Thủ phủ Yakutsk (Cộng hòa Sakha) nhìn từ trên cao. Ảnh: darminaopel.ru

Yakutia nằm ở vùng đông bắc nước Nga, lãnh thổ trải rộng trên 3 múi giờ. Nhiệt độ trung bình vào mùa đông ở Yakutia là khoảng −50 °C và mùa hè là +30 °C. Làng Oymyakon (Yakutia) là điểm lạnh nhất ở Nga. Nhiệt độ thấp nhất từng được ghi nhận ở Oymyakon là -71,2°C. Mặc dù vậy, thiên nhiên và hệ sinh thái tại Yakutia vẫn rất phong phú với 6317 loài thực vật, 300 loài chim, khoảng 40 loài cá và nhiều loài động vật khác.

Ở Yakutia tuyết rơi 9-10 tháng trong năm. Núi rừng Yakutia trong mùa đông được phủ trong tuyết trắng, những dòng sông băng lấp lánh hiện lên như một bức tranh thiên nhiên hùng vĩ và thanh bình. Trong những ngôi làng nhỏ, tiếng cười trẻ thơ vang vọng từ những ngôi nhà gỗ. Bên bếp lửa, các gia đình quây quần nấu ăn, chia sẻ những câu chuyện và truyền thống văn hóa độc đáo. Sự gắn bó giữa con người và thiên nhiên Yakutia không chỉ thể hiện trong lối sống mà còn thấm nhuần trong tâm hồn của họ.

Các cô gái dân tộc Yakut trong trang phục truyền thống. Ảnh: modasadovod.ru

Người dân tộc Yakut chủ yếu chăn nuôi ngựa và tuần lộc để phát triển nông nghiệp và đảm bảo nguồn cung cấp thực phẩm. Ngựa Yakut là giống ngựa từng gây sốt mạng xã hội với ngoại hình khác biệt và khả năng chịu lạnh đến -70 độ.

Ngoài ra, người dân địa phương còn đánh bắt cá trên sông Lena và Indigirka. Điều thú vị là sông Indigirka không bao giờ đóng băng hoàn toàn ngay cả ở nhiệt độ âm hàng chục độ C, nhờ có mạch nước ấm chảy ra từ lòng đất.

Ngựa Yakut - giống ngựa bản địa của Cộng hòa Sakha. Ảnh: pofoto.club

Ở một số khu vực phía bắc Yakutia, băng là nguồn cung cấp nước uống chính vào mùa đông. Băng trên hồ được cắt thành từng khối chữ nhật dày khoảng 20-25 cm, sau đó được vận chuyển về từng nhà để dự trữ.

Oymyakon - ngôi làng độc đáo

Chị Huyền Lưu, cựu sinh viên trường Đại học Liên bang Đông Bắc (Yakutia) cho biết, Yakutia chính là quê hương thứ hai của mình. Với chị Huyền, điều ấn tượng nhất trong khoảng thời gian sống tại Yakutia chính là tinh thần lạc quan, kiên cường và trái tim ấm áp của người dân nơi đây: “Mặc cho thời tiết buốt giá tới đâu, nụ cười vẫn luôn nở trên môi người dân Yakutia.”. Chị Huyền hi vọng ngoài sự kinh ngạc trước mùa đông Yakutia, sẽ ngày càng có nhiều người Việt Nam biết đến cuộc sống thú vị tại đây.

Văn hóa “băng tuyết”

Tài nguyên phong phú

Năm 1922, Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết tự trị Yakut được thành lập. Năm 1991, sau thời kỳ Liên Xô, khu vực này trở thành nước cộng hòa tự trị thuộc Liên bang Nga - tên chính thức là Cộng hòa Sakha. Dân số hiện nay của Cộng hòa Sakha là 1.001.664 người (theo số liệu năm 2024 của Rosstata - cơ quan thu thập và phân tích dữ liệu thống kê về Nga). Người Even, Evenky và người Yakut là cư dân bản địa của Yakutia. Trong bài báo “Lịch sử Yakutia” đăng tải trên trang web chính thức của Cộng hòa Sakha viết, giữa thiên niên kỷ thứ nhất sau Công nguyên, những cư dân đầu tiên đã bắt đầu xây dựng cuộc sống tại đây. Ngày nay, người Yakut vẫn bảo tồn được ngôn ngữ, văn hóa và truyền thống của họ. Nghề truyền thống của dân tộc Yakut là chăn nuôi gia súc, săn bắn và đánh cá. Ngoài ra, họ còn là những thợ thủ công lành nghề trong việc gia công kim loại, gỗ, xương hươu và ngà voi.

Tác phẩm điêu khắc từ ngà voi ma mút. Ảnh: Reuters

Yakutia là vùng kinh tế phát triển của Nga. Các lĩnh vực đem lại hiệu quả nhất là nông nghiệp và khai thác mỏ: khai thác nguyên liệu thô truyền thống (than, dầu, khí đốt) và đá quý (vàng, kim cương, uranium).

Mỏ khai thác kim cương lộ thiên ở Yakutia. Ảnh: La Vivion

Yakutia là mắt xích quan trọng trong chiến lược phát triển vùng đông bắc và đảm bảo an ninh quốc gia của Liên bang Nga đến năm 2030. Đối với khu vực này, chính sách quốc gia tập trung phát triển đa dạng các lĩnh vực: bảo vệ sức khỏe, nâng cấp cơ sở hạ tầng giao thông đường bộ, đường không, đường thủy...

Hội nhập

Do điều kiện sống khắc nghiệt và diện tích rộng lớn của khu vực, tất cả hàng hóa và dịch vụ ở Yakutia đều đắt hơn nhiều so với các khu vực khác của Nga. Dân tộc Yakut đang cố gắng bảo tồn văn hóa, ngôn ngữ và các hoạt động kinh tế, nghệ thuật truyền thống trước những thay đổi của kinh tế xã hội, cũng như sự chiếm ưu thế của nghệ thuật đương đại. Về vấn đề môi trường, khi trái đất nóng lên, lớp băng vĩnh cửu tan ra gây ảnh hưởng đến môi trường sống và hệ sinh thái trong khu vực.

Tiết mục biểu diễn điệu nhảy truyền thống của người Yakutia. Ảnh: PAI

Trước những vấn đề trên, bộ Phát triển Viễn Đông (Nga) kết hợp với chính quyền khu vực đã thu hút khoảng 20 dự án đầu tư quốc tế góp phần nâng cao chất lượng sống cho người dân. Nhà nước Nga rất quan tâm những vấn đề dân tộc thiểu số tại khu vực. Điển hình là: bảo tồn khu vực sinh sống và sản xuất truyền thống của người dân bản địa. Tại các trường học ở Yakutia, các tiết học đều được giảng dạy song song hai ngôn ngữ: tiếng Nga và tiếng Yakutia. Ngoài ra, học sinh được tham gia các tiết học âm nhạc truyền thống để biết cách chơi nhạc cụ, hát các bài hát dân gian, khơi dậy tình yêu văn hóa.

Yakutia, với vẻ đẹp hùng vĩ và bản sắc độc đáo, đã trở thành nguồn cảm hứng cho nhiều tác phẩm nghệ thuật. Trong cuốn tiểu thuyết "Đường tới Yakutia", nhà văn Nga Anton Chekhov đã khắc họa cuộc sống và phong cảnh của vùng đất này, cũng như những thử thách mà con người phải đối mặt. Ngoài văn học, Yakutia cũng xuất hiện trong bộ phim “24 SNOW” (2017), kể về cuộc sống của người chăn ngựa vùng phía bắc xa xôi.