Trang chủ Hữu nghị Tấm lòng tương trợ
19:12 | 01/02/2022 GMT+7

Đảm đang như… “bố hổ”

aa
“Chúng tôi thường nói đùa về 7 chú hổ con đang được mình chăm sóc chẳng khác nào những em bé sơ sinh và chúng tôi như những người cha đảm đang”, đó là chia sẻ của anh Đặng Thanh Tuấn (SN 1991), nhân viên chăm sóc hổ của Trung tâm bảo tồn động vật hoang dã Việt Nam – Save Vietnam’s Wildlife (SVW).
Nhiều du khách Singapore mong muốn đến Việt Nam du lịch Nhiều du khách Singapore mong muốn đến Việt Nam du lịch
Không khí Tết tràn ngập tại các phố phường ở Hà Nội Không khí Tết tràn ngập tại các phố phường ở Hà Nội

Bệnh nhi hổ

Ngày 1/8, trên Quốc lộ 1A đoạn qua địa bàn xã Diễn Kỷ, huyện Diễn Châu, Phòng Cảnh sát môi trường (Công an Nghệ An) đã phá thành công chuyên án, bắt giữ 2 đối tượng vận chuyển 7 con hổ trái phép từ huyện Hương Sơn (tỉnh Hà Tĩnh) vào địa bàn Nghệ An. Do không có trung tâm cứu hộ động vật nào đủ điều kiện để nhận chăm sóc, những con hổ này sau đó đã được SVW phối hợp với Vườn Quốc gia Pù Mát (Nghệ An) tiếp nhận.

Anh Tuấn cho biết, anh nhớ như in lần đầu tiên nhìn thấy 7 con hổ nhỏ bé, yếu ớt, chỉ khoảng hơn 1 tháng tuổi (con nhỏ nhất là 2,9kg, lớn nhất là 4,5kg). Chúng bị nhốt trong những chiếc lồng sơ sài, chật hẹp. Cả 7 con đều căng thẳng, khát sữa, kêu thảm thiết khiến ai cũng thấy xót xa.

Cán bộ cứu hộ cho  hổ con uống sữa để  phục hồi sức khỏe.
Cán bộ cứu hộ cho hổ con uống sữa để phục hồi sức khỏe.

Anh Tuấn kể: “Thời điểm đó, sức khoẻ của đàn hổ rất tệ, nhiều con bị tiêu chảy, mệt mỏi, yếu, lả đi… không còn sức để bú sữa. Cứ 4 giờ một lần (không kể ngày hay đêm) tôi cùng đồng nghiệp sẽ cho hổ uống sữa. Nhiều con quá yếu không đủ sức uống sữa thì chia nhiều cữ hơn, kết hợp với tiêm truyền các loại thuốc kháng sinh và men tiêu hóa để ổn định đường ruột. Cứ như vậy sau 1 tuần liên tục các cá thể hổ hồi sức dần, bắt đầu chạy nhảy chơi đùa cùng nhau. Lúc ấy tôi mới như trút bớt gánh nặng tâm lý, cảm thấy yên tâm phần nào”.

Chàng trai chăm sóc hổ sinh năm 1991 cho biết đây không phải lần đầu các cán bộ Trung tâm Cứu hộ động vật hoang dã (ĐVHD) Vườn Quốc gia Pù Mát tham gia cứu chữa, chăm sóc hổ là tang vật của những vụ vận chuyển, nuôi nhốt trái phép. Tuy nhiên việc chăm sóc những cá thể hổ nhỏ bé, sức khoẻ yếu lại bao gồm rất nhiều công việc không tên, thử thách sự kiên nhẫn, tỉ mỉ và cả sức bền của các nhân viên.

“Khó khăn ở giai đoạn phục hồi sức khoẻ chỉ là ban đầu. 7 chú hổ sau đó chuyển sang giai đoạn ăn dặm với nhiều thử thách mới dành cho những người chăm sóc” - anh Tuấn vui vẻ kể.

Anh nói tiếp, các nhân viên chăm sóc sẽ căn cứ vào trọng lượng của từng cá thể hổ để tính ra nhu cầu sữa, nhu cầu calo cần thiết. Ban đầu hổ sẽ làm quen với sữa pha cùng nước luộc thịt bò. Tỷ lệ nước thịt được tăng dần từ ít đến nhiều làm sao để đảm bảo mức độ hấp thụ của hổ.

Sau một tuần, cả 7 con hổ đều đáp ứng tốt, các nhân viên chăm sóc mới tiến hành chuyển sang cho ăn thịt bò chín rồi thịt bò tái, xen kẽ với uống sữa. Cuối cùng mới cho hổ chuyển sang ăn thịt hoàn toàn. Trong quá trình ăn, các nhân viên thường xuyên kiểm tra xem đường ruột có ổn định không, hệ tiêu hoá của hổ có phản ứng hay bị tiêu chảy không.

Cán bộ cứu hộ chia  khẩu phần ăn cho hổ.
Cán bộ cứu hộ chia khẩu phần ăn cho hổ.

"Công cha, nghĩa mẹ"

Sau khi tốt nghiệp Khoa Thú y Trường Đại học Nông nghiệp I (Hà Nội), từ năm 2019 đến nay, anh Tuấn về làm việc cho SVW với mong muốn đóng góp một chút sức lực của bản thân vào công việc bảo tồn động vật hoang dã. Và sự phối hợp giữa SVW và Vườn Quốc gia Pù Mát đã đưa anh đến với cơ duyên được chăm sóc 7 chú hổ nhỏ bé tại Trung tâm Cứu hộ ĐVHD Vườn Quốc gia Pù Mát.

Anh Nguyễn Thanh Tuấn chia thức ăn cho hổ.
Anh Nguyễn Thanh Tuấn chia thức ăn cho hổ.

“Nhiều người cho rằng công việc của tôi và anh em chăm sóc hổ chỉ đơn giản là cho ăn, vệ sinh chuồng trại, theo dõi sức khỏe. Tuy nhiên, đó mới chỉ là một phần rất nhỏ trong số những công việc hàng ngày chúng tôi đang thực hiện. Trên thực tế, chúng tôi luôn hướng tới phúc lợi động vật. Động vật tuy trong môi trường nuôi nhốt nhưng luôn có những đồ chơi, bài tập luyện, để hoàn thiện bản năng” – anh Tuấn chia sẻ.

Không gian ở Trung tâm Cứu hộ ĐVHD Vườn Quốc gia Pù Mát chưa thật rộng rãi (do trung tâm ban đầu được xây dựng để cứu hộ và chăm sóc tê tê và các động vật ăn thịt nhỏ) để hổ có thể thoải mái vận động. Anh Tuấn đã mày mò nghiên cứu, tự chế ra nhiều trò chơi bằng gỗ để hổ tập leo trèo hay cuốn dây vào các khúc gỗ có hình thù khác nhau để hổ gặm hàng ngày, giúp cơ hàm của chúng khỏe mạnh hơn.

Hổ con đùa nghịch bên những món đồ chơi do các nhân viên chăm sóc thiết kế.
Hổ con đùa nghịch bên những món đồ chơi do các nhân viên chăm sóc thiết kế.

Sau khi được chăm sóc phục hồi sức khỏe, tiêm phòng dịch bệnh, các nhân viên sẽ tập luyện, khơi dậy bản năng của hổ bằng cách tập cho chúng leo trèo, giấu thức ăn, hoa quả vào những vị trí khó tìm như ở trên cây hay sau các bụi lá tương tự môi trường tự nhiên.

Anh Tuấn kể: “4 tháng qua, ăn ngủ cùng 7 con hổ tôi đã hiểu được chúng phần nào và gắn bó với chúng như một phần của cuộc sống. Tuy nhiên, theo quy định tại trung tâm, các động vật hoang dã có khả năng tái đàn về tự nhiên không được đặt tên theo kiểu thú cưng. Đã là động vật hoang dã nếu đủ điều kiện sẽ trở về với tự nhiên vì vậy những người chăm sóc như chúng tôi cũng hạn chế tiếp xúc, âu yếm chúng” .

Thông qua các camera giấu kín, nhân viên chăm sóc sẽ thường xuyên kiểm tra, đánh giá các cá thể hổ có vận động, leo trèo tốt không, có thể tự tìm kiếm thức ăn như trong tự nhiên không. Sau một thời gian nếu đáp ứng hổ có thể được thả về môi trường bán hoang dã hoặc trở về với tự nhiên.

Thành công của SVW và anh Tuấn là được thả những chú hổ này về rừng hoặc môi trường bán tự nhiên. Nhưng có lẽ lúc đó những bố mẹ hổ đặc biệt này cũng không dễ dàng cho cuộc biệt ly.

Tương lai nào cho 7 cá thể hổ?

Đảm đang như… “bố hổ”

Theo đại diện của SVW, việc đưa hổ về lại với tự nhiên chưa thể thực hiện ngay do hổ nuôi nhốt đã mất tập tính hoang dã, quen con người và đặc biệt việc tái thả hổ cần có một chiến lược dài hạn và kế hoạch phục hồi con mồi cho hổ trong thời gian dài.

Hiện Vườn Quốc gia Pù Mát, SVW và các cơ quan chức năng đang nỗ lực tìm một cơ sở chăm sóc đủ điều kiện về phúc lợi để có thể chăm sóc, cứu hộ lâu dài cho 7 cá thể hổ, nhằm phục vụ mục đích giáo dục và nâng cao nhận thức của người dân về hổ, qua đó gián tiếp thúc đẩy công tác bảo tồn hổ ngoài tự nhiên.

Việt Nam nỗ lực phục hồi số lượng hổ trong tự nhiên

Thống kê của Liên minh Bảo tồn thiên nhiên quốc tế (IUCN) năm 2015 cho thấy, số lượng hổ ngoài tự nhiên ở Việt Nam chỉ còn dưới 5 cá thể. Trên trang thông tin của Sách Đỏ IUCN, hổ thậm chí còn được nhận định có thể đã tuyệt chủng tại Việt Nam. Một trong những nguyên nhân hàng đầu của sự suy giảm này là nạn săn trộm hổ để buôn bán và tiêu thụ bất hợp pháp.

Đứng trước thực trạng này, trong Chương trình quốc gia về bảo tồn hổ giai đoạn 2014-2022, Việt Nam đã đặt mục tiêu bảo vệ, bảo tồn hổ, sinh cảnh và con mồi của hổ, góp phần ngăn chặn sự suy giảm, từng bước phục hồi, cải thiện và tăng số lượng hổ tự nhiên đến năm 2022. Để đạt được mục tiêu, Việt Nam đã đề ra 7 nhóm giải pháp chính, trong đó xác lập khu vực ưu tiên bảo tồn hổ và đề xuất xây dựng các hành lang bảo tồn sinh cảnh sống của hổ trong tự nhiên; xây dựng chương trình giám sát quần thể hổ và con mồi của hổ trong tự nhiên; tăng cường quản lý, giám sát hoạt động gây nuôi bảo tồn hổ cũng như hiệu quả trong công tác phòng ngừa, đấu tranh, xử lý các hành vi vi phạm về bảo tồn hổ và con mồi của hổ.

Cộng đồng người Việt tại các nước gặp mặt mừng xuân Nhâm Dần 2022 Cộng đồng người Việt tại các nước gặp mặt mừng xuân Nhâm Dần 2022
Gần 30 Đại sứ, nhân viên ngoại giao, các tổ chức quốc tế trải nghiệm Tết cổ truyền Việt Nam ở làng cổ Đường Lâm Gần 30 Đại sứ, nhân viên ngoại giao, các tổ chức quốc tế trải nghiệm Tết cổ truyền Việt Nam ở làng cổ Đường Lâm
Ngọc Châu
Nguồn:

Tin bài liên quan

Người Việt có bao nhiêu họ?

Người Việt có bao nhiêu họ?

Người xưa thường nói “làm dâu trăm họ” hoặc "bách gia trăm họ"... vậy trăm họ ở đây là những họ nào, người Việt Nam liệu có 100 họ hay không?
FFI Việt Nam tạo sinh kế bền vững cho các hộ dân tộc thiểu số tại Vườn quốc gia Pù Mát

FFI Việt Nam tạo sinh kế bền vững cho các hộ dân tộc thiểu số tại Vườn quốc gia Pù Mát

Tổ chức bảo tồn động, thực vật hoang dã (FFI) Việt Nam phối hợp Vườn quốc gia Pù Mát và huyện Con Cuông (Nghệ An) triển khai thí điểm các mô hình hỗ trợ sinh kế bền vững cho các hộ dân người dân tộc thiểu số người Thái và Đan Lai tại Vườn quốc gia Pù Mát.
Lắng nghe tiếng nói trẻ em vùng đệm qua Cuộc thi viết “Cùng em bảo vệ rừng Pù Mát”

Lắng nghe tiếng nói trẻ em vùng đệm qua Cuộc thi viết “Cùng em bảo vệ rừng Pù Mát”

Vườn quốc gia Pù Mát, Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Con Cuông (Nghệ An), Trung tâm Bảo tồn Động vật hoang dã tại Việt Nam (SVW) phát động cuộc thi viết “Cùng em bảo vệ rừng Pù Mát” lần 1 - năm 2022.

Các tin bài khác

An Giang cứu nạn và hỗ trợ công dân Ukraine trở về quê hương an toàn

An Giang cứu nạn và hỗ trợ công dân Ukraine trở về quê hương an toàn

Ngày 5/11, Công an tỉnh An Giang cho biết vừa nhận được công hàm của Đại sứ quán Ukraine tại Việt Nam, bày tỏ lời cảm ơn chân thành trước hành động nhân văn, kịp thời cứu nạn và hỗ trợ công dân nước này trở về quê hương an toàn.
Thúc đẩy quản lý rừng bền vững tại 4 tỉnh của Việt Nam

Thúc đẩy quản lý rừng bền vững tại 4 tỉnh của Việt Nam

Dự án “Xây dựng năng lực thực hiện kế hoạch giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu và huy động nguồn tài chính bền vững để bảo vệ và phát triển rừng, trong đó có thị trường Các-bon rừng chất lượng cao” đã chính thức được khởi động tại tỉnh Lai Châu vào ngày 31/10.
Trang bị kiến thức và kỹ năng phòng, chống mua bán người cho thanh niên

Trang bị kiến thức và kỹ năng phòng, chống mua bán người cho thanh niên

Ngày 27/10, tại Hà Nội, Tổ chức Di cư Quốc tế (IOM) phối hợp cùng Đại sứ quán Canada tại Việt Nam chính thức khởi động chương trình “ThinkB4UClick”, một sáng kiến nhằm trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết để phòng, chống mua bán người, nâng cao tư duy phản biện và tăng cường khả năng ứng phó trên không gian mạng dành cho thanh niên.
Đào tạo nghề ngắn hạn và kỹ năng mềm cho 2.000 thanh niên có hoàn cảnh khó khăn

Đào tạo nghề ngắn hạn và kỹ năng mềm cho 2.000 thanh niên có hoàn cảnh khó khăn

Dự án “Tự tin lập nghiệp” do Standard Chartered Foundation tài trợ thông qua Plan International Việt Nam đã chính thức được khởi động.

Đọc nhiều

Tăng cường hợp tác giữa HĐND thành phố Hà Nội và Hội đồng thành phố Bangkok

Tăng cường hợp tác giữa HĐND thành phố Hà Nội và Hội đồng thành phố Bangkok

Sau hơn 2 thập kỷ triển khai thỏa thuận hợp tác, Hà Nội và Bangkok đều phát triển với vai trò là những trung tâm kinh tế - văn hóa năng động, có nhiều điểm tương đồng về tốc độ đô thị hóa và vị trí chiến lược. Đây là điều kiện thuận lợi để hai bên tăng cường chia sẻ kinh nghiệm trong quản lý đô thị, phát triển hạ tầng, du lịch và môi trường.
Ninh Bình: chủ động, sáng tạo trong công tác thông tin đối ngoại

Ninh Bình: chủ động, sáng tạo trong công tác thông tin đối ngoại

Theo Báo cáo số 56/BC-VPUBND của Văn phòng UBND tỉnh Ninh Bình về kết quả công tác thông tin đối ngoại năm 2025, tỉnh tiếp tục đạt nhiều kết quả nổi bật, khẳng định vai trò chủ động, sáng tạo trong quảng bá hình ảnh, tiềm năng, lợi thế của địa phương đến bạn bè quốc tế.
Hơn 300 chiến sĩ Hải quân cơ động giúp nhân dân ngay trong đêm

Hơn 300 chiến sĩ Hải quân cơ động giúp nhân dân ngay trong đêm

Trong đêm 19/11, Vùng 4 Hải quân và Học viện Hải quân đã khẩn trương điều động hơn 300 cán bộ, chiến sĩ cùng nhiều trang bị, phương tiện cứu hộ và nhu yếu phẩm tham gia hỗ trợ nhân dân trước diễn biến mưa lớn kéo dài gây ngập sâu tại nhiều địa phương trong tỉnh Khánh Hòa.
Đoàn xe của CMG lên đường đến Thế vận hội Olympic Mùa đông Milan 2026

Đoàn xe của CMG lên đường đến Thế vận hội Olympic Mùa đông Milan 2026

Ngày 17/11, đoàn xe phát sóng 4K/8K siêu nét “Trung Hoa đỏ” của Đài Phát thanh - Truyền hình Trung ương Trung Quốc (CMG) đã khởi hành từ Bắc Kinh và dự kiến sẽ rời cảng Thái Thương, tỉnh Giang Tô vào cuối tháng 11/2025. Theo kế hoạch, đoàn xe sẽ đến Sân vận động San Siro ở Milan, Italia vào ngày 13/1/2026.
Điện Biên chủ động phòng chống cháy rừng, bảo vệ hơn 592 nghìn ha đất lâm nghiệp

Điện Biên chủ động phòng chống cháy rừng, bảo vệ hơn 592 nghìn ha đất lâm nghiệp

Điện Biên có hơn 592 nghìn ha đất quy hoạch lâm nghiệp, với tỷ lệ che phủ rừng đạt 44,69%. Trước nguy cơ cháy rừng cao trong mùa khô, tỉnh đang triển khai nhiều giải pháp chủ động để bảo vệ diện tích rừng hiện có.
Hơn 300 chiến sĩ Hải quân cơ động giúp nhân dân ngay trong đêm

Hơn 300 chiến sĩ Hải quân cơ động giúp nhân dân ngay trong đêm

Trong đêm 19/11, Vùng 4 Hải quân và Học viện Hải quân đã khẩn trương điều động hơn 300 cán bộ, chiến sĩ cùng nhiều trang bị, phương tiện cứu hộ và nhu yếu phẩm tham gia hỗ trợ nhân dân trước diễn biến mưa lớn kéo dài gây ngập sâu tại nhiều địa phương trong tỉnh Khánh Hòa.
Ký kết biên bản phối hợp bảo vệ biên giới giữa Quảng Trị và Savannakhet

Ký kết biên bản phối hợp bảo vệ biên giới giữa Quảng Trị và Savannakhet

Ngày 19/11 tại thành phố Cayson Phomvihan (tỉnh Savannakhet, Lào), đoàn công tác Bộ đội Biên phòng (BĐBP) thuộc Bộ Chỉ huy Quân sự (CHQS) tỉnh Quảng Trị đã tiến hành thăm, hội đàm thường niên và ký kết biên bản phối hợp bảo vệ biên giới năm 2025 với Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Savannakhet.
infographic lich su hinh thanh va phat trien lien hiep cac to chuc huu nghi viet nam
infographic 10 thang nam 2025 ha noi don 2822 trieu luot khach du lich
infographic quan he huu nghi truyen thong va hop tac nhieu mat viet nam phan lan
quan he huu nghi truyen thong viet nam trieu tien
infographic khuyen cao ve chieu tro gia danh cong an de lua dao
infographic chien dich tu hao viet nam nhuom do khong gian mang chao mung quoc khanh 29
infographic 7 thang nam 2025 ha noi don 1836 trieu luot khach du lich
Xin chờ trong giây lát...
[Video] Ấn Độ tặng Giải thưởng Hòa bình Romesh Chandra cho bà Nguyễn Thị Bình
[Video] Lễ dâng y Kathina tại Đà Nẵng: Sợi dây gắn kết Phật giáo các nước châu Á
Cả nước hướng về Thái Nguyên: Chung tay giúp người dân vượt qua mưa lũ
Trailer lễ hội Văn hóa Thế giới tại Hà Nội lần thứ nhất
[Video] Không khí rộn ràng ngày khai giảng năm học mới trên cả nước
[Video] Petr Tsvetov: Việt Nam ấm áp và thân thuộc
Việt Nam - Cuba: 65 năm cùng chung nhịp đập
[Video] Thiếu tướng Lào kể chuyện nhân dân Việt Nam che chở giữa mưa bom 1972
[Video] Bạn bè quốc tế gửi lời chúc tới nhân dân Việt Nam
[Video] Nhiều hoạt động cứu trợ người dân Nghệ An bị lũ lụt
[Video] Người truyền cảm hứng về tình yêu nước
Sinh viên Lào đi chùa tắm Phật mừng Tết cổ truyền Bunpimay
[Video] 60 phút - Hành trình thay đổi cuộc đời
MV "Bắc Bling": Cụ già, em nhỏ ngân nga, du khách gần xa tỏ bày hứng thú
[Video] Dự án CAF: Ươm mầm những công dân toàn cầu tương lai
Thời tiết hôm nay (19/11): Không khí lạnh tăng cường, có nơi dưới 5 độ C

Thời tiết hôm nay (19/11): Không khí lạnh tăng cường, có nơi dưới 5 độ C

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, thời tiết hôm nay (ngày 19/11), Bắc Bộ nhiều nơi trời rét, có mưa, mưa rào; riêng vùng núi và trung du trời rét đậm; vùng núi cao có nơi rét hại, nhiệt độ dưới 5 độ C.
Thời tiết hôm nay (14/10): Mưa giông kéo dài ở nhiều nơi

Thời tiết hôm nay (14/10): Mưa giông kéo dài ở nhiều nơi

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, đêm qua và sáng sớm nay (14/10), ở khu vực Đông Bắc Bộ, khu vực từ Thanh Hóa đến thành phố Huế, cao nguyên Trung Bộ và miền Đông Nam Bộ có mưa rào và giông rải rác, cục bộ có nơi mưa to.
Thời tiết hôm nay (10/9): Bắc Bộ mưa lớn

Thời tiết hôm nay (10/9): Bắc Bộ mưa lớn

Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, đêm qua và sáng sớm nay (10/9), khu vực Bắc Bộ, Thanh Hóa và Nghệ An, cao nguyên Trung Bộ và Nam Bộ có mưa rào và dông cục bộ.
Thời tiết hôm nay (01/8): Hà Nội có mưa dông, cảnh báo lốc sét

Thời tiết hôm nay (01/8): Hà Nội có mưa dông, cảnh báo lốc sét

Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia đưa ra thông tin dự báo thời tiết Hà Nội và các khu vực khác trên cả nước ngày và đêm 01/8.
Đơn giản hóa thủ tục hành chính về kinh doanh dịch vụ việc làm và đưa người lao động đi làm việc nước ngoài

Đơn giản hóa thủ tục hành chính về kinh doanh dịch vụ việc làm và đưa người lao động đi làm việc nước ngoài

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình ký Quyết định số 2020/QĐ-TTg ngày 13/9/2025 việc phê duyệt Phương án cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh thuộc phạm vi quản lý của Bộ Nội vụ.
Người dân chủ động theo dõi thời tiết, chằng chống nhà cửa, sẵn sàng ứng phó bão số 3 (Wipha)

Người dân chủ động theo dõi thời tiết, chằng chống nhà cửa, sẵn sàng ứng phó bão số 3 (Wipha)

Sáng 19/7, bão số 3 (Wipha) đã vượt qua đảo Lu Dông (Philippines), tiến vào Biển Đông với cường độ ngày càng mạnh. Dự báo trong những ngày tới, bão có thể đạt cấp 12, giật cấp 14, gây mưa lớn, biển động dữ dội, nguy cơ cao xảy ra lốc xoáy, sạt lở. Cơ quan chức năng khuyến cáo người dân cần theo dõi sát các bản tin dự báo thời tiết, chủ động phòng tránh, chằng chống nhà cửa, không ra khơi và chuẩn bị các phương án ứng phó thiên tai phù hợp.
Phiên bản di động