Chuyện về 3 loại sáo của người Ve
![]() Lao động làm việc tại Hàn Quốc hết hạn hợp đồng nhưng vì lý do nhiễm Covid-19, dẫn đến việc không đáp ứng đủ điều kiện vận chuyển của hãng hàng không, phải tiếp tục ở lại Hàn Quốc thì cần lưu giữ 3 loại giấy tờ để đáp ứng đủ yêu cầu cư trú, thủ tục thanh lý hợp đồng và rút tiền ký quỹ. |
![]() Trong các ngày 18 - 19/6/2022 (tại Hạ Long) và ngày 25 - 26/06/2022 (tại Hải Phòng), các chuyên gia hàng đầu của Bệnh viện ĐKQT Vinmec Times City sẽ tổ chức khám miễn phí cho bệnh nhân. Người dân Quảng Ninh, Hải Phòng cũng có cơ hội được các chuyên gia đầu ngành trực tiếp khám chữa bệnh, phẫu thuật tại các bệnh viện Vinmec trên địa bàn. |
![]() |
Thanh niên người Ve huyện Nam Giang (tỉnh Quảng Nam) với sáo Tuốt léc (Ảnh: N.V.S). |
Ba loại nhạc cụ Pà bam, Đinh buôn và Tuốt léc được bà con gìn giữ, lưu truyền qua nhiều thế hệ, trở thành món ăn tinh thần, là điểm sáng nổi bật thể hiện cội nguồn, vẻ đẹp trong đời sống văn hóa làm nên bản sắc văn hóa tốt đẹp của người Ve. Có rất nhiều thần thoại Ve chung quanh nguồn gốc của các loại sáo này, nhưng được lưu truyền và biết đến nhiều nhất là chuyện dưới đây.
Ngày xưa, ở tận đồi núi cao xa xôi của làng Bút Zriêng Dac Bloong có 4 người trong một gia đình Ve nghèo gồm cha mẹ cùng hai người con trai là Choong Unh và Choong Brol. Vì nghèo khó nên họ thường bị những người nhà giàu trong làng hắt hủi, xua đuổi. Đã vậy, họ còn vô cùng bất hạnh khi cha bị bệnh mất sớm, để lại ba mẹ con bơ vơ, không nơi nương tựa. Những người nhà giàu đầy quyền lực không cho họ than khóc bày tỏ sự tiếc thương cha mà cho rằng họ gây ồn ào, bắt phạt và không cho khóc.
Thương nhớ cha, hai anh em liền nghĩ cách thổi vào một đoạn ống nứa nhỏ bằng ngón tay. Từ đó, mỗi lần nhớ cha, họ lại lấy ống nứa ra thổi. Cây sáo Pà bam của người Ve ra đời từ đó.
Bất hạnh lại ập đến, không lâu sau, người mẹ cũng vội vã ra đi. Hai anh em không còn chỗ dựa nào khác. Quá đau buồn, họ gào khóc nhưng những người nhà giàu phạt nặng họ vì tội khóc lóc thảm thiết gây ồn ào trong làng. Không thể khóc thành tiếng, họ lại nghĩ ra cách lấy một ống nứa dài, một đầu để trống, còn một đầu đục lỗ xuyên qua mấu để thổi lên thành tiếng khóc nhớ mẹ. Gần đầu để trống đục 3 lỗ nhỏ, khi thổi dùng tay đóng/mở tạo những âm thanh đa dạng. Đó chính là sáo Đinh buôn của người Ve ngày nay.
Theo sự tích dân gian của người Ve huyện Nam Giang, mỗi lần âm thanh của Pà bam cất lên thoảng nghe tựa păm pồ pà pa... buồn não nề, như rên rỉ, hòa vào vô vàn âm thanh phong phú nơi núi rừng. Theo người Ve, Pà bam nghĩa là “tiếng khóc ngắn” khi cha mất. Còn tiếng Đinh buôn nghe còn não nề hơn, lúc trầm lúc bổng, nghe lẻ loi, cô độc. Cũng theo người Ve, Đinh buôn nghĩa là “tiếng khóc dài” khi mẹ mất.
Pà bam và Đinh buôn như tiếng than trách, rên rỉ “Cha cũng mất mà mẹ cũng mất, bỏ hai đứa con ở lại bơ vơ” - một câu hát trong làn điệu dân ca Ve tưởng nhớ về cha và mẹ giữa núi rừng bao la xanh thẳm, thấm vào từng gốc cây ngọn cỏ, lạnh lùng và cô độc.
Với người Ve, dù ý nghĩa ban đầu của Pà bam và Đinh buôn là bày tỏ lòng xót thương trước nỗi buồn và muốn nó bay theo gió nhưng về sau bà con nơi đây chủ yếu thổi hai loại sáo này trong các dịp lễ, Tết, ăn mừng được mùa, mừng nhà mới, tham dự những hoạt động văn hóa - văn nghệ do địa phương tổ chức.
Trong tình yêu, người con trai Ve thường tỏ lòng mình với bạn gái bằng tiếng sáo Tuốt léc, đây là lời tỏ tình da diết của chàng trai khiến cô gái Ve đứng ngồi không yên. Ngược lại, người con gái Ve tỏ tình bằng tiếng hát trong trẻo, rạo rực, tự tin: Em bổ cây giẻ liên này/ Em bổ cho chàng A Moó/ Em bổ cây giẻ lo này/ Em bổ cho chàng Ơ Mẩu. Nhưng trong tiếng hát của thiếu nữ Ve nhiều khi cũng có nỗi đau cháy lòng vì tình duyên cách trở, yêu nhau mà không thể đến với nhau: Chảy nước mắt em nhiều lắm ơi anh ơi/ Anh đã về bên kia con suối Tuk. Chảy nước mắt em nhiều lắm ơi anh ơi/ Anh đã về bên kia con sông Pring. Anh ơi anh/ Em nhớ anh không lúc nào nguôi.
Và cây sáo Tuốt léc của chàng trai cùng tiếng hát tình yêu của thiếu nữ Ve là chứng nhân cho bao câu chuyện tình yêu lãng mạn, đẹp đẽ, là nhịp cầu để họ nên duyên vợ chồng.
Các nghệ nhân Ve cho biết, cả ba loại sáo này nhìn bề ngoài khá đơn giản, nhưng việc chế tạo không dễ dàng. Muốn những loại sáo này khi thổi cho âm thanh hay thì công đoạn vào rừng tìm và chặt cây nứa rất quan trọng, tỉ mẩn, mất rất nhiều thời gian mà không phải đàn ông dân tộc Ve nào cũng làm được.
Đầu tiên, phải chọn ống nứa có lóng dài, già vừa phải, thân không quá dày cũng không quá mỏng. Ống nứa không bị kiến đục lỗ và không bị cụt ngọn. Khi chặt nứa về, phải cắt bỏ hai mắt, để rỗng hai đầu gác trên gác bếp từ 1-2 tháng cho thật khô. Sau đó, để hoàn thành một cây sáo phải mất từ 5-7 ngày...
Để tìm hiểu thêm về người Ve (một nhóm địa phương thuộc dân tộc Giẻ Triêng), chúng tôi đã có những chuyến đi điền dã dân tộc học thực hiện tại huyện Giằng cũ (nay là huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam). Người Ve có khoảng hơn 2.500 nhân khẩu, cư trú tập trung ở hai xã Đắc Pre và Đắc Pring. Đây là một trong những địa phương nằm trong vùng địa hình hiểm trở của Nam Trường Sơn, đồi núi chia cắt mạnh và là đầu nguồn của nhiều con suối, trong đó có sông Pring.
Cũng như nhiều thôn/làng đồng bào các dân tộc thiểu số ở miền núi Quảng Nam, cư dân Ve ở huyện Nam Giang có nhiều nét văn hóa truyền thống đặc trưng được giữ gìn từ đời này qua đời khác. Người Ve có rất nhiều nhạc cụ dân tộc độc đáo, trong đó sáo được sử dụng thường xuyên trong đời sống sinh hoạt là món ăn tinh thần không thể thiếu của người Ve trên vùng Trường Sơn - Tây Nguyên.
Tin bài liên quan
![The DOVE Fund tài trợ 27 công trình nhà vệ sinh hộ gia đình có nạn nhân chất độc da cam](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/17/17/resize20240717175639.jpg?rt=20240717175645?240718060707)
The DOVE Fund tài trợ 27 công trình nhà vệ sinh hộ gia đình có nạn nhân chất độc da cam
![Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam tặng 2 nhà tình nghĩa cho hộ gia đình chính sách ở Quảng Trị](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/15/13/picture120240715135151.png?rt=20240715135152?240716085232)
Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam tặng 2 nhà tình nghĩa cho hộ gia đình chính sách ở Quảng Trị
![Từ Quảng Trị, người Mỹ ước nguyện hòa bình](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/10/15/tu-quang-tri-nguoi-my-uoc-nguyen-hoa-binh-20240710155322.jpg?rt=20240710155327?240710041835)
Từ Quảng Trị, người Mỹ ước nguyện hòa bình
Các tin bài khác
![Hát Kiều Quảng Bình được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/032024/22/15/croped/174316anh-3-k20240322155411.jpg?240322055208)
Hát Kiều Quảng Bình được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia
![Clip khách Tây đẩy gậy kịch tính với chàng trại H'Mông tại Lễ hội Gầu tào](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/022024/18/14/427899818-122155289978022495-3068474064420484894-n20240218140844.jpg?rt=20240218151147?240218094946)
Clip khách Tây đẩy gậy kịch tính với chàng trại H'Mông tại Lễ hội Gầu tào
![Những việc nên làm vào Ngày Thần Tài (10/1) để đón tài lộc cả năm](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/trang.chu/022020/02/08/croped/4152_6.jpg?240217093600)
Những việc nên làm vào Ngày Thần Tài (10/1) để đón tài lộc cả năm
![Ảnh: Phiên chợ Âm Dương "mua may, bán rủi" độc đáo nhất đất Bắc, mỗi năm chỉ mở một lần](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/022024/14/20/htt07099-1707881273831201807735520240214200306.3075940.jpg?240214080502)
Ảnh: Phiên chợ Âm Dương "mua may, bán rủi" độc đáo nhất đất Bắc, mỗi năm chỉ mở một lần
Đọc nhiều
![Hà Nội: Quyền lợi BHYT của người dân khi khám chữa bệnh ở quận/huyện khác nơi đăng ký ban đầu ra sao?](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/19/11/croped/thumbnail/bhyt20240719115758.jpg?240719120515)
Hà Nội: Quyền lợi BHYT của người dân khi khám chữa bệnh ở quận/huyện khác nơi đăng ký ban đầu ra sao?
![Ngân hàng Nhà nước tăng giá bán vàng miếng lên 79 triệu đồng/lượng](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/18/11/thumbnail/ngan-hang-nha-nuoc-tang-gia-ban-vang-mieng-len-79-trieu-dongluong-20240718115824.jpg?rt=20240718115827?240718015916)
Ngân hàng Nhà nước tăng giá bán vàng miếng lên 79 triệu đồng/lượng
![Tuổi Mậu Dần 1998 có nên sinh con năm 2025 không?](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/18/10/thumbnail/2620240718100110.jpg?rt=20240718100309?240718100404)
Tuổi Mậu Dần 1998 có nên sinh con năm 2025 không?
![Cuộc thi “Sài Gòn - Thành phố tôi yêu”: Sân chơi sáng tạo của sinh viên ngành du lịch](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/18/09/croped/thumbnail/fpt120240718093710.jpg?240718094759)
Cuộc thi “Sài Gòn - Thành phố tôi yêu”: Sân chơi sáng tạo của sinh viên ngành du lịch
Bờ cõi biển đảo
Miền đất - Con người Cuộc sống vùng biên Nhịp sống biển đảo Lịch sử chủ quyền Giao lưu hữu nghị
![Tăng cường phối hợp tuyên truyền biển, đảo](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/19/12/medium/c-120240719121352.jpg?rt=20240719121512?240719013109)
Tăng cường phối hợp tuyên truyền biển, đảo
![Việt Nam nộp đệ trình ranh giới thềm lục địa mở rộng khu vực giữa Biển Đông](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/18/07/medium/viet-nam-nop-de-trinh-ranh-gioi-them-luc-dia-mo-rong-khu-vuc-giua-bien-dong-20240718070301.jpg?rt=20240718085216?240718085654)
Việt Nam nộp đệ trình ranh giới thềm lục địa mở rộng khu vực giữa Biển Đông
![Tàu buồm 286-Lê Quý Đôn thăm, giao lưu với hải quân Indonesia](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/17/16/medium/170724-indo120240717163612.jpg?rt=20240717163615?240717045059)
Tàu buồm 286-Lê Quý Đôn thăm, giao lưu với hải quân Indonesia
Multimedia
![ghi nhan dong gop cua dai su thuy dien tai viet nam cho quan he huu nghi hai nuoc](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/01/22/dai-su-thuy-dien-4-cover20240701220306.jpg?rt=20240701220309)
Ghi nhận đóng góp của Đại sứ Thụy Điển tại Việt Nam cho quan hệ hữu nghị hai nước
![bo doi hai quan vung 5 cuu tau ca ngu dan mac can](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/062024/24/15/bo-doi-hai-quan-cuu-tau-ca-ngu-dan-mac-can-20240624155021.jpg?rt=20240624155026)
Bộ đội Hải quân Vùng 5 cứu tàu cá ngư dân mắc cạn
![dong dien yoga huong den mot the gioi hoa binh va huu nghi](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/062024/18/13/dong-dien-yoga-huong-den-mot-the-gioi-hoa-binh-va-huu-nghi-20240618135848.jpg?rt=20240618135856)
Đồng diễn Yoga hướng đến một thế giới hoà bình và hữu nghị
![ra mat sach uy ban viet nam doan ket va hop tac a phi my latinh nhung chang duong nhung nguoi ban](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/062024/13/09/ra-mat-sach-uy-ban-viet-nam-doan-ket-va-hop-tac-a-phi-my-latinh-nhung-chang-duong-nhung-nguoi-ban-20240613090952.jpg?rt=20240613090959)
Ra mắt sách “Ủy ban Việt Nam Đoàn kết và Hợp tác Á-Phi-Mỹ Latinh: Những chặng đường, những người bạn”
![video doc dao nhung ngoi lang viet tren dat trung hoa](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/052024/29/08/05292-cover20240529082831.jpg?rt=20240529083023)
Video: Độc đáo những ngôi làng Việt trên đất Trung Hoa
![de nhung ky niem xua tao sinh trong hien tai va tuong lai](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/052024/23/20/05231-cover20240523205555.jpg?rt=20240523205607)
Để những kỷ niệm xưa tạo sinh trong hiện tại và tương lai
![ho chi minh la bieu tuong cua hoa binh doc lap va tien bo xa hoi](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/052024/17/18/untitled20240517180826.png?rt=20240517180830)
Hồ Chí Minh là biểu tượng của hòa bình, độc lập và tiến bộ xã hội
![Liên hoan Giai điệu hữu nghị tỉnh Đồng Nai năm 2024](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/062024/15/14/2499344641259529991_21.jpg)
Liên hoan Giai điệu hữu nghị tỉnh Đồng Nai năm 2024
![Cận cảnh Kia Seltos 2024 tại đại lý](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/062024/11/17/CYn_cYnh_Kia_Seltos_2024_tYi_YYi_ly_11.jpg)
Cận cảnh Kia Seltos 2024 tại đại lý
![Khởi động Giải báo chí toàn quốc về văn hóa, thể thao và du lịch lần 2](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/062024/02/17/An_RbcJLGtR8JRGRq5wdFYwKQAaaBbd4xNCyAJsHbQyMAgPrF1IiYoBP_7yl3WZ5TCRCE2tPUv1KE4QtEVdGAFXa_11.jpg)
Khởi động Giải báo chí toàn quốc về văn hóa, thể thao và du lịch lần 2
![Lộ diện kỳ thủ Việt Nam tranh chức vô địch Cờ Shogi Quốc tế 2024 tại Nhật Bản](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/062024/01/13/0601-cover20240601135416.jpg?rt=20240601135419)
Lộ diện kỳ thủ Việt Nam tranh chức vô địch Cờ Shogi Quốc tế 2024 tại Nhật Bản
![UNICEF hỗ trợ người dân Sóc Trăng có nước sạch bằng năng lượng mặt trời](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/052024/27/09/An9LNZIQG6REi_Ho-H9PQe1v24QGOdIfT-eMZyK4T1MAcXiUSZxEEYrwEUj2VRLZcG4xlQrKPGqecT7xYZWFo4bg_51.jpg)
UNICEF hỗ trợ người dân Sóc Trăng có nước sạch bằng năng lượng mặt trời
![Ông Vi Tiêu Nghị, con trai Tướng Vi Quốc Thanh - trưởng Đoàn cố vấn quân sự Trung Quốc: Để những kỷ niệm xưa tạo sinh trong hiện tại và tương lai](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/052024/23/20/05231-cover20240523201926.jpg)
Ông Vi Tiêu Nghị, con trai Tướng Vi Quốc Thanh - trưởng Đoàn cố vấn quân sự Trung Quốc: Để những kỷ niệm xưa tạo sinh trong hiện tại và tương lai
![Lão nông nhiều năm sưu tập những bức ảnh quý giá về Bác Hồ](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/052024/18/15/bac_1.jpg)
Lão nông nhiều năm sưu tập những bức ảnh quý giá về Bác Hồ
![Bác Hồ và bộ phim Những ngày tháng bên nhau](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/052024/17/15/NHYNG_NYM_THANG_BEN_NHAU_41.jpg)
Bác Hồ và bộ phim Những ngày tháng bên nhau
![Hồ Chí Minh là biểu tượng của hòa bình, độc lập và tiến bộ xã hội](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/052024/16/11/0509-cover20240516110421.jpg)
Hồ Chí Minh là biểu tượng của hòa bình, độc lập và tiến bộ xã hội
![Bộ đội hải quân giúp dân chống hạn](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/052024/02/23/thumb20240502232412.png)
Bộ đội hải quân giúp dân chống hạn
![Du học sinh Trung Quốc trải nghiệm đặc sản Hà Nội - 'cà phê trứng'](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/042024/23/09/hihi20240423091844.jpg)
Du học sinh Trung Quốc trải nghiệm đặc sản Hà Nội - 'cà phê trứng'
![Top 3 điểm đến thu hút du khách quốc tế tại Hà Nội](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/042024/22/23/top-3-diem-den-cover20240422232649.jpg)
Top 3 điểm đến thu hút du khách quốc tế tại Hà Nội
![Sản phẩm Làng nghề Dệt Thổ cẩm Xí Thoại, xã Xuân Lãnh, huyện Đồng Xuân, tỉnh Phú Yên.](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/042024/21/13/English_below_YYA_THY_CYM_XI_THOYI_TYI_VYI_-TRAI_TIM_CYA_CY_NYYC-_LYn_YYu_tien_nhYng_sYn_phYm_thY_cYm_cYa_lang_nghY_truyYn_thYng_Xi_ThoYi_huyYn_YYng_Xuan_tYnh_Phu_Yen_Ya_tYi_vYi_thY_Yo_Ha_NYi_trong__21.jpg)
Sản phẩm Làng nghề Dệt Thổ cẩm Xí Thoại, xã Xuân Lãnh, huyện Đồng Xuân, tỉnh Phú Yên.
![Người ra nước ngoài định cư và thôi quốc tịch Việt Nam sẽ bị thu hồi căn cước công dân](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/10/09/thumbnail/nguoi-ra-nuoc-ngoai-dinh-cu-va-thoi-quoc-tich-viet-nam-se-bi-thu-hoi-can-cuoc-cong-dan-20240710093455.jpg?rt=20240710093501?240710020815)
Người ra nước ngoài định cư và thôi quốc tịch Việt Nam sẽ bị thu hồi căn cước công dân
![Từ 1/7 kiểm soát giấy tờ xe và người điều khiển qua VNeID có giá trị như kiểm tra trực tiếp](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/01/06/thumbnail/dinh-danh-dien-tu-1-1825206120240701062204.jpg?rt=20240701062207?240701065618)
Từ 1/7 kiểm soát giấy tờ xe và người điều khiển qua VNeID có giá trị như kiểm tra trực tiếp
![Cấp căn cước cho người gốc Việt chưa xác định quốc tịch từ ngày 1/7](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/062024/29/13/croped/thumbnail/cap-can-cuoc-cho-nguoi-goc-viet-chua-xac-dinh-quoc-tich-tu-ngay-17-20240629133329.jpg?240629014147)
Cấp căn cước cho người gốc Việt chưa xác định quốc tịch từ ngày 1/7
![Từ ngày 1/7, BHXH thực hiện dịch vụ công trực tuyến trên VNeID](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/062024/23/07/thumbnail/tu-ngay-17-bhxh-thuc-hien-dich-vu-cong-truc-tuyen-tren-vneid-20240623072550.jpg?rt=20240623072554?240623072913)
Từ ngày 1/7, BHXH thực hiện dịch vụ công trực tuyến trên VNeID
![Thời tiết hôm nay 22/6: Nắng nóng ở miền Bắc dịu dần](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/062024/22/05/croped/thumbnail/thoi-tiet-hom-nay-226-nang-nong-o-mien-bac-diu-dan-20240622053246.jpg?240622060232)
Thời tiết hôm nay 22/6: Nắng nóng ở miền Bắc dịu dần
![Thời tiết hôm nay (19/6): có nơi nắng nóng đặc biệt gay gắt với nhiệt độ cao](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/062024/19/05/thumbnail/120240619054221.jpg?rt=20240619054222?240619062148)