Trang chủ Gia đình Việt Tập tục
17:03 | 18/05/2022 GMT+7

Tục "bắt chồng" của người Tây Nguyên

aa
“Bắt vợ” khá phổ biến ở khu vực miền núi phía bắc, trong khi một số cộng đồng thiểu số ở Tây Nguyên lại duy trì tục “bắt chồng”. Tập tục này là cách để nhiều gia đình nghèo tránh tục lệ thách cưới vẫn còn nặng nề trong cộng đồng.
“Trường Sơn Tây Nguyên - Đoàn kết, bản sắc và phát triển” “Trường Sơn Tây Nguyên - Đoàn kết, bản sắc và phát triển”
Lễ cưới của người Ba Na: giữ nến không tắt để tình yêu vĩnh cửu Lễ cưới của người Ba Na: giữ nến không tắt để tình yêu vĩnh cửu

Ở Tây Nguyên rộng lớn với nhiều cộng đồng thiểu số sống giữa đại ngàn như Êđê, Bahna, Mnông, Giẻ Triêng, K’Ho, Chu Ru… Phần lớn những dân tộc thiểu số này vẫn duy trì chế độ mẫu hệ. Nữ giới nắm quyền trong gia đình, cộng đồng và cả trong hôn nhân. Đàn ông được phụ nữ cưới về nhà mình và chồng chịu sự quản lý của vợ.

Trong tập tục hôn nhân, “bắt” chồng vẫn được một số cộng đồng thiểu số duy trì. Phụ nữ theo chế độ mẫu hệ cưới chồng phải chịu tất thảy những phí tổn. Nhiều gia đinh nghèo, đông con gái thì việc cưới chồng gặp khó khăn, vì thế mới có tục “bắt” chú rể về để giảm bớt những chi phí và cũng là điều thuận lợi cho các cặp trai gái khi yêu thương nhau mà nhà gái lại không thể tổ chức đám cưới. Và người Chu Ru ở Lâm Đồng vẫn áp dụng tập tục cổ xưa này.

Tục

Thiếu nữ Chu Ru ở Lâm Đồng - Ảnh: Uông Thái Biểu

Tập tục “bắt chồng” của người Chu Ru được thực hiện như sau: Vào một đêm đã được chọn, đoàn họ nhà gái, có thể lên đến hàng chục người sẽ “đột nhập” nhà trai. Cô gái mang theo 3 tấm thổ cẩm dệt tay để làm lễ vật. Trưởng đoàn, thường là cậu ruột của cô gái sẽ đến gõ cửa. Khi tiếp chuyện nhà trai, trưởng đoàn sẽ nói đến chuyện “bắt” rể. Nhà trai theo thông lệ sẽ tìm cách từ chối, rằng cháu nó còn bé, lại vụng về, gia đình cũng chưa có ý định để con kết hôn. Sau đó, chàng trai sẽ được hỏi rằng có đồng ý xuất giá hay không. Thường thì những cuộc “bắt” rể ít khi thất bại bởi trước đó cặp trai gái đã có sự đồng thuận ngầm.

Khi đã nhận lời về làm rể, cô gái sẽ trao khăn cho chàng trai để đặt lên bàn thờ. Nhà trai nhận cô gái là dâu của gia đình. Lúc này cậu ruột của cô gái sẽ trùm chiếc khăn màu trăng lên đầu hai người. Người cha trao cho chú rể một chiếc liềm để trừ tà ma. Hai người vào buồng riêng của chú rể và chờ đến gờ lành thì cùng về nhà cô dâu.

Hôm sau, cô dâu sang nhà chú rể và ở lại đó 8 ngày. Trong thời gian này, cô dâu sẽ cáng đáng cộng ciệc gia đình, sắm sửa vật dụng và cũng để chứng minh mình là một người vợ tốt, chu đáo với nhà chồng. Đến ngày thứ 8, nhà gái sẽ mang theo lợn, gạo đến nhà chú rể bày mâm tổ chức một lễ cưới nhỏ rồi đón rể về. Từ đó chàng trai sẽ sinh sống suốt đời bên nhà vợ.

Còn cộng đồng người K’Ho ở Lạc Dương (Lâm Đồng) thì lễ bắt chồng diễn ra khá nhanh gọn. Sau khi đã làm xong các nghi thức theo phong tục bản địa, chú rể sẽ bị lôi đi trong đêm tối mà người tham gia đắc lực nhất chính là cô gái. Dĩ nhiên, cuộc bắt cóc này cũng đã có sự đồng thuận từ trước của “nạn nhân”.

Theo nhà văn Mã A Lềnh (Lào Cai), tập tục bắt vợ cũng còn được duy trì trong cộng đồng người Dao đỏ ở thôn Sim San, xã Y Tý (Bát Xát – Lào Cai). Ông kể vào đầu năm 2005 từng chứng kiến một vụ “bắt chồng” khi đến nơi đây thực hiện một bộ phim truyện mà ông là người thủ vai và viết kịch bản. “Một đám con gái lôi hai chàng trai đi. Có một anh gầy thì thoát ra được, còn anh béo hơn thì bị “bắt” đi.” – Nhà văn tường thuật.

Tục

Cảnh một đám “bắt chồng” của người Chu Ru - Ảnh: Uông Thái Biểu

Là một tập tục về cơ bản mang ý nghĩa nhân văn khi nó cảm thông sâu sắc với gia cảnh của người phụ nữ mẫu hệ, nhưng tục “bắt chồng” cũng đang góp phần giảm thiệu những hệ lụy từ tục thách cưới nặng nề vẫn tồn tại ở nhiều buôn làng.

Nhà văn Uông Thái Biểu, công tác ở tỉnh Lâm Đồng từng có những chuyến thâm nhập thực tế tại cộng đồng người Chu Ru, K’Ho. Ông cho biết nhiều buôn làng nơi đây vẫn giữ tập tục thách cưới rất nặng nề vì vậy nhà gái bất đắc dĩ phải dùng đến tục “bắt chồng".

Theo chia sẻ của nhà văn, có những thôn người Chu Ru ở Đơn Dương, Đức Trọng (Lâm Đồng) thách cưới từ 5 chỉ đến 2 lượng vàng. Đó chưa kể những chi phí khác. Có bà mẹ nghèo phải bán ruộng để cưới chồng cho con rồi mưu sinh bằng nghề bắt cua. Có những nhà vì họ trai thách cưới từ 1 đến 2 lượng vàng, vì gia cảnh khó khăn phải cho nhà trai thuê ruộng trong nhiều năm để gá nợ. Nhiều người dùng đến biện pháp vay ngân hàng, vay vàng và trả lãi hàng tháng để cưới chồng cho con rồi rơi vào cảnh khuynh gia bại sản.

Để tránh lâm vào cảnh tréo ngoe trước tục thách cưới nặng nề, nhiều cộng đồng chọn cách “bắt chồng”. Đó cũng là mặt tích cực của tập tục này.

Tục lệ Tục lệ "ở rể thử thách" thú vị của người Thái Tây Bắc
Phong tục ở rể nhiều ý nghĩa của người Dao Phong tục ở rể nhiều ý nghĩa của người Dao
Theo: vanhoavaphattrien.vn
Nguồn:

Tin bài liên quan

CARE hỗ trợ người dân canh tác bền vững, tăng thu nhập

CARE hỗ trợ người dân canh tác bền vững, tăng thu nhập

Tổ chức CARE International in Vietnam (CARE) vừa tổ chức sơ kết giai đoạn 1 dự án She Feeds the World (SFtW). Theo đó, tính đến tháng 4/2025, dự án đã hỗ trợ hơn 8.000 người tiếp cận và áp dụng các phương pháp canh tác bền vững, tiếp cận nguồn lực sản xuất và cải thiện khả năng tham gia thị trường.
20 sinh viên Tây Nguyên được nhận học bổng Hessen (Đức)

20 sinh viên Tây Nguyên được nhận học bổng Hessen (Đức)

Vào ngày 27/2, lễ trao học bổng Hessen được tổ chức tại Trường Đại học Tây Nguyên. 20 sinh viên xuất sắc năm học 2024-2025 đã được nhận học bổng này.
Đề xuất vợ chồng sinh đủ 2 con được ưu tiên mua nhà ở xã hội

Đề xuất vợ chồng sinh đủ 2 con được ưu tiên mua nhà ở xã hội

Theo Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS), để khuyến khích kết hôn trước tuổi 30 và tăng mức sinh, Chính phủ cần triển khai quyết liệt các biện pháp hiện đã có và nghiên cứu, xây dựng các chính sách khuyến khích rõ ràng hơn như ưu tiên hỗ trợ mua nhà ở xã hội một lần đối với cặp vợ chồng đã sinh đủ hai con.

Các tin bài khác

Tín ngưỡng thờ cúng của người Việt qua lăng kính học giả Pháp

Tín ngưỡng thờ cúng của người Việt qua lăng kính học giả Pháp

Cuốn sách “Biểu tượng, phù hiệu và đồ thờ của người An Nam” của học giả Pháp Gustave Dumoutier khám phá đời sống tinh thần của người Việt thế kỷ XIX
[Ảnh] Lễ cúng Rằm tháng Giêng - Nét đẹp văn hoá truyền thống Việt Nam

[Ảnh] Lễ cúng Rằm tháng Giêng - Nét đẹp văn hoá truyền thống Việt Nam

Mỗi dịp Rằm tháng Giêng, hay còn gọi là Tết Nguyên Tiêu, theo phong tục truyền thống, mỗi gia đình Việt đều chuẩn bị mâm cỗ cúng thành kính dâng lên tổ tiên và các đấng thần linh, thể hiện lòng biết ơn, tôn kính đối với những người đi trước và cầu mong một năm mới an lành, may mắn.
[Ảnh] Tái hiện lễ hạ nêu, khai ấn trong cung đình Huế

[Ảnh] Tái hiện lễ hạ nêu, khai ấn trong cung đình Huế

Ngày 4/2, Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế tổ chức lễ hạ nêu ở sân Triệu Miếu và Thế Miếu bên trong Đại nội Huế, đánh dấu kết thúc Tết Nguyên đán năm Ất Tỵ.
"Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi" - những ẩn ý của người xưa

"Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi" - những ẩn ý của người xưa

Tập tục “Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi” vào dịp Tết Nguyên đán có từ lâu đời, chứa đựng nhiều triết lý sâu sắc về cuộc sống của cha ông ta và vẫn giữ nguyên giá trị đến tận ngày nay.

Đọc nhiều

Báo chí Bulgaria đánh giá tích cực về thành tựu phát triển kinh tế - xã hội, đối ngoại của Việt Nam

Báo chí Bulgaria đánh giá tích cực về thành tựu phát triển kinh tế - xã hội, đối ngoại của Việt Nam

Ngày 27/6 tại buổi gặp mặt báo chí nhân kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Bulgaria (1950 - 2025) do Đại sứ quán Việt Nam tại Bulgaria tổ chức, đại diện các cơ quan báo chí sở tại đã chia sẻ những đánh giá tích cực về thành tựu phát triển kinh tế - xã hội và đối ngoại của Việt Nam sau gần 40 năm Đổi mới.
Bơi ngược sóng

Bơi ngược sóng

Phải ngót chục năm, hôm rồi tôi mới cầm đến một cuốn tiểu thuyết. Cuốn này tên Giữa những con sóng”. Tác giả Nguyễn Tuấn Thành, Nhà xuất bản Văn học in năm 2025. Truyện chưa đọc nên chưa bàn. Tôi muốn nói một câu chuyện khác. Chuyện gọi bơi ngược sóng”.
Ghi nhận đóng góp của Hội hữu nghị Việt Nam - Myanmar trong hỗ trợ nhân đạo và đối ngoại nhân dân

Ghi nhận đóng góp của Hội hữu nghị Việt Nam - Myanmar trong hỗ trợ nhân đạo và đối ngoại nhân dân

Trong thời gian qua, Hội hữu nghị Việt Nam - Myanmar đã có nhiều đóng góp thiết thực trong việc tăng cường quan hệ hữu nghị giữa nhân dân hai nước, đặc biệt là vận động, quyên góp hỗ trợ nạn nhân trận động đất nghiêm trọng tại Myanmar hồi tháng 3/2025. Ghi nhận những nỗ lực của Hội, ngày 30/6 tại Hà Nội, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam tổ chức lễ trao Bằng khen và Kỷ niệm chương “Vì hòa bình, hữu nghị giữa các dân tộc” cho Hội và năm cá nhân tiêu biểu.
Sinh viên Việt Nam sống trách nhiệm, học tập nghiêm túc tại Lào

Sinh viên Việt Nam sống trách nhiệm, học tập nghiêm túc tại Lào

Ngày 28/6, Đại sứ Việt Nam tại Lào Nguyễn Minh Tâm cùng lãnh đạo các cơ quan bên cạnh Đại sứ quán, Đảng ủy và các đơn vị chức năng đã thăm và làm việc với Đoàn Du học sinh Việt Nam đang học tập tại Đại học Quốc gia Lào.
Vùng 5 Hải quân: Nâng cao kiến thức pháp luật cho cán bộ, chiến sĩ

Vùng 5 Hải quân: Nâng cao kiến thức pháp luật cho cán bộ, chiến sĩ

Trong hai ngày 26, 27/6, tại TP. Phú Quốc (tỉnh Kiên Giang), Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân phối hợp với Viện Kiểm sát Quân sự Khu vực 2 và Cơ quan Điều tra Hình sự Khu vực 3 Quân chủng Hải quân tổ chức Hội nghị phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2025.
Dấu ấn Việt Nam tại Hội nghị các quốc gia thành viên Công ước Liên hợp quốc về Luật biển lần thứ 35

Dấu ấn Việt Nam tại Hội nghị các quốc gia thành viên Công ước Liên hợp quốc về Luật biển lần thứ 35

Lần đầu tiên đảm nhiệm vai trò Chủ tịch Hội nghị các quốc gia thành viên Công ước Liên hợp quốc về Luật biển (UNCLOS), Việt Nam đã để lại dấu ấn đậm nét tại kỳ họp lần thứ 35 (SPLOS 35) diễn ra từ ngày 23-27/6 tại New York. Với sự điều hành chuyên nghiệp và các đề xuất thiết thực, Việt Nam không chỉ thể hiện năng lực dẫn dắt tại diễn đàn luật biển toàn cầu, mà còn góp phần thúc đẩy thực thi UNCLOS vì mục tiêu đại dương hòa bình, bền vững và công bằng.
Việt Nam lần đầu giữ chức Chủ tịch Hội nghị các quốc gia thành viên UNCLOS

Việt Nam lần đầu giữ chức Chủ tịch Hội nghị các quốc gia thành viên UNCLOS

Tại phiên khai mạc Hội nghị các quốc gia thành viên Công ước Liên hợp quốc về Luật biển năm 1982 (UNCLOS) lần thứ 35 (SPLOS 35) ngày 23/6 tại New York (Mỹ), Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ - Trưởng đoàn Việt Nam - đã được tín nhiệm bầu làm Chủ tịch Hội nghị. Đây là lần đầu tiên Việt Nam đảm nhiệm vị trí điều hành cao nhất tại cơ chế thường niên quan trọng nhất về thực thi UNCLOS, thể hiện uy tín và đóng góp ngày càng chủ động, tích cực của Việt Nam trong quản trị đại dương toàn cầu.
infographic ky nang tranh bay lua dao du lich mua cao diem
infographics canh bao gia mao loi dung danh nghia mat tran to quoc de huy dong ung ho
cong nghiep phuc hoi manh xuat nhap khau tang truong an tuong
infographic viet nam hoan thanh vai tro dong chu tich chuong trinh dong nam a searp giai doan 2022 2025
infographic sua phap lenh dan so vo chong tu quyet dinh so con va thoi gian sinh con
infographics quan he doi tac toan dien giua viet nam va hungary
infographic quan he doi tac chien luoc toan dien viet nam phap
Xin chờ trong giây lát...
[Video] Người truyền cảm hứng về tình yêu nước
Sinh viên Lào đi chùa tắm Phật mừng Tết cổ truyền Bunpimay
[Video] 60 phút - Hành trình thay đổi cuộc đời
MV "Bắc Bling": Cụ già, em nhỏ ngân nga, du khách gần xa tỏ bày hứng thú
[Video] Dự án CAF: Ươm mầm những công dân toàn cầu tương lai
[Video] Du khách quốc tế trải nghiệm lễ Phật đầu năm tại chùa Tam Bảo (Đà Nẵng)
Tết của bác sĩ trực cấp cứu - hồi sức tích cực
Đại sứ nhóm G4 hát "Năm qua đã làm gì"
[Video] Bản hòa ca tình hữu nghị chào năm mới 2025
[Video] 30 năm quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ: từ chiến tranh đến đối tác chiến lược toàn diện
[Video] Samaritan’s Purse và Plan International Việt Nam hỗ trợ người dân Việt Nam phục hồi sau bão
[Video] Tái thiết thôn Làng Nủ: Quân đội - Nhân dân đồng hành xây dựng tương lai mới
[Video] Tổ chức Cứu trợ Trẻ em và hành trình 10 năm thay đổi cuộc sống trẻ em vùng cao
[Video] Kinh nghiệm tham quan Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam mới
Halloween: ứng xử thế nào cho đúng?
Thời tiết hôm nay (28/6): Bắc Bộ tăng mưa cả về diện và lượng

Thời tiết hôm nay (28/6): Bắc Bộ tăng mưa cả về diện và lượng

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, ngày 28/6, miền Bắc gia tăng mưa cả về diện và lượng, đặc biệt vùng núi nhiều nơi mưa rất to. Nam Bộ mưa giông rải rác.
Những chính sách nổi bật có hiệu lực từ tháng 7/2025

Những chính sách nổi bật có hiệu lực từ tháng 7/2025

Trong tháng 7/2025, nhiều chính sách mới có hiệu lực như: 28 nghị định về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền chính quyền địa phương hai cấp; Chủ tịch UBND cấp xã có thẩm quyền cấp "Sổ đỏ”; Đối tượng phải tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc; Tiêu chuẩn, định mức sử dụng trụ sở làm việc, cơ sở hoạt động sự nghiệp; Định mức xe ô tô phục vụ công tác chung ở cấp xã; Phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng...
Vingroup bàn giao mặt bằng triển lãm thành tựu kinh tế - xã hội Kỉ niệm 80 năm ngày Quốc khánh

Vingroup bàn giao mặt bằng triển lãm thành tựu kinh tế - xã hội Kỉ niệm 80 năm ngày Quốc khánh

Ngày 27/06, tại Hà Nội, Công ty Cổ phần Trung tâm Hội chợ Triển lãm Việt Nam – thành viên Tập đoàn Vingroup đã bàn giao mặt bằng Trung tâm Triển lãm Việt Nam với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Sau gần 10 tháng thi công thần tốc, công trình đã xác lập vị thế top 10 tổ hợp trung tâm triển lãm lớn nhất thế giới và lớn nhất Đông Nam Á, sẵn sàng cho Triển lãm thành tựu kinh tế - xã hội nhân dịp kỷ niệm 80 năm ngày Quốc khánh.
35 suất học bổng Chính phủ du học tại Vương quốc Campuchia năm 2025

35 suất học bổng Chính phủ du học tại Vương quốc Campuchia năm 2025

Bộ Giáo dục và Đào tạo vừa thông báo về 20 suất học bổng học đại học và sau đại học và 15 suất học bổng học tiếng Khmer tại Campuchia.
Thời tiết hôm nay (23/6): Mưa lớn cục bộ, lốc, sét ở vùng núi và trung du Bắc Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ

Thời tiết hôm nay (23/6): Mưa lớn cục bộ, lốc, sét ở vùng núi và trung du Bắc Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ

Từ chiều tối 22/6 đến rạng sáng 23/6, nhiều nơi tại Bắc Bộ có mưa vừa, mưa to, cục bộ mưa rất to, tập trung ở các tỉnh: Tuyên Quang, Phú Thọ, Yên Bái, Hà Giang, Sơn La, Hòa Bình, Thái Nguyên, Bắc Giang, Vĩnh Phúc, Hà Nội, Bắc Ninh.
1.000 người tham gia đồng diễn Ngày Yoga quốc tế 2025 tại Hà Nội

1.000 người tham gia đồng diễn Ngày Yoga quốc tế 2025 tại Hà Nội

Sáng 21/6, tại Cung Thể thao Quần Ngựa (Hà Nội), Ngày quốc tế Yoga 2025 đã chính thức khai mạc với màn đồng diễn quy mô lớn có sự góp mặt của 1.000 người yêu mến bộ môn này gồm các cán bộ, người của công chúng, các nhà ngoại giao, liên đoàn Yoga, các câu lạc bộ và cá nhân tập luyện Yoga.
Phiên bản di động