Trang chủ Gia đình Việt Tập tục
14:40 | 20/06/2022 GMT+7

Lễ cầu mùa của người Tày, Nùng ở Cao Bằng

aa
Tháng 4, tháng 5 âm lịch hằng năm, khi những thửa ruộng lên lớp mạ non, ruộng ngô chuẩn bị thu hoạch cũng là lúc bà con dân tộc Tày, Nùng huyện Quảng Hòa, Trùng Khánh (Cao Bằng) tổ chức Lễ cầu mùa. Ðây là nghi lễ quan trọng trước khi bắt đầu một vụ mùa mới, cầu mong mưa thuận, gió hòa, mùa màng bội thu, người dân có cuộc sống ấm no, hạnh phúc.
Độc đáo mũ Then người Tày, Nùng xứ Lạng Độc đáo mũ Then người Tày, Nùng xứ Lạng
Ngất ngây cùng điệu hát Sli của người Nùng Bắc Kạn Ngất ngây cùng điệu hát Sli của người Nùng Bắc Kạn

Xóm Lũng Sặp, xã Quốc Toản (Quảng Hòa) có 22 hộ, đa số là dân tộc Nùng (nhóm Phàn Slình) sinh sống. Đời sống người dân nơi đây gắn với sản xuất nông nghiệp, vì vậy, trước khi vào mùa vụ mới, người dân tổ chức Lễ cầu mùa. Lễ cầu mùa của người Tày, Nùng ở Lũng Sặp đã có từ lâu đời, các nghi thức chính được gìn giữ gần như nguyên bản và trở thành nét văn hóa truyền thống độc đáo của dân tộc. Mỗi lần làm lễ là một lần bà con trong xóm gửi gắm ước mong về sức khỏe, mùa màng, cuộc sống đến các vị thần linh.

Trước khi thực hiện nghi lễ, xóm họp bàn, thống nhất chọn ngày tổ chức. Theo phong tục, Lễ cầu mùa được tổ chức vào "ngày Mão - con mèo" tháng 5 âm lịch và thu hoạch vào "ngày Dần - con hổ" hằng năm ("Đăm nà vằn Mạo/Khẩu dảo vằn Dần") với ý nghĩa tượng trưng cho sự chăm chỉ, một vụ mùa thắng lợi, no đủ. Năm nay, xóm chọn ngày 9/5 âm lịch, tức ngày Tân Mão là ngày cấy đầu tiên của làng; buổi chiều ngày làm lễ, mọi người cùng nhau dọn dẹp sạch sẽ, chuẩn bị đồ cúng, nấu nướng, tiếp đó là cúng thổ công và tập trung ăn uống tại miếu thờ thổ công. Phần cúng miếu thổ công do trưởng bản thực hiện.

Là hộ gia đình đại diện cho xóm thực hiện lễ cúng thổ công và cấy những cây mạ đầu tiên, bà Lương Thị Minh, xóm Lũng Sặp cho biết: Một năm chỉ cấy một vụ chính là vụ hè thu, thiếu thốn hay no đủ sẽ phụ thuộc rất lớn vào vụ mùa này, vì vậy, Lễ cầu mùa được bà con chuẩn bị chu đáo, đặc biệt là nghi thức cúng thổ công. Lễ vật phải được chuẩn bị chu đáo, đầy đủ, gồm có thủ lợn, gà luộc, xôi, rượu…

Sau nghi thức cúng thổ công, đại diện nhà trưởng bản sẽ đi cấy đầu tiên, sau đó người dân trong làng mới được cấy. Sau khi thực hiện các nghi thức, mọi người cùng đến miếu, mỗi gia đình sẽ cử một người đại diện để đi dự lễ. Điều thú vị của Lễ cầu mùa nơi đây là khi đến dự, ai cũng tự giác mang theo bát đũa để ăn và giúp nhau dọn dẹp, mọi người vừa ăn uống vui vẻ, vừa trò chuyện việc gia đình, việc làng xóm. Mâm cỗ dù đơn giản nhưng ấm cúng và mang đậm bản sắc dân tộc, số thịt cúng còn lại sẽ chia đều cho các gia đình.

Lễ cầu mùa của người Tày, Nùng ở Cao Bằng
Cúng thổ công là nghi lễ quan trọng được người dân chuẩn bị chu đáo.

Kết thúc nghi lễ, trước khi ra về, mọi người trong xóm xếp thành 2 hàng đứng ngay ngắn trước miếu thờ thổ công. Sau khi thắp hương, trưởng bản thực hiện bài khấn xin thần linh phù hộ mưa thuận, gió hòa, người dân làm ăn thuận lợi, mùa màng tươi tốt, bội thu, thóc lúa trĩu hạt, nặng bông, nuôi được nhiều trâu, bò, nhà nhà ấm no, khỏe mạnh, tránh được những rủi ro như mưa lũ, hạn hán, sâu bọ phá hoại…

Mỗi địa phương, mỗi dân tộc đều có phong tục, tập quán, nét văn hóa đặc trưng riêng. Xóm Bản Hía, thị trấn Trà Lĩnh (Trùng Khánh) là xóm biên giới có 68 hộ, chủ yếu là dân tộc Tày, Nùng định cư tại đây từ nhiều thế hệ. Lễ cầu mùa cũng có từ rất lâu đời, đến nay vẫn được người dân duy trì thực hiện. Trong năm, xóm tổ chức 3 lễ cúng, lễ cúng lần thứ nhất vào tháng 2 âm lịch là lễ cúng trừ bệnh dịch cho mùa trồng cấy; lễ cúng lần 2 vào tháng 5 cầu sức khỏe, cầu vụ mùa; cúng lần thứ 3 vào tháng 8 âm lịch sau gặt hái xong vụ mùa. Những ngày làm lễ cúng được chọn vào các ngày tốt. Lễ cầu mùa là nghi lễ quan trọng thứ 2 trong năm, đánh dấu thời điểm bước vào mùa vụ mới với ước mong mùa màng tươi tốt, thuận lợi, người dân có cuộc sống bình an, no ấm. Năm nay, nghi thức cúng thổ công được thực hiện vào ngày mùng 8/5 âm lịch - ngày Canh Dần.

Theo thông lệ, đến ngày làm lễ, người dân tập trung tại miếu thổ công ở đầu làng để tiến hành các nghi thức, chuẩn bị lễ vật dâng cúng và cùng nhau nấu nướng. Lễ vật cúng gồm: 1 con lợn, 1 con gà, rượu, 2 bát tiết canh,... Nghi lễ được thực hiện từ 20 - 30 phút, bà con lần lượt dâng hương cầu xin thần linh phù hộ những điều tốt lành cho dân bản và gia đình. Sau khi cúng mọi người cùng nhau ăn uống chung, thụ lộc tại miếu.

Trưởng xóm Bản Hía Nông Văn Nhân chia sẻ: Lễ cầu mùa là nghi thức truyền thống không thể thiếu trong đời sống sản xuất nông nghiệp của người dân trong xóm, đây không chỉ là buổi sinh hoạt tâm linh, tín ngưỡng mà còn là dịp để người dân cùng ngồi lại với nhau ăn uống, trò chuyện, trao đổi kinh nghiệm sản xuất, biểu hiện của sự đoàn kết, nhất trí, cố kết cộng đồng, chia sẻ trách nhiệm của người dân nơi đây.

Lễ cầu mùa là hình thức sinh hoạt tín ngưỡng chứa đựng những giá trị văn hóa đặc trưng, thể hiện sự gắn kết giữa con người với thế giới siêu nhiên và các vị thần bảo trợ đem lại cuộc sống ấm no cho người dân trong vùng. Lễ cầu mùa hiện nay còn tồn tại và duy trì theo đúng nghi lễ truyền thống, được gìn giữ, lưu truyền từ đời này sang đời khác và trở thành tục lệ của người Tày, Nùng ở Cao Bằng, góp phần vào sự đa dạng nền văn hóa các dân tộc trên địa bàn tỉnh. Đây cũng là nét đẹp văn hóa trong đời sống của đồng bào các dân tộc cần được bảo tồn, gìn giữ và phát huy.

Đặc sắc Lễ hội cầu ngư - bơi trải tại Sầm Sơn Đặc sắc Lễ hội cầu ngư - bơi trải tại Sầm Sơn
Đến Mường Nhé mục sở thị sự độc đáo trong Lễ Cầu mùa người Si La Đến Mường Nhé mục sở thị sự độc đáo trong Lễ Cầu mùa người Si La
Theo: baocaobang.vn
Nguồn:

Tin bài liên quan

Gìn giữ nghề làm nón lá của người Tày Bắc Hà

Gìn giữ nghề làm nón lá của người Tày Bắc Hà

Chiếc nón lá cọ là vật dụng thân quen của dân tộc Tày, xã Bản Liền (huyện Bắc Hà), trở thành nét đẹp văn hóa của riêng bà con nơi đây.
Gìn giữ, phát huy nghề dệt thổ cẩm của người Tày

Gìn giữ, phát huy nghề dệt thổ cẩm của người Tày

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã công bố danh mục 12 Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia, trong đó có nghề thủ công truyền thống dệt thổ cẩm của người Tày.
Độc đáo nghi lễ Then Khoăn của người Tày, Lào Cai

Độc đáo nghi lễ Then Khoăn của người Tày, Lào Cai

Nghi lễ Then Khoăn còn gọi là Then Cầu thọ là một trong những nghi thức làm Then khá đặc biệt của người Tày ở Văn Bàn, Lào Cai.

Các tin bài khác

Tín ngưỡng thờ cúng của người Việt qua lăng kính học giả Pháp

Tín ngưỡng thờ cúng của người Việt qua lăng kính học giả Pháp

Cuốn sách “Biểu tượng, phù hiệu và đồ thờ của người An Nam” của học giả Pháp Gustave Dumoutier khám phá đời sống tinh thần của người Việt thế kỷ XIX
[Ảnh] Lễ cúng Rằm tháng Giêng - Nét đẹp văn hoá truyền thống Việt Nam

[Ảnh] Lễ cúng Rằm tháng Giêng - Nét đẹp văn hoá truyền thống Việt Nam

Mỗi dịp Rằm tháng Giêng, hay còn gọi là Tết Nguyên Tiêu, theo phong tục truyền thống, mỗi gia đình Việt đều chuẩn bị mâm cỗ cúng thành kính dâng lên tổ tiên và các đấng thần linh, thể hiện lòng biết ơn, tôn kính đối với những người đi trước và cầu mong một năm mới an lành, may mắn.
[Ảnh] Tái hiện lễ hạ nêu, khai ấn trong cung đình Huế

[Ảnh] Tái hiện lễ hạ nêu, khai ấn trong cung đình Huế

Ngày 4/2, Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế tổ chức lễ hạ nêu ở sân Triệu Miếu và Thế Miếu bên trong Đại nội Huế, đánh dấu kết thúc Tết Nguyên đán năm Ất Tỵ.
"Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi" - những ẩn ý của người xưa

"Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi" - những ẩn ý của người xưa

Tập tục “Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi” vào dịp Tết Nguyên đán có từ lâu đời, chứa đựng nhiều triết lý sâu sắc về cuộc sống của cha ông ta và vẫn giữ nguyên giá trị đến tận ngày nay.

Đọc nhiều

Việt Nam mời 5 nước bạn tham gia diễu binh dịp Quốc khánh 02/9

Việt Nam mời 5 nước bạn tham gia diễu binh dịp Quốc khánh 02/9

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam đã gửi thư mời Bộ Quốc phòng 8 nước: Nga, Trung Quốc, Lào, Campuchia, Cuba, Belarus, Kazakhstan, Azerbaijan tham dự Lễ kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 02/9, đồng thời mời 5 nước: Nga, Trung Quốc, Lào, Campuchia, Belarus cử lực lượng tham gia diễu binh tại Lễ kỷ niệm.
Vải Trung Quốc đón "mùa vàng" nhờ công nghệ 4.0

Vải Trung Quốc đón "mùa vàng" nhờ công nghệ 4.0

Nhờ ứng dụng công nghệ 4.0 cùng thời tiết thuận lợi, vụ vải năm 2025 tại Trung Quốc đã đạt sản lượng kỷ lục. Các vùng trồng vải trọng điểm như Hải Nam, Quảng Đông, Quảng Tây đều ghi nhận sản lượng tăng mạnh. Nhờ được mùa và hệ thống logistics phát triển, giá vải giảm sâu, giúp người tiêu dùng Trung Quốc có thể dễ dàng thưởng thức loại trái cây yêu thích này với mức giá phải chăng.
Tổng Bí thư Trung Quốc Tập Cận Bình khảo sát tại tỉnh Sơn Tây

Tổng Bí thư Trung Quốc Tập Cận Bình khảo sát tại tỉnh Sơn Tây

Từ ngày 07 - 08/7, Tổng Bí thư Trung Quốc Tập Cận Bình đã đến thăm và khảo sát tại thành phố Dương Tuyền và thành phố Thái Nguyên, tỉnh Sơn Tây (Trung Quốc).
Định vị Việt Nam: Cần một chiến lược truyền thông hiện đại, bài bản

Định vị Việt Nam: Cần một chiến lược truyền thông hiện đại, bài bản

Ngày 10/7, tại Hà Nội diễn ra tọa đàm “Định vị Việt Nam - Truyền thông quảng bá hình ảnh quốc gia trong kỷ nguyên mới”, nhằm lấy ý kiến đóng góp cho Dự thảo Chiến lược truyền thông quảng bá hình ảnh Việt Nam ra nước ngoài. Sự kiện đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc xây dựng một chiến lược bài bản nhằm nâng tầm hình ảnh Việt Nam trên trường quốc tế, với sự tham gia của đại diện các bộ, ngành, cơ quan báo chí, tổ chức quốc tế, chuyên gia truyền thông và doanh nghiệp.
Đảo Song Tử Tây cấp cứu ngư dân bị chấn thương nặng khi đánh bắt trên biển

Đảo Song Tử Tây cấp cứu ngư dân bị chấn thương nặng khi đánh bắt trên biển

Chiều 11/7, lực lượng quân y đảo Song Tử Tây (Lữ đoàn 146, Vùng 4 Hải quân) đã kịp thời tiếp nhận và tổ chức cấp cứu cho một ngư dân bị chấn thương nghiêm trọng khi đang lao động trên biển.
Sôi động giao thương, du lịch biên giới qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị

Sôi động giao thương, du lịch biên giới qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị

6 tháng đầu năm nay, lượng khách xuất, nhập cảnh qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị (tỉnh Lạng Sơn) tăng 16% so với cùng kỳ năm trước. Điều này phản ánh rõ nét nhu cầu giao thương, du lịch biên giới qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị đã tăng cao.
Cán bộ, chiến sĩ Vùng 3 Hải quân giúp nhân dân chữa cháy rừng

Cán bộ, chiến sĩ Vùng 3 Hải quân giúp nhân dân chữa cháy rừng

Vào lúc 17 giờ 00 phút ngày 8/7, cán bộ, chiến sĩ Trạm 535 thuộc Trung đoàn 351, Vùng 3 Hải quân đã phối hợp với các lực lượng vũ trang và nhân dân trên địa bàn xã Phú Trạch, tỉnh Quảng Trị đã khống chế hoàn toàn đám cháy rừng, bảo đảm an toàn tuyệt đối.
so doanh nghiep thanh lap moi va quay tro lai hoat dong tang 265
infographic ky nang tranh bay lua dao du lich mua cao diem
infographics canh bao gia mao loi dung danh nghia mat tran to quoc de huy dong ung ho
cong nghiep phuc hoi manh xuat nhap khau tang truong an tuong
infographic viet nam hoan thanh vai tro dong chu tich chuong trinh dong nam a searp giai doan 2022 2025
infographic sua phap lenh dan so vo chong tu quyet dinh so con va thoi gian sinh con
infographics quan he doi tac toan dien giua viet nam va hungary
Xin chờ trong giây lát...
[Video] Người truyền cảm hứng về tình yêu nước
Sinh viên Lào đi chùa tắm Phật mừng Tết cổ truyền Bunpimay
[Video] 60 phút - Hành trình thay đổi cuộc đời
MV "Bắc Bling": Cụ già, em nhỏ ngân nga, du khách gần xa tỏ bày hứng thú
[Video] Dự án CAF: Ươm mầm những công dân toàn cầu tương lai
[Video] Du khách quốc tế trải nghiệm lễ Phật đầu năm tại chùa Tam Bảo (Đà Nẵng)
Tết của bác sĩ trực cấp cứu - hồi sức tích cực
Đại sứ nhóm G4 hát "Năm qua đã làm gì"
[Video] Bản hòa ca tình hữu nghị chào năm mới 2025
[Video] 30 năm quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ: từ chiến tranh đến đối tác chiến lược toàn diện
[Video] Samaritan’s Purse và Plan International Việt Nam hỗ trợ người dân Việt Nam phục hồi sau bão
[Video] Tái thiết thôn Làng Nủ: Quân đội - Nhân dân đồng hành xây dựng tương lai mới
[Video] Tổ chức Cứu trợ Trẻ em và hành trình 10 năm thay đổi cuộc sống trẻ em vùng cao
[Video] Kinh nghiệm tham quan Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam mới
Halloween: ứng xử thế nào cho đúng?
Thời tiết hôm nay (12/7): Mưa lớn cục bộ, lốc, sét ở Bắc Bộ, Thanh Hóa và Nghệ An

Thời tiết hôm nay (12/7): Mưa lớn cục bộ, lốc, sét ở Bắc Bộ, Thanh Hóa và Nghệ An

Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, ngày và đêm 12/7, khu vực Bắc Bộ, Thanh Hóa và Nghệ An có mưa rào và dông, cục bộ có nơi mưa to đến rất to. Lượng mưa phổ biến: 10–30mm, cục bộ có nơi trên 80mm.
Phẫu thuật cột sống ít xâm lấn cho người cao tuổi: Vinmec Phú Quốc khẳng định năng lực điều trị chuyên sâu

Phẫu thuật cột sống ít xâm lấn cho người cao tuổi: Vinmec Phú Quốc khẳng định năng lực điều trị chuyên sâu

Cụ bà N.T.C 85 tuổi vừa được phẫu thuật giải ép rễ thần kinh điều trị hẹp ống sống thành công tại Bệnh viện Đa khoa Vinmec Phú Quốc. Chỉ sau một ngày, người bệnh đã có thể ngồi dậy và đi lại - kết quả vượt mong đợi đối với người bệnh cao tuổi có bệnh lý vùng cột sống và nền sức khỏe phức tạp.
BVĐK Tâm Anh dẫn đầu chất lượng ở khối tư nhân tại Hà Nội và TP.HCM

BVĐK Tâm Anh dẫn đầu chất lượng ở khối tư nhân tại Hà Nội và TP.HCM

Chiều 09/7/2025, Sở Y tế Hà Nội và TP.HCM công bố kết quả đánh giá chất lượng các bệnh viện trên địa bàn. Trong đó, BVĐK Tâm Anh Hà Nội đứng đầu chất lượng trong bảng xếp hạng toàn bộ các bệnh viện công lập và tư nhân, BVĐK Tâm Anh TP.HCM đứng đầu khối tư nhân và thứ 3 ở cả 2 khối.
Hợp tác triển khai các chuyến bay thẳng giữa Hokkaido và Việt Nam

Hợp tác triển khai các chuyến bay thẳng giữa Hokkaido và Việt Nam

Chiều 9/7, tại trụ sở Bộ Ngoại giao, ông Nakata Takahiro, Lãnh sự danh dự Việt Nam tại Hokkaido cho biết: tỉnh Hokkaido, công ty Hokkaido Airlines và Tổng công ty Vietnam Airlines đã ký Bản ghi nhớ hợp tác về triển khai các chuyến bay thẳng giữa Hokkaido và Việt Nam.
Trí tuệ nhân tạo Việt vào top 12 thế giới về nhận dạng văn bản

Trí tuệ nhân tạo Việt vào top 12 thế giới về nhận dạng văn bản

Mô hình CATI-VLM của Việt Nam xếp hạng Top 12 thế giới và số 1 Việt Nam tại cuộc thi RRC tháng 6/2025, nâng cao chuyển đổi số bằng AI.
Hỗ trợ khẩn cấp 450 hộ gia đình bị ảnh hưởng do đợt mưa lũ bất thường trong tháng 6/2025

Hỗ trợ khẩn cấp 450 hộ gia đình bị ảnh hưởng do đợt mưa lũ bất thường trong tháng 6/2025

Sáng nay 9/7, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị tỉnh Quảng Trị phối hợp với tổ chức Samaritan’s Purse (Hoa Kỳ), UBND xã Mỹ Thủy tổ chức trao quà hỗ trợ các gia đình bị thiệt hại nặng do đợt mưa lũ bất thường xảy ra trung tuần tháng 6/2025.
Phiên bản di động