Vượt núi vượt rừng, giữ trọn hồn cho chữ Nôm-Dao cổ Đà Bắc
![]() |
Những khi rảnh rỗi, ông Lý Văn Hềnh miệt mài viết và biên soạn những bộ chữ viết của dân tộc Dao Tiền để truyền dạy cho con cháu và các học viên. (Ảnh: Trọng Đạt/TTXVN) |
Dân tộc Dao Tiền ở bản Sưng, xã Cao Sơn, huyện Đà Bắc, tỉnh Hòa Bình, có nền văn hóa truyền thống lâu đời, có tiếng nói, chữ viết riêng.
Tuy nhiên, theo thời gian, chữ viết của người Dao Tiền nơi đây đang bị mai một.
Với nguyện vọng bảo tồn và phát triển các giá trị văn hóa bản địa, ông Lý Văn Hềnh, vốn là người am hiểu ngôn ngữ, chữ viết và còn lưu giữ nhiều sách Dao cổ đã mở các lớp học miễn phí truyền dạy cho người dân bản Sưng và các địa phương lân cận biết đọc, viết chữ Nôm-Dao cổ, những phong tục tập quán của dân tộc Dao Tiền.
Lớp học dạy chữ Nôm-Dao ở bản Sưng được xây dựng theo phong tục của người Dao, đó là có vị trí cao, lưng tựa núi, phía trước mặt là không gian thoáng đạt có thể phóng tầm mắt ra xa.
Lớp học có gần 30 học sinh là những người đàn ông Dao Tiền với nhiều độ tuổi khác nhau cùng các em nhỏ ở bản Sưng và các bản lân cận.
Ông Hềnh xuất thân từ gia đình có truyền thống học chữ Nôm-Dao. Ngay từ nhỏ, ông đã được bố truyền dạy chữ viết, văn hóa, tập tục truyền thống của dân tộc Dao.
Từ năm 18 tuổi, ông thành thạo chữ viết, các làn điệu dân ca, các câu thành ngữ, tục ngữ, quán ngữ dân tộc Dao Tiền, các điệu múa dân gian và các tập tục trong việc hành lễ tâm linh.
![]() |
Tuy tuổi cao, hàng ngày ông Hềnh vẫn đi đến các điểm mở lớp tại các địa phương trong huyện để truyền dạy về tri thức bản địa cho đồng bào dân tộc Dao. (Ảnh: Trọng Đạt/TTXVN) |
Với vốn chữ Nôm-Dao thành thạo, ông Lý Văn Hềnh đã sưu tầm, viết, biên soạn và phổ biến các cuốn sách dạy chữ viết Nôm-Dao, sách về tâm linh, luật tục, tập tục của người Dao Tiền cho cộng đồng người Dao ở các địa phương trong tỉnh.
Trước thực tế số đông người dân tộc Dao, không chỉ các em nhỏ mà ngay cả nhiều người trung niên, cao tuổi không am hiểu và biết viết, đọc chữ Nôm-Dao cổ của dân tộc mình, năm 2008, được sự giúp đỡ của thành viên Mạng lưới bảo tồn tri thức bản địa dân tộc thiểu số tỉnh Hòa Bình, ông Hềnh đã lập tờ trình đề nghị Ủy ban Nhân dân xã Cao Sơn, huyện Đà Bắc được dạy phổ biến chữ Nôm-Dao cho cán bộ và nhân dân trong vùng.
Với tâm nguyện truyền dạy chữ viết cho cộng đồng và để lưu giữ những nét văn hóa độc đáo của người Dao Tiền cho các thế hệ mai sau, sau khi được sự cho phép và hỗ trợ từ chính quyền, ông Hềnh bắt đầu dạy chữ Nôm-Dao cho con cháu trong gia đình, dòng tộc và nhân dân trong vùng bằng phương pháp học cổ truyền. Đến nay, hầu hết mọi người đều am hiểu rõ về ngôn ngữ, chữ viết, tập tục của người Dao và có thể truyền dạy các tri thức của người Dao cho những người xung quanh.
Ông Lý Hồng Minh, lớp trưởng lớp học chữ Nôm-Dao của ông Hềnh tại bản Sưng chia sẻ, người Dao Tiền ở bản Sưng ai cũng ý thức gìn giữ bản sắc văn hóa bản địa. Người đàn ông Dao Tiền phải biết ngôn ngữ, chữ viết để thờ cúng tổ tiên. Lớp học của thầy Hềnh mở ra dân bản Sưng ai cũng vui mừng, phấn khởi. Chúng tôi cùng các thế hệ con cháu trong bản được học chữ, học được những lễ nghi, phong tục tập quán của ông cha.
Tại lớp học của ông Hềnh, các học sinh không chỉ được học về chữ viết Nôm-Dao cổ mà còn học các làn điệu dân ca Dao Tiền như: hát Khía, hát đối đáp giao duyên và hát trong các lễ làm đám tâm linh dân tộc Dao như: múa chèo, múa chuông, điệu nhảy…Tiếng lành đồn xa, nhiều người dân ở các xã khác trong tỉnh Hòa Bình hay các tỉnh lân cận như Mộc Châu (Sơn La), Thanh Thủy (Phú Thọ) khi biết có lớp học chữ Dao đã đăng ký tham gia mong học được đọc thông viết thạo chữ Nôm-Dao để truyền dạy lại cho con cháu trong gia đình, dòng tộc.
Tuổi đã cao nhưng ông Hềnh vẫn đi xe máy vượt hàng chục km đến các điểm mở lớp tại các địa phương trong huyện và các tỉnh lân cận để truyền dạy chữ Nôm-Dao cùng những tri thức văn hóa vốn có cho đồng bào dân tộc Dao Tiền.
Đến nay, ông Hềnh đã mở được sáu lớp học chữ ở các xã: Cao Sơn, Vầy Nưa, Đoàn Kết, Tân Pheo, Hiền Lương và hai lớp ở Phú Thọ và Sơn La.
![]() |
Khoảnh khắc kiểm tra kiến thức của học viên tại lớp học của ông Lý Văn Hềnh. (Ảnh: Trọng Đạt/TTXVN) |
Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Cao Sơn Bàn Văn Xuân cho biết từ ngày có lớp học chữ Dao của thầy Hềnh, người dân bản Sưng và các địa phương trong huyện Đà Bắc đã hiểu, biết đọc, viết ngôn ngữ, chữ viết, văn hóa người Dao.
Điều này đã góp phần giữ gìn, bảo tồn nét đẹp văn hóa của dân tộc mà còn giúp mọi người hiểu về nhân nghĩa, gìn giữ nếp sống, phong tục tập quán đẹp của dân tộc Dao Tiền Đà Bắc.
Chính quyền xã Cao Sơn cũng như huyện Đà Bắc nhiều năm qua đã tạo mọi điều kiện để người dân tộc thiểu số nói chung và người dân tộc Dao Tiền trên địa bàn có thể bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc mình.
Theo Vietnamplus.vn
https://www.vietnamplus.vn/vuot-nui-vuot-rung-giu-tron-hon-cho-chu-nomdao-co-da-bac/889343.vnp
![]() Cộng đồng Dừa Quốc tế dự báo, đến năm 2025, nhu cầu các sản phẩm từ dừa trên thị trường toàn cầu sẽ đạt mức tăng trưởng bình quân 10%/năm. Đà tăng trưởng này sẽ là tạo điều kiện thuận lợi để ngành dừa Việt Nam đạt mục tiêu kim ngạch xuất khẩu vượt mốc 1 tỷ USD trong vòng 2 năm tới. |
![]() Cảnh sát Anh thông báo đã bắt giữ một người đàn ông ngoại quốc, bị tình nghi là trùm đường dây tổ chức đưa hàng nghìn người vượt biên trái phép từ Bắc Phi tới Italy. |
Tin bài liên quan
Hội nghị thượng đỉnh về Ukraine mở đường cho đối thoại hòa bình với Nga
![Công tác nhân quyền tại Hòa Bình: cần tập trung vào 4 trọng tâm](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/062024/13/15/croped/hoa-binh-chu-dong-tham-muu-trien-khai-chinh-sach-phap-luat-bao-dam-quyen-con-nguoi-20240613152402.jpg?240613033912)
Công tác nhân quyền tại Hòa Bình: cần tập trung vào 4 trọng tâm
![KOICA cải thiện thu nhập bền vững và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại 20 xã tại Quảng Bình](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/062024/11/17/ky1200a-120240611175131.jpg?rt=20240611175305?240611062348)
KOICA cải thiện thu nhập bền vững và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại 20 xã tại Quảng Bình
Các tin bài khác
![Hơn 200 hình ảnh, tư liệu, hiện vật về đời sống người dân Đồng bằng sông Cửu Long](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/042024/25/22/anh-120240425220753.jpg?rt=20240425220755?240426065544)
Hơn 200 hình ảnh, tư liệu, hiện vật về đời sống người dân Đồng bằng sông Cửu Long
![Tản mạn hành trình bún Việt](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/042024/02/14/tan-man20240402141208.1596000.jpg?240402021615)
Tản mạn hành trình bún Việt
![Tết té nước ở Tam Đường (Lai Châu): cầu mong năm mới may mắn, sức khỏe, làm ăn phát đạt](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/032024/24/09/z5277385864726-e29d3416eb43435bc7c29387d64da312-171119255128820240324091951.png?rt=20240324091954?240324112633)
Tết té nước ở Tam Đường (Lai Châu): cầu mong năm mới may mắn, sức khỏe, làm ăn phát đạt
![Khai mạc Năm du lịch Quốc gia - Điện Biên năm 2024](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/032024/17/07/nam-du-lich-quoc-gia-120240317070524.jpg?rt=20240317070527?240317075945)
Khai mạc Năm du lịch Quốc gia - Điện Biên năm 2024
Đọc nhiều
![Ngân hàng Nhà nước tăng giá bán vàng miếng lên 79 triệu đồng/lượng](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/18/11/thumbnail/ngan-hang-nha-nuoc-tang-gia-ban-vang-mieng-len-79-trieu-dongluong-20240718115824.jpg?rt=20240718115827?240718015916)
Ngân hàng Nhà nước tăng giá bán vàng miếng lên 79 triệu đồng/lượng
![Cuộc thi “Sài Gòn - Thành phố tôi yêu”: Sân chơi sáng tạo của sinh viên ngành du lịch](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/18/09/croped/thumbnail/fpt120240718093710.jpg?240718094759)
Cuộc thi “Sài Gòn - Thành phố tôi yêu”: Sân chơi sáng tạo của sinh viên ngành du lịch
![Tuổi Mậu Dần 1998 có nên sinh con năm 2025 không?](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/18/10/thumbnail/2620240718100110.jpg?rt=20240718100309?240718100404)
Tuổi Mậu Dần 1998 có nên sinh con năm 2025 không?
![Xuân quê hương 2025: phong phú chuỗi sự kiện của cộng đồng người Việt Nam tại Nhật Bản](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/17/17/thumbnail/79a0698fbdc9189741d820240717175618.jpg?rt=20240717175626?240717090101)
Xuân quê hương 2025: phong phú chuỗi sự kiện của cộng đồng người Việt Nam tại Nhật Bản
Bờ cõi biển đảo
Miền đất - Con người Cuộc sống vùng biên Nhịp sống biển đảo Lịch sử chủ quyền Giao lưu hữu nghị
![Việt Nam nộp đệ trình ranh giới thềm lục địa mở rộng khu vực giữa Biển Đông](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/18/07/medium/viet-nam-nop-de-trinh-ranh-gioi-them-luc-dia-mo-rong-khu-vuc-giua-bien-dong-20240718070301.jpg?rt=20240718085216?240718085654)
Việt Nam nộp đệ trình ranh giới thềm lục địa mở rộng khu vực giữa Biển Đông
![Tàu buồm 286-Lê Quý Đôn thăm, giao lưu với hải quân Indonesia](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/17/16/medium/170724-indo120240717163612.jpg?rt=20240717163615?240717045059)
Tàu buồm 286-Lê Quý Đôn thăm, giao lưu với hải quân Indonesia
![Nhiều địa phương quyết liệt trong chống khai thác IUU](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/16/08/medium/chongiuu20240716081955.jpg?rt=20240716081958?240716104510)
Nhiều địa phương quyết liệt trong chống khai thác IUU
Multimedia
![ghi nhan dong gop cua dai su thuy dien tai viet nam cho quan he huu nghi hai nuoc](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/01/22/dai-su-thuy-dien-4-cover20240701220306.jpg?rt=20240701220309)
Ghi nhận đóng góp của Đại sứ Thụy Điển tại Việt Nam cho quan hệ hữu nghị hai nước
![bo doi hai quan vung 5 cuu tau ca ngu dan mac can](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/062024/24/15/bo-doi-hai-quan-cuu-tau-ca-ngu-dan-mac-can-20240624155021.jpg?rt=20240624155026)
Bộ đội Hải quân Vùng 5 cứu tàu cá ngư dân mắc cạn
![dong dien yoga huong den mot the gioi hoa binh va huu nghi](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/062024/18/13/dong-dien-yoga-huong-den-mot-the-gioi-hoa-binh-va-huu-nghi-20240618135848.jpg?rt=20240618135856)
Đồng diễn Yoga hướng đến một thế giới hoà bình và hữu nghị
![ra mat sach uy ban viet nam doan ket va hop tac a phi my latinh nhung chang duong nhung nguoi ban](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/062024/13/09/ra-mat-sach-uy-ban-viet-nam-doan-ket-va-hop-tac-a-phi-my-latinh-nhung-chang-duong-nhung-nguoi-ban-20240613090952.jpg?rt=20240613090959)
Ra mắt sách “Ủy ban Việt Nam Đoàn kết và Hợp tác Á-Phi-Mỹ Latinh: Những chặng đường, những người bạn”
![video doc dao nhung ngoi lang viet tren dat trung hoa](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/052024/29/08/05292-cover20240529082831.jpg?rt=20240529083023)
Video: Độc đáo những ngôi làng Việt trên đất Trung Hoa
![de nhung ky niem xua tao sinh trong hien tai va tuong lai](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/052024/23/20/05231-cover20240523205555.jpg?rt=20240523205607)
Để những kỷ niệm xưa tạo sinh trong hiện tại và tương lai
![ho chi minh la bieu tuong cua hoa binh doc lap va tien bo xa hoi](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/052024/17/18/untitled20240517180826.png?rt=20240517180830)
Hồ Chí Minh là biểu tượng của hòa bình, độc lập và tiến bộ xã hội
Khai mạc Lễ hội Vì Hòa bình năm 2024: Chung tay kiến tạo thế giới hòa bình
![Liên hoan Giai điệu hữu nghị tỉnh Đồng Nai năm 2024](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/062024/15/14/2499344641259529991_21.jpg)
Liên hoan Giai điệu hữu nghị tỉnh Đồng Nai năm 2024
![Cận cảnh Kia Seltos 2024 tại đại lý](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/062024/11/17/CYn_cYnh_Kia_Seltos_2024_tYi_YYi_ly_11.jpg)
Cận cảnh Kia Seltos 2024 tại đại lý
![Khởi động Giải báo chí toàn quốc về văn hóa, thể thao và du lịch lần 2](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/062024/02/17/An_RbcJLGtR8JRGRq5wdFYwKQAaaBbd4xNCyAJsHbQyMAgPrF1IiYoBP_7yl3WZ5TCRCE2tPUv1KE4QtEVdGAFXa_11.jpg)
Khởi động Giải báo chí toàn quốc về văn hóa, thể thao và du lịch lần 2
![Lộ diện kỳ thủ Việt Nam tranh chức vô địch Cờ Shogi Quốc tế 2024 tại Nhật Bản](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/062024/01/13/0601-cover20240601135416.jpg?rt=20240601135419)
Lộ diện kỳ thủ Việt Nam tranh chức vô địch Cờ Shogi Quốc tế 2024 tại Nhật Bản
![UNICEF hỗ trợ người dân Sóc Trăng có nước sạch bằng năng lượng mặt trời](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/052024/27/09/An9LNZIQG6REi_Ho-H9PQe1v24QGOdIfT-eMZyK4T1MAcXiUSZxEEYrwEUj2VRLZcG4xlQrKPGqecT7xYZWFo4bg_51.jpg)
UNICEF hỗ trợ người dân Sóc Trăng có nước sạch bằng năng lượng mặt trời
![Ông Vi Tiêu Nghị, con trai Tướng Vi Quốc Thanh - trưởng Đoàn cố vấn quân sự Trung Quốc: Để những kỷ niệm xưa tạo sinh trong hiện tại và tương lai](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/052024/23/20/05231-cover20240523201926.jpg)
Ông Vi Tiêu Nghị, con trai Tướng Vi Quốc Thanh - trưởng Đoàn cố vấn quân sự Trung Quốc: Để những kỷ niệm xưa tạo sinh trong hiện tại và tương lai
![Lão nông nhiều năm sưu tập những bức ảnh quý giá về Bác Hồ](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/052024/18/15/bac_1.jpg)
Lão nông nhiều năm sưu tập những bức ảnh quý giá về Bác Hồ
![Bác Hồ và bộ phim Những ngày tháng bên nhau](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/052024/17/15/NHYNG_NYM_THANG_BEN_NHAU_41.jpg)
Bác Hồ và bộ phim Những ngày tháng bên nhau
![Hồ Chí Minh là biểu tượng của hòa bình, độc lập và tiến bộ xã hội](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/052024/16/11/0509-cover20240516110421.jpg)
Hồ Chí Minh là biểu tượng của hòa bình, độc lập và tiến bộ xã hội
![Bộ đội hải quân giúp dân chống hạn](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/052024/02/23/thumb20240502232412.png)
Bộ đội hải quân giúp dân chống hạn
![Du học sinh Trung Quốc trải nghiệm đặc sản Hà Nội - 'cà phê trứng'](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/042024/23/09/hihi20240423091844.jpg)
Du học sinh Trung Quốc trải nghiệm đặc sản Hà Nội - 'cà phê trứng'
![Top 3 điểm đến thu hút du khách quốc tế tại Hà Nội](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/042024/22/23/top-3-diem-den-cover20240422232649.jpg)
Top 3 điểm đến thu hút du khách quốc tế tại Hà Nội
![Sản phẩm Làng nghề Dệt Thổ cẩm Xí Thoại, xã Xuân Lãnh, huyện Đồng Xuân, tỉnh Phú Yên.](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/042024/21/13/English_below_YYA_THY_CYM_XI_THOYI_TYI_VYI_-TRAI_TIM_CYA_CY_NYYC-_LYn_YYu_tien_nhYng_sYn_phYm_thY_cYm_cYa_lang_nghY_truyYn_thYng_Xi_ThoYi_huyYn_YYng_Xuan_tYnh_Phu_Yen_Ya_tYi_vYi_thY_Yo_Ha_NYi_trong__21.jpg)
Sản phẩm Làng nghề Dệt Thổ cẩm Xí Thoại, xã Xuân Lãnh, huyện Đồng Xuân, tỉnh Phú Yên.
![Người ra nước ngoài định cư và thôi quốc tịch Việt Nam sẽ bị thu hồi căn cước công dân](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/10/09/thumbnail/nguoi-ra-nuoc-ngoai-dinh-cu-va-thoi-quoc-tich-viet-nam-se-bi-thu-hoi-can-cuoc-cong-dan-20240710093455.jpg?rt=20240710093501?240710020815)
Người ra nước ngoài định cư và thôi quốc tịch Việt Nam sẽ bị thu hồi căn cước công dân
![Từ 1/7 kiểm soát giấy tờ xe và người điều khiển qua VNeID có giá trị như kiểm tra trực tiếp](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/01/06/thumbnail/dinh-danh-dien-tu-1-1825206120240701062204.jpg?rt=20240701062207?240701065618)
Từ 1/7 kiểm soát giấy tờ xe và người điều khiển qua VNeID có giá trị như kiểm tra trực tiếp
![Cấp căn cước cho người gốc Việt chưa xác định quốc tịch từ ngày 1/7](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/062024/29/13/croped/thumbnail/cap-can-cuoc-cho-nguoi-goc-viet-chua-xac-dinh-quoc-tich-tu-ngay-17-20240629133329.jpg?240629014147)
Cấp căn cước cho người gốc Việt chưa xác định quốc tịch từ ngày 1/7
![Từ ngày 1/7, BHXH thực hiện dịch vụ công trực tuyến trên VNeID](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/062024/23/07/thumbnail/tu-ngay-17-bhxh-thuc-hien-dich-vu-cong-truc-tuyen-tren-vneid-20240623072550.jpg?rt=20240623072554?240623072913)
Từ ngày 1/7, BHXH thực hiện dịch vụ công trực tuyến trên VNeID
![Thời tiết hôm nay 22/6: Nắng nóng ở miền Bắc dịu dần](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/062024/22/05/croped/thumbnail/thoi-tiet-hom-nay-226-nang-nong-o-mien-bac-diu-dan-20240622053246.jpg?240622060232)
Thời tiết hôm nay 22/6: Nắng nóng ở miền Bắc dịu dần
![Thời tiết hôm nay (19/6): có nơi nắng nóng đặc biệt gay gắt với nhiệt độ cao](https://tacnghiep.thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/062024/19/05/thumbnail/120240619054221.jpg?rt=20240619054222?240619062148)