi bánh chay dâng lên tổ tiên. Nếu như ở thời xa xưa nghèo khó, người ta mong chờ Tết Hàn thực để được ăn bánh trôi bánh chay - món ăn có thể là thứ gì đó rất xa xỉ và thượng hạng, thì ngày nay, ngày Tết này được coi là cơ hội cho bọn trẻ phân biệt đâu là bột gạo, đâu là bột nếp, và giải thích cho chúng về "hiện tượng" thú vị "bảy nổi ba chìm với nước non".

Công thức làm bánh trôi bánh chay khá đơn giản, chỉ cần bột gạo nếp, đường phên và nhân đậu xanh. Nhưng để viên bánh ngon mát, ngọt lành thì bí quyết nằm ở khâu chọn nguyên liệu. Gạo làm bánh trôi, bánh chay phải là loại gạo nếp cái hoa vàng và pha theo tỷ lệ cứ 8 phần hoặc 9 phần nếp với 1 đến non 2 phần gạo.

Đường để làm nhân bánh trôi ngon nhất phải kể đến đường phên Dương Liễu, Cát Quê. Những miếng đường phên đặc biệt hơn các loại đường thông thường, ấn tượng nhất là miếng đường màu đỏ nâu, rắn đanh và giòn, hương thơm mát.

Cái tài tình của người làm bánh trôi cho ngày Tết Hàn thực là xắt miếng đường sao cho vừa phải, để ăn không quá ngọt, và khi luộc bánh, đường tan vừa đủ. Nếu khi ăn, cắn miếng bánh và thấy lớp đường ngọt mát tứa ra, hòa cùng bột thơm mềm, thì đó là mẻ bánh thành công.

tet han thuc va cau chuyen thu vi ve banh troi banh chay

(Ảnh: @yunachan_108)

tet han thuc va cau chuyen thu vi ve banh troi banh chay
(Ảnh: mailq1402)

Bánh nặn xong, sẽ được thả vào nồi nước sôi. Bánh chìm xuống rồi nổi lên "ba chìm bảy nổi, chín lênh đênh" là được. Sau đó vớt ra và ngâm trong nước lọc đã đun sôi để nguội cho săn trở lại rồi vớt ra bày lên đĩa.

tet han thuc va cau chuyen thu vi ve banh troi banh chay
(Ảnh: phuongbao)
tet han thuc va cau chuyen thu vi ve banh troi banh chay
(Ảnh: na.kitten1608)
tet han thuc va cau chuyen thu vi ve banh troi banh chay
(Ảnh: cat.biz.moois.home)

Để làm bánh chay, vẫn lấy bột vừa làm bánh trôi nhưng nhân là nhân đậu xanh nấu chín trộn đường, dừa sợi. Viên bánh chay to hơn bánh trôi và đựng vào bát chứ không dùng đĩa. Để hoàn tất bát bánh chay, người ta còn cần thêm một công đoạn nữa là quấy chút bột đao với bột sắn dây hoa bưởi, đường để chan vào bát bánh.

tet han thuc va cau chuyen thu vi ve banh troi banh chay
(Ảnh: Lê Tố Nữ)
tet han thuc va cau chuyen thu vi ve banh troi banh chay
(Ảnh: hieuthii3001)

Vài năm trở lại đây, sự xuất hiện của bánh trôi bánh chay ngũ sắc được cho là góp phần làm ngày Tết Hàn thực của người Việt thêm thú vị. Không chỉ phụ nữ nội trợ, mà những chị em công sở, nhưng cô gái chưa chồng, cũng coi việc làm bánh trôi bánh chay ngũ sắc là một thử thách rất đáng để thử.

Để làm được bánh trôi bánh chay ngũ sắc, có thể dùng thực phẩm để tạo màu cho bánh như bánh màu đỏ làm từ gấc, bánh màu xanh từ lá dứa hoặc trà xanh, bánh màu vàng từ bí ngô, bánh màu tím từ bắp cải tím, bánh màu hồng từ nước cốt củ dền, bánh màu nâu đậm từ bột cacao. Cách làm vẫn như bánh trôi bánh chay truyền thống, chỉ mất công hơn ở khâu "nhuộm màu" cho bánh.

tet han thuc va cau chuyen thu vi ve banh troi banh chay
(Ảnh: Tô Hưng Giang)
tet han thuc va cau chuyen thu vi ve banh troi banh chay
(Ảnh: Tô Hưng Giang)
tet han thuc va cau chuyen thu vi ve banh troi banh chay
(Ảnh: Tô Hưng Giang)
tet han thuc va cau chuyen thu vi ve banh troi banh chay
(Ảnh: Tô Hưng Giang)
tet han thuc va cau chuyen thu vi ve banh troi banh chay
(Ảnh: Tô Hưng Giang)
tet han thuc va cau chuyen thu vi ve banh troi banh chay
(Ảnh: Tô Hưng Giang)
tet han thuc va cau chuyen thu vi ve banh troi banh chay
(Ảnh: Tô Hưng Giang)
tet han thuc va cau chuyen thu vi ve banh troi banh chay
(Ảnh: Tô Hưng Giang)
tet han thuc va cau chuyen thu vi ve banh troi banh chay
(Ảnh: Tô Hưng Giang)

Như đã nói, Tết Hàn thực dẫu có nguồn gốc từ Trung Hoa, nhưng trong tâm khảm người Việt, nó gắn liền với nhiều kỷ niệm và luôn là nét đẹp văn hóa truyền thống đặc trưng. Có người con khi xa nhà nhớ về đĩa bánh trôi bánh chay mẹ nấu, cũng có người con xa quê, thèm đĩa bánh trôi bánh chay của vùng đất mình từng sinh ra và lớn lên, nhưng sau này có tìm mua ở đâu cũng chẳng thể mang hương vị tương tự. Có lẽ vì thế mà người ta nhất định phải tự làm bánh trôi bánh chay vào ngày mùng 3 tháng 3 Âm lịch, như một cách để nâng niu những giá trị văn hóa của quê hương mình, hay cá nhân hơn, là nhớ về gia đình, về những người thân đã khuất không bao giờ có thể sống lại được.

XEM THÊM

tet han thuc va cau chuyen thu vi ve banh troi banh chay 18 vị vua Hùng là những vị vua nào?

Ngày 10 tháng 3 Âm lịch hàng năm là ngày giỗ tổ Hùng Vương, là nét đẹp trong tín ngưỡng văn hóa của người Việt. ...

tet han thuc va cau chuyen thu vi ve banh troi banh chay Xa Hà Nội nhớ trà đá vỉa hè…

Phàm đã từng sống ở đất Thủ đô, dù lâu dù chóng thì khi đi xa không thể không mang trong mình vài nỗi nhớ...

tet han thuc va cau chuyen thu vi ve banh troi banh chay Văn hóa công cộng của người Việt: Cấm thì mặc kệ... biển cấm

Các tấm biển báo cấm dường như vô dụng với không ít người dân phố thị, điều này cũng thể hiện phông văn hóa kém ...

Hải Yến
Nguồn:

Tin bài liên quan

Bánh trôi bánh chay Tết Hàn thực 2022: độc, ngon, lạ mắt

Bánh trôi bánh chay Tết Hàn thực 2022: độc, ngon, lạ mắt

Tết Hàn thực 2022 vào ngày mùng 3 tháng 3 ( tức ngày 3/4/2022 dương lịch). Bằng sự khéo léo, tỉ mỉ, từ khâu lựa chọn nguyên liệu đến màu sắc, các bà nội trợ đã biến bánh trôi, bánh chay truyền thống thành hình cá chép, hình hoa hoặc các con vật dễ thương. Tạp chí Thời Đại chia sẻ những hình ảnh độc, đẹp, lạ mắt tới bạn đọc.
Tết Hàn thực khởi động sớm với những set bánh đa sắc

Tết Hàn thực khởi động sớm với những set bánh đa sắc

Còn cả tuần nữa mới đến Tết Hàn thực (3/3 âm lịch, năm nay rơi vào ngày 3/4 dương lịch) nhưng thị trường đã sôi động với nhiều sản phẩm được làm kỳ công, đẹp mắt.
Ngoài bánh trôi, bánh chay, Tết Hàn thực còn những món ăn đặc sắc nào?

Ngoài bánh trôi, bánh chay, Tết Hàn thực còn những món ăn đặc sắc nào?

Tết Hàn thực 2021: Trong ngày Tết Hàn thực (3/3 Âm lịch), người ta thường dâng bánh trôi, bánh chay để hướng về tổ tiên cũng như cội nguồn, tuy nhiên, người Việt còn sáng tạo khá nhiều món bánh khác nhau để cúng tổ tiên.

Các tin bài khác

Tín ngưỡng thờ cúng của người Việt qua lăng kính học giả Pháp

Tín ngưỡng thờ cúng của người Việt qua lăng kính học giả Pháp

Cuốn sách “Biểu tượng, phù hiệu và đồ thờ của người An Nam” của học giả Pháp Gustave Dumoutier khám phá đời sống tinh thần của người Việt thế kỷ XIX
[Ảnh] Lễ cúng Rằm tháng Giêng - Nét đẹp văn hoá truyền thống Việt Nam

[Ảnh] Lễ cúng Rằm tháng Giêng - Nét đẹp văn hoá truyền thống Việt Nam

Mỗi dịp Rằm tháng Giêng, hay còn gọi là Tết Nguyên Tiêu, theo phong tục truyền thống, mỗi gia đình Việt đều chuẩn bị mâm cỗ cúng thành kính dâng lên tổ tiên và các đấng thần linh, thể hiện lòng biết ơn, tôn kính đối với những người đi trước và cầu mong một năm mới an lành, may mắn.
[Ảnh] Tái hiện lễ hạ nêu, khai ấn trong cung đình Huế

[Ảnh] Tái hiện lễ hạ nêu, khai ấn trong cung đình Huế

Ngày 4/2, Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế tổ chức lễ hạ nêu ở sân Triệu Miếu và Thế Miếu bên trong Đại nội Huế, đánh dấu kết thúc Tết Nguyên đán năm Ất Tỵ.
"Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi" - những ẩn ý của người xưa

"Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi" - những ẩn ý của người xưa

Tập tục “Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi” vào dịp Tết Nguyên đán có từ lâu đời, chứa đựng nhiều triết lý sâu sắc về cuộc sống của cha ông ta và vẫn giữ nguyên giá trị đến tận ngày nay.

Đọc nhiều

Việt Nam mời 5 nước bạn tham gia diễu binh dịp Quốc khánh 02/9

Việt Nam mời 5 nước bạn tham gia diễu binh dịp Quốc khánh 02/9

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam đã gửi thư mời Bộ Quốc phòng 8 nước: Nga, Trung Quốc, Lào, Campuchia, Cuba, Belarus, Kazakhstan, Azerbaijan tham dự Lễ kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 02/9, đồng thời mời 5 nước: Nga, Trung Quốc, Lào, Campuchia, Belarus cử lực lượng tham gia diễu binh tại Lễ kỷ niệm.
Xây dựng ý tưởng bảo tồn rừng ngập mặn và sinh kế bền vững giai đoạn tiếp theo tại Cà Mau

Xây dựng ý tưởng bảo tồn rừng ngập mặn và sinh kế bền vững giai đoạn tiếp theo tại Cà Mau

Liên hiệp các tổ chức hữu nghị tỉnh Cà Mau vừa phối hợp cùng Tổ chức WWF - Việt Nam tổ chức hội thảo tham vấn ý kiến các bên liên quan trong việc xây dựng ý tưởng cho dự án bảo tồn rừng ngập mặn và sinh kế bền vững giai đoạn tiếp theo tại tỉnh Cà Mau.
4 giải pháp để Việt Nam tiếp tục nâng cao hiệu quả thực thi Công ước ICCPR

4 giải pháp để Việt Nam tiếp tục nâng cao hiệu quả thực thi Công ước ICCPR

"Đoàn Việt Nam đã đưa ra thông điệp rõ ràng để khẳng định quan điểm, chủ trương nhất quán của Việt Nam với phương châm đặt con người ở vị trí trung tâm, coi đó vừa là mục tiêu, vừa là động lực của sự phát triển". Đó là khẳng định của Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh trong phần trả lời phỏng vấn của báo chí sau phiên đối thoại với Uỷ ban nhân quyền về báo cáo quốc gia thực thi công ước ICCPR lần thứ 4.
Viết tiếp câu chuyện hợp tác Việt Nam-Hoa Kỳ

Viết tiếp câu chuyện hợp tác Việt Nam-Hoa Kỳ

Chặng đường 30 năm hợp tác Việt Nam - Hoa Kỳ phát triển từ đối đầu thành đối tác toàn diện, mở ra nhiều cơ hội hợp tác chiến lược và kinh tế.
Sôi động giao thương, du lịch biên giới qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị

Sôi động giao thương, du lịch biên giới qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị

6 tháng đầu năm nay, lượng khách xuất, nhập cảnh qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị (tỉnh Lạng Sơn) tăng 16% so với cùng kỳ năm trước. Điều này phản ánh rõ nét nhu cầu giao thương, du lịch biên giới qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị đã tăng cao.
Cán bộ, chiến sĩ Vùng 3 Hải quân giúp nhân dân chữa cháy rừng

Cán bộ, chiến sĩ Vùng 3 Hải quân giúp nhân dân chữa cháy rừng

Vào lúc 17 giờ 00 phút ngày 8/7, cán bộ, chiến sĩ Trạm 535 thuộc Trung đoàn 351, Vùng 3 Hải quân đã phối hợp với các lực lượng vũ trang và nhân dân trên địa bàn xã Phú Trạch, tỉnh Quảng Trị đã khống chế hoàn toàn đám cháy rừng, bảo đảm an toàn tuyệt đối.
Thúc đẩy hợp tác biên giới Việt Nam - Campuchia

Thúc đẩy hợp tác biên giới Việt Nam - Campuchia

Trong chuyến thăm và làm việc tại tỉnh Prey Veng (Campuchia), Đại sứ Việt Nam tại Campuchia Nguyễn Minh Vũ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc khánh thành cặp cửa khẩu quốc tế Tân Nam (Tây Ninh, Việt Nam) - Meun Chey (Prey Veng, Campuchia) trong thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại, giao lưu nhân dân giữa các tỉnh giáp biên hai nước.
so doanh nghiep thanh lap moi va quay tro lai hoat dong tang 265
infographic ky nang tranh bay lua dao du lich mua cao diem
infographics canh bao gia mao loi dung danh nghia mat tran to quoc de huy dong ung ho
cong nghiep phuc hoi manh xuat nhap khau tang truong an tuong
infographic viet nam hoan thanh vai tro dong chu tich chuong trinh dong nam a searp giai doan 2022 2025
infographic sua phap lenh dan so vo chong tu quyet dinh so con va thoi gian sinh con
infographics quan he doi tac toan dien giua viet nam va hungary
Xin chờ trong giây lát...
[Video] Người truyền cảm hứng về tình yêu nước
Sinh viên Lào đi chùa tắm Phật mừng Tết cổ truyền Bunpimay
[Video] 60 phút - Hành trình thay đổi cuộc đời
MV "Bắc Bling": Cụ già, em nhỏ ngân nga, du khách gần xa tỏ bày hứng thú
[Video] Dự án CAF: Ươm mầm những công dân toàn cầu tương lai
[Video] Du khách quốc tế trải nghiệm lễ Phật đầu năm tại chùa Tam Bảo (Đà Nẵng)
Tết của bác sĩ trực cấp cứu - hồi sức tích cực
Đại sứ nhóm G4 hát "Năm qua đã làm gì"
[Video] Bản hòa ca tình hữu nghị chào năm mới 2025
[Video] 30 năm quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ: từ chiến tranh đến đối tác chiến lược toàn diện
[Video] Samaritan’s Purse và Plan International Việt Nam hỗ trợ người dân Việt Nam phục hồi sau bão
[Video] Tái thiết thôn Làng Nủ: Quân đội - Nhân dân đồng hành xây dựng tương lai mới
[Video] Tổ chức Cứu trợ Trẻ em và hành trình 10 năm thay đổi cuộc sống trẻ em vùng cao
[Video] Kinh nghiệm tham quan Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam mới
Halloween: ứng xử thế nào cho đúng?
Hợp tác triển khai các chuyến bay thẳng giữa Hokkaido và Việt Nam

Hợp tác triển khai các chuyến bay thẳng giữa Hokkaido và Việt Nam

Chiều 9/7, tại trụ sở Bộ Ngoại giao, ông Nakata Takahiro, Lãnh sự danh dự Việt Nam tại Hokkaido cho biết: tỉnh Hokkaido, công ty Hokkaido Airlines và Tổng công ty Vietnam Airlines đã ký Bản ghi nhớ hợp tác về triển khai các chuyến bay thẳng giữa Hokkaido và Việt Nam.
Trí tuệ nhân tạo Việt vào top 12 thế giới về nhận dạng văn bản

Trí tuệ nhân tạo Việt vào top 12 thế giới về nhận dạng văn bản

Mô hình CATI-VLM của Việt Nam xếp hạng Top 12 thế giới và số 1 Việt Nam tại cuộc thi RRC tháng 6/2025, nâng cao chuyển đổi số bằng AI.
Hỗ trợ khẩn cấp 450 hộ gia đình bị ảnh hưởng do đợt mưa lũ bất thường trong tháng 6/2025

Hỗ trợ khẩn cấp 450 hộ gia đình bị ảnh hưởng do đợt mưa lũ bất thường trong tháng 6/2025

Sáng nay 9/7, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị tỉnh Quảng Trị phối hợp với tổ chức Samaritan’s Purse (Hoa Kỳ), UBND xã Mỹ Thủy tổ chức trao quà hỗ trợ các gia đình bị thiệt hại nặng do đợt mưa lũ bất thường xảy ra trung tuần tháng 6/2025.
Thời tiết hôm nay (08/7): Hà Nội mưa dông vào chiều tối và đêm

Thời tiết hôm nay (08/7): Hà Nội mưa dông vào chiều tối và đêm

Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia đưa ra thông tin dự báo thời tiết tại Hà Nội và các khu vực khác trên cả nước ngày và đêm 08/7.
Thời tiết hôm nay (05/7): Bão số 2 giật cấp 10, gây biển động mạnh ở phía Đông Bắc Biển Đông

Thời tiết hôm nay (05/7): Bão số 2 giật cấp 10, gây biển động mạnh ở phía Đông Bắc Biển Đông

Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, đêm qua (04/7), áp thấp nhiệt đới trên vùng biển phía Đông Bắc khu vực Bắc Biển Đông đã mạnh lên thành bão, cơn bão số 02 năm 2025.
Thời tiết hôm nay (02/7): Mưa lớn ở Bắc Bộ và Thanh Hóa

Thời tiết hôm nay (02/7): Mưa lớn ở Bắc Bộ và Thanh Hóa

Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, đêm qua và sáng sớm nay (02/7), khu vực Bắc Bộ và Thanh Hóa có mưa rào và dông rải rác, cục bộ có nơi mưa to đến rất to. Trong ngày 02/7, Bắc Bộ và Thanh Hóa tiếp tục có mưa vừa, mưa to và dông, cục bộ có nơi mưa rất to. Lượng mưa phổ biến: 20–50mm, cục bộ có nơi trên 100mm.
Phiên bản di động