Trang chủ Gia đình Việt Tập tục
14:40 | 20/06/2022 GMT+7

Lễ cầu mùa của người Tày, Nùng ở Cao Bằng

aa
Tháng 4, tháng 5 âm lịch hằng năm, khi những thửa ruộng lên lớp mạ non, ruộng ngô chuẩn bị thu hoạch cũng là lúc bà con dân tộc Tày, Nùng huyện Quảng Hòa, Trùng Khánh (Cao Bằng) tổ chức Lễ cầu mùa. Ðây là nghi lễ quan trọng trước khi bắt đầu một vụ mùa mới, cầu mong mưa thuận, gió hòa, mùa màng bội thu, người dân có cuộc sống ấm no, hạnh phúc.
Độc đáo mũ Then người Tày, Nùng xứ Lạng Độc đáo mũ Then người Tày, Nùng xứ Lạng
Ngất ngây cùng điệu hát Sli của người Nùng Bắc Kạn Ngất ngây cùng điệu hát Sli của người Nùng Bắc Kạn

Xóm Lũng Sặp, xã Quốc Toản (Quảng Hòa) có 22 hộ, đa số là dân tộc Nùng (nhóm Phàn Slình) sinh sống. Đời sống người dân nơi đây gắn với sản xuất nông nghiệp, vì vậy, trước khi vào mùa vụ mới, người dân tổ chức Lễ cầu mùa. Lễ cầu mùa của người Tày, Nùng ở Lũng Sặp đã có từ lâu đời, các nghi thức chính được gìn giữ gần như nguyên bản và trở thành nét văn hóa truyền thống độc đáo của dân tộc. Mỗi lần làm lễ là một lần bà con trong xóm gửi gắm ước mong về sức khỏe, mùa màng, cuộc sống đến các vị thần linh.

Trước khi thực hiện nghi lễ, xóm họp bàn, thống nhất chọn ngày tổ chức. Theo phong tục, Lễ cầu mùa được tổ chức vào "ngày Mão - con mèo" tháng 5 âm lịch và thu hoạch vào "ngày Dần - con hổ" hằng năm ("Đăm nà vằn Mạo/Khẩu dảo vằn Dần") với ý nghĩa tượng trưng cho sự chăm chỉ, một vụ mùa thắng lợi, no đủ. Năm nay, xóm chọn ngày 9/5 âm lịch, tức ngày Tân Mão là ngày cấy đầu tiên của làng; buổi chiều ngày làm lễ, mọi người cùng nhau dọn dẹp sạch sẽ, chuẩn bị đồ cúng, nấu nướng, tiếp đó là cúng thổ công và tập trung ăn uống tại miếu thờ thổ công. Phần cúng miếu thổ công do trưởng bản thực hiện.

Là hộ gia đình đại diện cho xóm thực hiện lễ cúng thổ công và cấy những cây mạ đầu tiên, bà Lương Thị Minh, xóm Lũng Sặp cho biết: Một năm chỉ cấy một vụ chính là vụ hè thu, thiếu thốn hay no đủ sẽ phụ thuộc rất lớn vào vụ mùa này, vì vậy, Lễ cầu mùa được bà con chuẩn bị chu đáo, đặc biệt là nghi thức cúng thổ công. Lễ vật phải được chuẩn bị chu đáo, đầy đủ, gồm có thủ lợn, gà luộc, xôi, rượu…

Sau nghi thức cúng thổ công, đại diện nhà trưởng bản sẽ đi cấy đầu tiên, sau đó người dân trong làng mới được cấy. Sau khi thực hiện các nghi thức, mọi người cùng đến miếu, mỗi gia đình sẽ cử một người đại diện để đi dự lễ. Điều thú vị của Lễ cầu mùa nơi đây là khi đến dự, ai cũng tự giác mang theo bát đũa để ăn và giúp nhau dọn dẹp, mọi người vừa ăn uống vui vẻ, vừa trò chuyện việc gia đình, việc làng xóm. Mâm cỗ dù đơn giản nhưng ấm cúng và mang đậm bản sắc dân tộc, số thịt cúng còn lại sẽ chia đều cho các gia đình.

Lễ cầu mùa của người Tày, Nùng ở Cao Bằng
Cúng thổ công là nghi lễ quan trọng được người dân chuẩn bị chu đáo.

Kết thúc nghi lễ, trước khi ra về, mọi người trong xóm xếp thành 2 hàng đứng ngay ngắn trước miếu thờ thổ công. Sau khi thắp hương, trưởng bản thực hiện bài khấn xin thần linh phù hộ mưa thuận, gió hòa, người dân làm ăn thuận lợi, mùa màng tươi tốt, bội thu, thóc lúa trĩu hạt, nặng bông, nuôi được nhiều trâu, bò, nhà nhà ấm no, khỏe mạnh, tránh được những rủi ro như mưa lũ, hạn hán, sâu bọ phá hoại…

Mỗi địa phương, mỗi dân tộc đều có phong tục, tập quán, nét văn hóa đặc trưng riêng. Xóm Bản Hía, thị trấn Trà Lĩnh (Trùng Khánh) là xóm biên giới có 68 hộ, chủ yếu là dân tộc Tày, Nùng định cư tại đây từ nhiều thế hệ. Lễ cầu mùa cũng có từ rất lâu đời, đến nay vẫn được người dân duy trì thực hiện. Trong năm, xóm tổ chức 3 lễ cúng, lễ cúng lần thứ nhất vào tháng 2 âm lịch là lễ cúng trừ bệnh dịch cho mùa trồng cấy; lễ cúng lần 2 vào tháng 5 cầu sức khỏe, cầu vụ mùa; cúng lần thứ 3 vào tháng 8 âm lịch sau gặt hái xong vụ mùa. Những ngày làm lễ cúng được chọn vào các ngày tốt. Lễ cầu mùa là nghi lễ quan trọng thứ 2 trong năm, đánh dấu thời điểm bước vào mùa vụ mới với ước mong mùa màng tươi tốt, thuận lợi, người dân có cuộc sống bình an, no ấm. Năm nay, nghi thức cúng thổ công được thực hiện vào ngày mùng 8/5 âm lịch - ngày Canh Dần.

Theo thông lệ, đến ngày làm lễ, người dân tập trung tại miếu thổ công ở đầu làng để tiến hành các nghi thức, chuẩn bị lễ vật dâng cúng và cùng nhau nấu nướng. Lễ vật cúng gồm: 1 con lợn, 1 con gà, rượu, 2 bát tiết canh,... Nghi lễ được thực hiện từ 20 - 30 phút, bà con lần lượt dâng hương cầu xin thần linh phù hộ những điều tốt lành cho dân bản và gia đình. Sau khi cúng mọi người cùng nhau ăn uống chung, thụ lộc tại miếu.

Trưởng xóm Bản Hía Nông Văn Nhân chia sẻ: Lễ cầu mùa là nghi thức truyền thống không thể thiếu trong đời sống sản xuất nông nghiệp của người dân trong xóm, đây không chỉ là buổi sinh hoạt tâm linh, tín ngưỡng mà còn là dịp để người dân cùng ngồi lại với nhau ăn uống, trò chuyện, trao đổi kinh nghiệm sản xuất, biểu hiện của sự đoàn kết, nhất trí, cố kết cộng đồng, chia sẻ trách nhiệm của người dân nơi đây.

Lễ cầu mùa là hình thức sinh hoạt tín ngưỡng chứa đựng những giá trị văn hóa đặc trưng, thể hiện sự gắn kết giữa con người với thế giới siêu nhiên và các vị thần bảo trợ đem lại cuộc sống ấm no cho người dân trong vùng. Lễ cầu mùa hiện nay còn tồn tại và duy trì theo đúng nghi lễ truyền thống, được gìn giữ, lưu truyền từ đời này sang đời khác và trở thành tục lệ của người Tày, Nùng ở Cao Bằng, góp phần vào sự đa dạng nền văn hóa các dân tộc trên địa bàn tỉnh. Đây cũng là nét đẹp văn hóa trong đời sống của đồng bào các dân tộc cần được bảo tồn, gìn giữ và phát huy.

Đặc sắc Lễ hội cầu ngư - bơi trải tại Sầm Sơn Đặc sắc Lễ hội cầu ngư - bơi trải tại Sầm Sơn
Đến Mường Nhé mục sở thị sự độc đáo trong Lễ Cầu mùa người Si La Đến Mường Nhé mục sở thị sự độc đáo trong Lễ Cầu mùa người Si La
Theo: baocaobang.vn
Nguồn:

Tin bài liên quan

Gìn giữ nghề làm nón lá của người Tày Bắc Hà

Gìn giữ nghề làm nón lá của người Tày Bắc Hà

Chiếc nón lá cọ là vật dụng thân quen của dân tộc Tày, xã Bản Liền (huyện Bắc Hà), trở thành nét đẹp văn hóa của riêng bà con nơi đây.
Gìn giữ, phát huy nghề dệt thổ cẩm của người Tày

Gìn giữ, phát huy nghề dệt thổ cẩm của người Tày

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã công bố danh mục 12 Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia, trong đó có nghề thủ công truyền thống dệt thổ cẩm của người Tày.
Độc đáo nghi lễ Then Khoăn của người Tày, Lào Cai

Độc đáo nghi lễ Then Khoăn của người Tày, Lào Cai

Nghi lễ Then Khoăn còn gọi là Then Cầu thọ là một trong những nghi thức làm Then khá đặc biệt của người Tày ở Văn Bàn, Lào Cai.

Các tin bài khác

Tín ngưỡng thờ cúng của người Việt qua lăng kính học giả Pháp

Tín ngưỡng thờ cúng của người Việt qua lăng kính học giả Pháp

Cuốn sách “Biểu tượng, phù hiệu và đồ thờ của người An Nam” của học giả Pháp Gustave Dumoutier khám phá đời sống tinh thần của người Việt thế kỷ XIX
[Ảnh] Lễ cúng Rằm tháng Giêng - Nét đẹp văn hoá truyền thống Việt Nam

[Ảnh] Lễ cúng Rằm tháng Giêng - Nét đẹp văn hoá truyền thống Việt Nam

Mỗi dịp Rằm tháng Giêng, hay còn gọi là Tết Nguyên Tiêu, theo phong tục truyền thống, mỗi gia đình Việt đều chuẩn bị mâm cỗ cúng thành kính dâng lên tổ tiên và các đấng thần linh, thể hiện lòng biết ơn, tôn kính đối với những người đi trước và cầu mong một năm mới an lành, may mắn.
[Ảnh] Tái hiện lễ hạ nêu, khai ấn trong cung đình Huế

[Ảnh] Tái hiện lễ hạ nêu, khai ấn trong cung đình Huế

Ngày 4/2, Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế tổ chức lễ hạ nêu ở sân Triệu Miếu và Thế Miếu bên trong Đại nội Huế, đánh dấu kết thúc Tết Nguyên đán năm Ất Tỵ.
"Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi" - những ẩn ý của người xưa

"Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi" - những ẩn ý của người xưa

Tập tục “Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi” vào dịp Tết Nguyên đán có từ lâu đời, chứa đựng nhiều triết lý sâu sắc về cuộc sống của cha ông ta và vẫn giữ nguyên giá trị đến tận ngày nay.

Đọc nhiều

Trao Kỷ niệm chương "Vì hòa bình, hữu nghị giữa các dân tộc" cho Đại sứ Iran tại Việt Nam

Trao Kỷ niệm chương "Vì hòa bình, hữu nghị giữa các dân tộc" cho Đại sứ Iran tại Việt Nam

Ngày 07/7 tại Hà Nội, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam đã trao Kỷ niệm chương "Vì hòa bình, hữu nghị giữa các dân tộc" cho Đại sứ Iran tại Việt Nam Ali Akbar Nazari. Đây là phần thưởng nhằm ghi nhận những đóng góp tích cực của Đại sứ trong việc thúc đẩy quan hệ hữu nghị, hợp tác giữa nhân dân hai nước.
Giải pháp học tập thân thiện cho trẻ em vùng khó khăn

Giải pháp học tập thân thiện cho trẻ em vùng khó khăn

Với những hoạt động đa dạng, giàu tính tương tác, phương pháp Tăng cường kỹ năng đọc viết cho trẻ em tiểu học (LB) và Hỗ trợ trẻ mầm non làm quen với Đọc viết và Toán (RTL) giúp giờ học trở nên sinh động, dễ hiểu hơn. Nhờ đó, trẻ em ở các khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa có thêm cơ hội tiếp cận tri thức, làm chủ tương lai.
Mùa hè sẻ chia của học sinh Mỹ trên đất Việt

Mùa hè sẻ chia của học sinh Mỹ trên đất Việt

Mùa hè 2025, 31 em học sinh Mỹ tham gia chương trình tình nguyện quốc tế đã góp sức xây dựng 6 căn nhà nhân ái dành tặng người dân Quảng Ngãi. Việc làm của các em không chỉ để lại dấu ấn đẹp tại địa phương mà còn góp phần thiết thực vun đắp tình hữu nghị Việt - Mỹ.
Khép lại Giải Marathon quốc tế "Vietcombank Mekong Delta Marathon" 2025: Dấu ấn thể thao giữa lòng Tây Đô

Khép lại Giải Marathon quốc tế "Vietcombank Mekong Delta Marathon" 2025: Dấu ấn thể thao giữa lòng Tây Đô

Trưa ngày 6/7, tại phường Vị Tân, thành phố Cần Thơ, Lễ bế mạc và trao giải Giải Marathon quốc tế "Vietcombank Mekong Delta Marathon" lần thứ VI năm 2025 đã chính thức diễn ra trong không khí sôi nổi, hào hứng và đầy cảm xúc.
Thúc đẩy hợp tác biên giới Việt Nam - Campuchia

Thúc đẩy hợp tác biên giới Việt Nam - Campuchia

Trong chuyến thăm và làm việc tại tỉnh Prey Veng (Campuchia), Đại sứ Việt Nam tại Campuchia Nguyễn Minh Vũ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc khánh thành cặp cửa khẩu quốc tế Tân Nam (Tây Ninh, Việt Nam) - Meun Chey (Prey Veng, Campuchia) trong thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại, giao lưu nhân dân giữa các tỉnh giáp biên hai nước.
Việt Nam - Lào phối hợp chặt chẽ trong công tác quy tập hài cốt liệt sĩ

Việt Nam - Lào phối hợp chặt chẽ trong công tác quy tập hài cốt liệt sĩ

Ngày 07/7, Đại sứ Việt Nam tại Lào Nguyễn Minh Tâm và đoàn công tác đã đến tỉnh Hủa Phăn dâng hương tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ Việt Nam và Lào; thăm hỏi, động viên cán bộ, chiến sĩ Đội tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và khảo sát khu đất dự kiến xây dựng trụ sở mới cho đơn vị.
Người chiến sĩ Hải quân kiên cường nơi đầu sóng qua những bức ảnh

Người chiến sĩ Hải quân kiên cường nơi đầu sóng qua những bức ảnh

Từ ngày 01 đến 06/7, tại đặc khu Phú Quốc (tỉnh An Giang), Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân tổ chức trưng bày ảnh với chủ đề “Tự hào người chiến sĩ Hải quân”. Hơn 300 bức ảnh được giới thiệu tại trưng bày đã khắc họa sinh động hình ảnh người lính biển - kiên cường nơi đầu sóng ngọn gió, sẵn sàng chiến đấu, hy sinh để bảo vệ chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc, đồng thời là điểm tựa vững chắc của nhân dân trên địa bàn đóng quân.
infographic ky nang tranh bay lua dao du lich mua cao diem
infographics canh bao gia mao loi dung danh nghia mat tran to quoc de huy dong ung ho
cong nghiep phuc hoi manh xuat nhap khau tang truong an tuong
infographic viet nam hoan thanh vai tro dong chu tich chuong trinh dong nam a searp giai doan 2022 2025
infographic sua phap lenh dan so vo chong tu quyet dinh so con va thoi gian sinh con
infographics quan he doi tac toan dien giua viet nam va hungary
infographic quan he doi tac chien luoc toan dien viet nam phap
Xin chờ trong giây lát...
[Video] Người truyền cảm hứng về tình yêu nước
Sinh viên Lào đi chùa tắm Phật mừng Tết cổ truyền Bunpimay
[Video] 60 phút - Hành trình thay đổi cuộc đời
MV "Bắc Bling": Cụ già, em nhỏ ngân nga, du khách gần xa tỏ bày hứng thú
[Video] Dự án CAF: Ươm mầm những công dân toàn cầu tương lai
[Video] Du khách quốc tế trải nghiệm lễ Phật đầu năm tại chùa Tam Bảo (Đà Nẵng)
Tết của bác sĩ trực cấp cứu - hồi sức tích cực
Đại sứ nhóm G4 hát "Năm qua đã làm gì"
[Video] Bản hòa ca tình hữu nghị chào năm mới 2025
[Video] 30 năm quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ: từ chiến tranh đến đối tác chiến lược toàn diện
[Video] Samaritan’s Purse và Plan International Việt Nam hỗ trợ người dân Việt Nam phục hồi sau bão
[Video] Tái thiết thôn Làng Nủ: Quân đội - Nhân dân đồng hành xây dựng tương lai mới
[Video] Tổ chức Cứu trợ Trẻ em và hành trình 10 năm thay đổi cuộc sống trẻ em vùng cao
[Video] Kinh nghiệm tham quan Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam mới
Halloween: ứng xử thế nào cho đúng?
Thời tiết hôm nay (05/7): Bão số 2 giật cấp 10, gây biển động mạnh ở phía Đông Bắc Biển Đông

Thời tiết hôm nay (05/7): Bão số 2 giật cấp 10, gây biển động mạnh ở phía Đông Bắc Biển Đông

Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, đêm qua (04/7), áp thấp nhiệt đới trên vùng biển phía Đông Bắc khu vực Bắc Biển Đông đã mạnh lên thành bão, cơn bão số 02 năm 2025.
Thời tiết hôm nay (02/7): Mưa lớn ở Bắc Bộ và Thanh Hóa

Thời tiết hôm nay (02/7): Mưa lớn ở Bắc Bộ và Thanh Hóa

Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, đêm qua và sáng sớm nay (02/7), khu vực Bắc Bộ và Thanh Hóa có mưa rào và dông rải rác, cục bộ có nơi mưa to đến rất to. Trong ngày 02/7, Bắc Bộ và Thanh Hóa tiếp tục có mưa vừa, mưa to và dông, cục bộ có nơi mưa rất to. Lượng mưa phổ biến: 20–50mm, cục bộ có nơi trên 100mm.
Thêm nhiều địa điểm giải quyết thủ tục đất đai tại Hà Nội từ tháng 7

Thêm nhiều địa điểm giải quyết thủ tục đất đai tại Hà Nội từ tháng 7

Trung tâm Phục vụ Hành chính công thành phố Hà Nội cho biết, từ ngày 01/7/2025, nhiều thủ tục đất đai sẽ được tiếp nhận tại các chi nhánh. Thay đổi này nhằm tạo thuận lợi, đảm bảo giải quyết công việc cho người dân, doanh nghiệp.
Thời tiết hôm nay (01/7): Nhiều khu vực trên cả nước có mưa giông

Thời tiết hôm nay (01/7): Nhiều khu vực trên cả nước có mưa giông

Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia dự báo, ngày 01/7, nhiều khu vực trên cả nước có mưa to và dông. Đáng chú ý, khu vực Bắc Bộ nhiều nơi có mưa vừa, mưa to và dông, cục bộ có nơi mưa rất to.
Từ ngày 01/7/2025: Chính thức bỏ hình phạt tử hình ở 8 tội danh, thay mã số thuế bằng số định danh

Từ ngày 01/7/2025: Chính thức bỏ hình phạt tử hình ở 8 tội danh, thay mã số thuế bằng số định danh

Từ ngày 01/7/2025, một số chính sách mới sẽ chính thức có hiệu lực như: bỏ hình phạt tử hình ở 8 tội danh; thay mã số thuế bằng số định danh; mở rộng đối tượng được tham gia Bảo hiểm Xã hội (BHXH) bắt buộc; 28 Nghị định về phân cấp, phân quyền có hiệu lực...
Thời tiết hôm nay (28/6): Bắc Bộ tăng mưa cả về diện và lượng

Thời tiết hôm nay (28/6): Bắc Bộ tăng mưa cả về diện và lượng

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, ngày 28/6, miền Bắc gia tăng mưa cả về diện và lượng, đặc biệt vùng núi nhiều nơi mưa rất to. Nam Bộ mưa giông rải rác.
Phiên bản di động