Trang chủ Chuyện ngoại giao Giai thoại
14:22 | 06/12/2023 GMT+7

Chuyện người thầy được học trò ngoại quốc lập miếu

aa
Lịch sử Việt Nam có một tiến sĩ văn giỏi, võ tài, đời sau xưng tụng là "danh thần". Ông được hai học trò người Trung Quốc dựng miếu thờ khi còn sống. Ông là Tiến sĩ Quận công Nguyễn Công Cơ.
Trạng Bịu đi sứ đòi đất cho vua Nam
Nhà ngoại giao kể chuyện "đi sứ" thời hội nhập

Ngày 5/12, tại di tích văn hóa lịch sử cấp quốc gia nhà thờ Quận công Nguyễn Công Cơ ở phường Xuân Đỉnh (quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội) đã diễn ra lễ kỷ niệm 290 năm ngày mất của Tiến sĩ Quận công Nguyễn Công Cơ (1675 - 1733). Lễ kỷ niệm do Ban quản lý di tích phường Xuân Đỉnh, Ủy ban nhân dân phường và dòng họ Nguyễn Công phối hợp tổ chức.

Nguyễn Công Cơ tên hiệu là Cảo Hiên, tên húy là Tự Cẩm, tước Cảo quận công và Cơ quận công. Khi mất được ban tên thụy là Mẫn Trực phủ quân. Ông là người làng Minh Quả, tên nôm là làng Cáo.

Lăng mộ Quận công Nguyễn Công Cơ. (Ảnh: KT)
Lăng mộ Quận công Nguyễn Công Cơ. (Ảnh: FB Công Hiền)

Nguyễn Công Cơ là người hiếu học. Năm 13 tuổi, ông dự thi Hương khoa Đinh Mão niên hiệu Chính Hòa thứ 8 (1687) thi đỗ Tam trường. Năm 19 tuổi, ông dự thi Hương khoa Quý Dậu đỗ H­ương cống. Năm 23 tuổi, mùa đông năm Đinh Sửu niên hiệu Chính Hòa thứ 18 (1697), ông dự khoa thi Hội, trúng Tứ trường. Vào thi Đình, ông được ban Đệ tam giáp Đồng tiến sĩ xuất thân.

Sử sách ghi lại, Quận công Nguyễn Công Cơ là một người ngay thẳng và chính trực. Trong suốt sự nghiệp quan trường của mình, Nguyễn Công Cơ đã để lại thành quả: cải cách giáo dục; bỏ lệ cống ngà voi, người vàng với nhà Thanh (Trung Quốc); khám phá âm mưu lật đổ chúa Trịnh giữ được sự ổn định cho đất nước; góp phần thành lập “Võ học sở”, nơi đào tạo các võ cử nhân. Đối với quê hương, ông góp phần xây dựng tôn tạo, đình làng, chùa làng; xây dựng hệ thống thủy lợi tưới tiêu cho hàng trăm cánh đồng làng Xuân Tảo và vùng lân cận trở nên trù phú, dân gọi là “ngọc điền”.

Hội ngộ trên đất bạn

Mùa xuân năm Ất Mùi niên hiệu Vĩnh Thịnh thứ 11 (1715), khi Nguyễn Công Cơ đang giữ chức Kinh diên chuyên việc giảng sách trong triều thì nhận mệnh đi sứ nhà Thanh.

Trong chuyến đi sứ này, Nguyễn Công Cơ giữ chức Chánh sứ dẫn đầu đoàn sứ bộ sang nhà Thanh tuế cống. Ngày khởi hành, vua Lê Dụ Tông đã đích thân tiễn đưa đoàn sứ bộ và ngự ban cho Nguyễn Công Cơ một bài thơ Đường luật và hai bài thơ quốc âm (thơ Nôm) để động viên tinh thần của ông trước khi lên đường.

Theo ghi chép trong Sứ trình nhật lục, khi đoàn sứ bộ đặt chân đến địa giới tỉnh Quảng Đông, Nguyễn Công Cơ đã được hai người học trò họ Phùng. Hai anh em Phùng họ Phùng thuở nhỏ từng theo gia đình sống ở phường Hà Khẩu (Hà Nội), Việt Nam và theo học thầy Nguyễn Công Cơ. Ngày gặp lại thầy, hai người học trò đã giữ những cương vị quan trọng ở hai tỉnh Quảng Đông và Quảng Tây.

Khi dừng chân nghỉ phía trước có một ngôi miếu, đoàn định vào miếu thắp hương thì bị ngăn lại. Sau đó Nguyễn Công Cơ mới biết đây chính là ngôi miếu thờ mình. Ngôi miếu được anh em họ Phùng lập để tỏ lòng kính trọng và tưởng nhớ người thầy phương nam của mình. Ngày sinh của ông được lấy làm ngày cúng tế.

Trong thời gian Nguyễn Công Cơ đi sứ, hai người học trò chăm lo thù tiếp rồi hộ tống thầy suốt chặng đường lên Yên Kinh rồi quay về.

Là vị quan văn võ song toàn, Quận công Nguyễn Công Cơ từng nêu lên quan điểm quân sự trong bài “Võ học trung ký”: “Nước nhà nay tuy vô sự, nhưng chớ nên thấy thế làm mừng mà phải quan tâm đến việc quân, lúc nào cũng nên phòng bị, chớ nên coi khí giới tinh nhuệ là đủ, mà phải lo sao tìm đủ tướng tài, tránh chuyện hư danh, cố gắng tìm cầu lương tướng...”.

Di cảo văn chương của Nguyễn Công Cơ hiện còn lưu giữ tại Viện Nghiên cứu Hán Nôm, trong đó có 3 tác phẩm là: Hoàng Hoa thuật thực ký; Sứ trình nhật lục (chép trong Xuân Tảo thượng thư Nguyễn tiến sĩ gia phả) và Tương sơn hành quân thảo lục. Ngoài ra còn có một số bài thơ chép trong sách Toàn Việt thi lục.

Lời Lời "Thủ thỉ Việt Nam" của một tác giả Việt kiều
Ông Trạng đưa giống ngô về đất Việt Ông Trạng đưa giống ngô về đất Việt
Phan Anh
Nguồn:

Tin bài liên quan

Ngoại giao kinh tế góp phần thắt chặt quan hệ hữu nghị, hợp tác đặc biệt Việt Nam - Cuba

Ngoại giao kinh tế góp phần thắt chặt quan hệ hữu nghị, hợp tác đặc biệt Việt Nam - Cuba

Theo phóng viên TTXVN tại La Habana, trong khuôn khổ chuyến công tác để dự Hội nghị thượng đỉnh G77 và Trung Quốc, thăm và làm việc tại Cuba từ ngày 15 đến ngày 18/9, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã thăm một số cơ sở kinh tế của doanh nghiệp Việt Nam và gặp gỡ thân mật cộng đồng tại đây.
Thủ tướng Việt Nam, Singapore và hai Phu nhân giao lưu, cùng ăn trưa với sinh viên Đại học Quốc gia Hà Nội

Thủ tướng Việt Nam, Singapore và hai Phu nhân giao lưu, cùng ăn trưa với sinh viên Đại học Quốc gia Hà Nội

Sáng 29/8, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thủ tướng Lý Hiển Long cùng hai Phu nhân thăm Đại học Quốc gia Hà Nội và ăn trưa cùng sinh viên.
Vị Giáo sư quyết bảo vệ những áng văn nước Việt

Vị Giáo sư quyết bảo vệ những áng văn nước Việt

Cố Giáo sư Trần Văn Khê từng nhiều lần kể cho các học trò của mình đồng thời ghi lại trong cuốn hồi ký về việc ông đã bảo vệ những áng văn nước Việt, bảo vệ lòng tự tôn dân tộc Việt Nam trước những lời hạ thấp của một cựu Đề đốc Thủy sư người Pháp.

Các tin bài khác

30 năm bình thường hóa quan hệ Việt-Mỹ: Lòng tin thúc đẩy quan hệ song phương

30 năm bình thường hóa quan hệ Việt-Mỹ: Lòng tin thúc đẩy quan hệ song phương

Kỷ niệm 30 năm bình thường hóa, quan hệ Việt-Mỹ phát triển dựa trên lòng tin, hợp tác kinh tế, quốc phòng và giải quyết di sản chiến tranh.
Viết tiếp câu chuyện hợp tác Việt Nam-Hoa Kỳ

Viết tiếp câu chuyện hợp tác Việt Nam-Hoa Kỳ

Chặng đường 30 năm hợp tác Việt Nam - Hoa Kỳ phát triển từ đối đầu thành đối tác toàn diện, mở ra nhiều cơ hội hợp tác chiến lược và kinh tế.
Trung Quốc đưa tin đậm nét hoạt động của Thủ tướng tại Hội nghị WEF Thiên Tân

Trung Quốc đưa tin đậm nét hoạt động của Thủ tướng tại Hội nghị WEF Thiên Tân

Truyền thông Trung Quốc gọi Thủ tướng Phạm Minh Chính là “khách mời thường xuyên” của Diễn đàn Davos mùa Hè.
Chủ tịch nước Trần Đức Lương và dấu ấn trong tiến trình hội nhập quốc tế toàn diện của đất nước

Chủ tịch nước Trần Đức Lương và dấu ấn trong tiến trình hội nhập quốc tế toàn diện của đất nước

Thông tấn xã Việt Nam trân trọng giới thiệu bài viết: "Chủ tịch nước Trần Đức Lương và dấu ấn trong tiến trình hội nhập quốc tế toàn diện của đất nước" của Tiến sĩ Đào Ngọc Báu, Viện trưởng Viện Quan hệ quốc tế (Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh):

Đọc nhiều

Thăm Khu di tích lịch sử Thái Nguyên: Về nguồn với Đối ngoại nhân dân

Thăm Khu di tích lịch sử Thái Nguyên: Về nguồn với Đối ngoại nhân dân

Nhân kỷ niệm 75 năm Ngày Truyền thống Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam (17/11/1950-17/11/2025), sáng 07/11, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam đã tổ chức đoàn thăm Khu di tích lịch sử của mình tại xã Phú Đình, tỉnh Thái Nguyên.
WVIV hỗ trợ 30.000 người dân bị ảnh hưởng bởi bão Kalmaegi và ngập lụt trên diện rộng

WVIV hỗ trợ 30.000 người dân bị ảnh hưởng bởi bão Kalmaegi và ngập lụt trên diện rộng

Sau khi gây thiệt hại nặng nề tại Philippines, bão Kalmaegi đã đổ bộ vào Việt Nam, khiến 5 người tử vong, 3 người mất tích và hơn nửa triệu người dân ở khu vực miền Trung phải sơ tán khẩn cấp, tính đến sáng 07/11. Hàng chục nghìn hộ gia đình đang đối mặt với nguy cơ thiếu nơi ở, nước sạch và lương thực. Trước tình hình đó, tổ chức World Vision International tại Việt Nam (WVIV) đã khẩn trương triển khai các hoạt động cứu trợ khẩn cấp, hướng tới hỗ trợ khoảng 30.000 người dân bị ảnh hưởng.
Khách quốc tế tại Nam Phi trải nghiệm nấu món ăn Việt Nam

Khách quốc tế tại Nam Phi trải nghiệm nấu món ăn Việt Nam

Sáng 7/11, khu vườn trong khuôn viên Đại sứ quán Việt Nam tại Pretoria (Nam Phi) rộn ràng tiếng cười nói của hơn 40 vị khách quốc tế là các thành viên Hiệp hội Phu nhân, Phu quân Ngoại giao Quốc tế tại Nam Phi cùng đại diện Hiệp hội Phụ nữ Nam Phi đến tham dự lớp học nấu món ăn Việt Nam.
Nâng cao năng lực sản xuất nông nghiệp bền vững cho 10.000 phụ nữ tại Cao Bằng

Nâng cao năng lực sản xuất nông nghiệp bền vững cho 10.000 phụ nữ tại Cao Bằng

Ngày 7/11, tại Cao Bằng, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Cao Bằng, phối hợp với Tổ chức CARE Quốc tế tại Việt Nam và Công ty Cổ phần MEVI SIB tổ chức sự kiện ra mắt dự án "Thúc đẩy các mô hình kinh doanh xanh cho phụ nữ vì nền nông nghiệp Việt Nam bền vững" (We4Ag).
Chi đội Kiểm ngư số 4 đẩy mạnh tuyên truyền, hỗ trợ ngư dân phòng, chống khai thác IUU

Chi đội Kiểm ngư số 4 đẩy mạnh tuyên truyền, hỗ trợ ngư dân phòng, chống khai thác IUU

Trong thời gian qua, trên các vùng biển được phân công quản lý, các tàu của Chi đội Kiểm ngư số 4 đã triển khai đợt cao điểm tuyên truyền, kiểm tra và kiểm soát hoạt động khai thác thủy sản, góp phần ngăn chặn tình trạng khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU).
Bộ đội Biên phòng An Giang siết chặt quản lý tàu cá

Bộ đội Biên phòng An Giang siết chặt quản lý tàu cá

Ngày 06/11, Đoàn công tác của Bộ Quốc phòng do Thiếu tướng Hoàng Hữu Chiến, Phó Tư lệnh, Tham mưu trưởng Bộ đội Biên phòng Việt Nam làm trưởng đoàn đã đến kiểm tra công tác phòng, chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) tại Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh An Giang.
Việt Nam sẵn sàng cùng quốc tế hợp tác, chia sẻ kinh nghiệm trong chống khai thác IUU

Việt Nam sẵn sàng cùng quốc tế hợp tác, chia sẻ kinh nghiệm trong chống khai thác IUU

Ngày 06/11/2025, tại họp báo thường kỳ của Bộ Ngoại giao Việt Nam, Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Phạm Thu Hằng đã trả lời một số câu hỏi của phóng viên.
infographic 10 thang nam 2025 ha noi don 2822 trieu luot khach du lich
infographic quan he huu nghi truyen thong va hop tac nhieu mat viet nam phan lan
quan he huu nghi truyen thong viet nam trieu tien
infographic khuyen cao ve chieu tro gia danh cong an de lua dao
infographic chien dich tu hao viet nam nhuom do khong gian mang chao mung quoc khanh 29
infographic 7 thang nam 2025 ha noi don 1836 trieu luot khach du lich
infographic dau hieu nhan biet lu quet
Xin chờ trong giây lát...
[Video] Lễ dâng y Kathina tại Đà Nẵng: Sợi dây gắn kết Phật giáo các nước châu Á
Cả nước hướng về Thái Nguyên: Chung tay giúp người dân vượt qua mưa lũ
Trailer lễ hội Văn hóa Thế giới tại Hà Nội lần thứ nhất
[Video] Không khí rộn ràng ngày khai giảng năm học mới trên cả nước
[Video] Petr Tsvetov: Việt Nam ấm áp và thân thuộc
Việt Nam - Cuba: 65 năm cùng chung nhịp đập
[Video] Thiếu tướng Lào kể chuyện nhân dân Việt Nam che chở giữa mưa bom 1972
[Video] Bạn bè quốc tế gửi lời chúc tới nhân dân Việt Nam
[Video] Nhiều hoạt động cứu trợ người dân Nghệ An bị lũ lụt
[Video] Người truyền cảm hứng về tình yêu nước
Sinh viên Lào đi chùa tắm Phật mừng Tết cổ truyền Bunpimay
[Video] 60 phút - Hành trình thay đổi cuộc đời
MV "Bắc Bling": Cụ già, em nhỏ ngân nga, du khách gần xa tỏ bày hứng thú
[Video] Dự án CAF: Ươm mầm những công dân toàn cầu tương lai
[Video] Du khách quốc tế trải nghiệm lễ Phật đầu năm tại chùa Tam Bảo (Đà Nẵng)
Chính sách nổi bật về bảo hiểm xã hội, ngân hàng có hiệu lực từ tháng 11/2025

Chính sách nổi bật về bảo hiểm xã hội, ngân hàng có hiệu lực từ tháng 11/2025

Các trường hợp không bị coi là trốn đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc từ 30/11/2025; tổ chức tín dụng được giao, nhận vàng miếng cho khách hàng từ 15/11/2025... là những quy định mới có hiệu lực từ tháng 11/2025.
Thời tiết hôm nay (14/10): Mưa giông kéo dài ở nhiều nơi

Thời tiết hôm nay (14/10): Mưa giông kéo dài ở nhiều nơi

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, đêm qua và sáng sớm nay (14/10), ở khu vực Đông Bắc Bộ, khu vực từ Thanh Hóa đến thành phố Huế, cao nguyên Trung Bộ và miền Đông Nam Bộ có mưa rào và giông rải rác, cục bộ có nơi mưa to.
Thời tiết hôm nay (10/9): Bắc Bộ mưa lớn

Thời tiết hôm nay (10/9): Bắc Bộ mưa lớn

Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, đêm qua và sáng sớm nay (10/9), khu vực Bắc Bộ, Thanh Hóa và Nghệ An, cao nguyên Trung Bộ và Nam Bộ có mưa rào và dông cục bộ.
Thời tiết hôm nay (01/8): Hà Nội có mưa dông, cảnh báo lốc sét

Thời tiết hôm nay (01/8): Hà Nội có mưa dông, cảnh báo lốc sét

Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia đưa ra thông tin dự báo thời tiết Hà Nội và các khu vực khác trên cả nước ngày và đêm 01/8.
Đơn giản hóa thủ tục hành chính về kinh doanh dịch vụ việc làm và đưa người lao động đi làm việc nước ngoài

Đơn giản hóa thủ tục hành chính về kinh doanh dịch vụ việc làm và đưa người lao động đi làm việc nước ngoài

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình ký Quyết định số 2020/QĐ-TTg ngày 13/9/2025 việc phê duyệt Phương án cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh thuộc phạm vi quản lý của Bộ Nội vụ.
Người dân chủ động theo dõi thời tiết, chằng chống nhà cửa, sẵn sàng ứng phó bão số 3 (Wipha)

Người dân chủ động theo dõi thời tiết, chằng chống nhà cửa, sẵn sàng ứng phó bão số 3 (Wipha)

Sáng 19/7, bão số 3 (Wipha) đã vượt qua đảo Lu Dông (Philippines), tiến vào Biển Đông với cường độ ngày càng mạnh. Dự báo trong những ngày tới, bão có thể đạt cấp 12, giật cấp 14, gây mưa lớn, biển động dữ dội, nguy cơ cao xảy ra lốc xoáy, sạt lở. Cơ quan chức năng khuyến cáo người dân cần theo dõi sát các bản tin dự báo thời tiết, chủ động phòng tránh, chằng chống nhà cửa, không ra khơi và chuẩn bị các phương án ứng phó thiên tai phù hợp.
Phiên bản di động