Thế giới sẽ như thế nào trong năm 2023?

Châu Âu

Tổng thống Nga Vladimir Putin có thể đã không lường trước được việc Nga phải kéo dài cuộc chiến ở Ukraine sau khi phát động “chiến dịch quân sự đặc biệt” vào tháng 2/2022. Thế nhưng mới đây, chính bản thân ông Putin cũng đã thừa nhận rằng, cuộc chiến này sẽ kéo dài.

Với Ukraine thì Tổng thống Volodymyr Zelensky bày tỏ hy vọng những gì mà quân đội của mình đã thực hiện được trong suốt gần một năm qua sẽ thúc đẩy thêm sự ủng hộ của công chúng đối với việc duy trì vũ trang để giành lại Crimea, mà theo ông thì đó là “ kết quả duy nhất có thể chấp nhận được”.

Nếu cuộc xung đột vũ trang này tiếp tục kéo dài cho đến thời điểm này sang năm thì người châu Âu sẽ phải chịu đựng thêm 12 tháng sống trong điều kiện khó khăn do thiếu năng lượng, lãi suất vốn vay cao hơn và nguồn lương thực ngày càng trở nên khan hiếm hơn.

Khủng hoảng quân sự giữa Nga – Ukrainne khiến châu Âu đau đầu tìm nguồn năng lượng thay thế (Ảnh: AP).

Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) mới đây đưa ra dự đoán rằng, châu Âu có thể sẽ gặp khó khăn trong việc mua 30 tỷ mét khối khí đốt, tương đương 7% nguồn cung cấp khí đốt cho mùa đông năm 2021.

Đây chính là yếu tố có thể gây ảnh hưởng đến vòng đàm phán tiếp theo về biến đổi khí hậu sẽ được tổ chức vào năm 2023 tại Dubai bởi chính phủ nhiều nước châu Âu có thể sẽ chịu nhiều áp lực hơn trong việc đảm bảo nguồn điện sinh hoạt cho người dân, “ngay cả khi những quốc gia này quay trở lại sử dụng nhiên liệu hóa thạch theo cách mà Đức và Anh đang sẵn sàng thực hiện”, cây bút bình luận quốc tế Latika Bourke từ London (Anh) nhận định.

Đông Nam Á

Mặc dù đã vượt qua đại dịch Covid-19 một cách ngoạn mục, thế nhưng khu vực Đông Nam Á hiện đang phải đối mặt với sức nặng của những “cơn cuồng phong suy thoái kinh tế” ngày càng trở nên tồi tệ, và được dự báo sẽ trở nên xấu hơn cho năm 2023.

Giá cả tiêu dùng tăng cao do lạm phát kinh tế đang đè nặng lên hầu bao của người dân các nước Đông Nam Á (Ảnh: Reuters).

Giá cả của nhiều mặt hàng tiêu dùng thiết yếu như gạo và dầu ăn tăng cao là điều dễ nhận thấy nhất trong năm nay do tình trạng thiếu hụt trầm trọng nguồn cung các sản phẩm như trứng ở Malaysia và thịt gà ở Singapore gây áp lực nặng nề lên chi phí sinh hoạt của người dân.

Các cuộc bầu cử sẽ diễn ra ở Thái Lan, Campuchia, Myanmar cũng là chủ đề đang được quan tâm trong năm 2023 bởi chưa ai biết trước điều gì sẽ xảy ra với quá nhiều những bất ổn chính trị đang tồn tại ở những quốc gia này.

Bắc Á

Trung Quốc cuối cùng cũng đã quyết định rời bỏ phương pháp “Zero Covid-19” bị cho là cực đoan của mình để sẵn sàng mở cửa “tái hòa nhập” với cộng đồng quốc tế sau ba năm dài tự cô lập.

Chưa ai có thể dự đoán được 2023 sẽ là năm thành công hay thất bại đối với gã khổng lồ châu Á với mục tiêu đầy tham vọng là trở thành nền kinh tế lớn nhất thế giới. Tuy nhiên, một viễn cảnh tích cực sẽ xảy ra cho Trung Quốc nếu nước này thành công trong việc thúc đẩy kinh tế tăng trưởng trở lại trên 5%.

Trung Quốc cuối cùng cũng đã nới lỏng chính sách “Zero Covid” đầy khắt khe của mình sau những phản ứng mạnh mẽ của người dân (Ảnh: Reuters).

Với Nhật Bản thì hiện chính phủ của Thủ tướng Fumio Kishida đang không được lòng dân chúng khi các cuộc thăm dò cho thấy ông Fumio Kishida đã liên tục ghi nhận tỷ lệ ủng hộ ở mức dưới 30%, một con số có thể khiến ông có nguy cơ bị loại khỏi chiếc ghế lãnh đạo đất nước Mặt trời mọc.

Tuy nhiên, Nhật Bản cũng đang ngày càng trở nên nổi bật hơn trong lĩnh vực an ninh quốc gia và quốc phòng toàn cầu khi chính phủ nước này không ngừng đẩy đề cập đến mối đe dọa từ Trung Quốc. Điều này đã kéo Nhật Bản đến gần Hoa Kỳ và Úc hơn bất cứ giai đoạn nào trong lịch sử của mình.

“Cả ba nước này sẽ có một vai trò quan trọng tại diễn đàn G20 sẽ được tổ chức vào tháng 9/2023 tại Ấn Độ, nơi các thành viên của “Bộ tứ kim cương” (nhóm QUAD) sẽ phải đau đầu suy tính trước những hậu quả đang diễn ra từ cuộc chiến của Nga ở Ukraine cùng tham vọng của Trung Quốc ở Thái Bình Dương và Biển Đông”, phóng viên Eryk Bagshaw phụ trách khu vực Bắc Á của hãng tin Sydney Morning Herald bình luận.

Ấn Độ sẽ đạt được một cột mốc quan trọng trong năm nay khi các dự đoán gần đây của Liên Hợp Quốc cho thấy, nước này sẽ vượt qua Trung Quốc để trở thành quốc gia đông dân nhất thế giới với 1,42 tỷ người.

Cuộc đụng độ đầy căng thẳng giữa quân đội 2 nước ở biên giới Ấn Độ-Trung Quốc gần thị trấn Tawang phía đông dãy Himalaya vào tháng 12/2022 cho thấy mối quan hệ “băng giá” giữa hai gã khổng lồ sẽ là một mối bận tâm về chính sách đối ngoại của New Delhi trong năm 2023.

Lạm phát gia tăng do giá lương thực và năng lượng tăng với tốc độ phi mã đã và đang gây khó khăn cho nhiều quốc gia trên khắp khu vực Nam Á.

Pakistan đang phải khắc phục những hậu quả nặng nề bởi lũ lụt xảy ra năm 2022 (Ảnh: AFP).

Tại Sri Lanka, tình trạng khẩn cấp đã được ban bố sau khi tổng thống Gotabaya Rajapaksa rời khỏi đất nước vào tháng 7/2022 sau nhiều tháng người dân biểu tình vì giá cả tăng chóng mặt cùng tình trạng thiếu nhiên liệu, thực phẩm và thuốc men.

Pakistan vẫn đang quay cuồng với hậu quả của những đợt lũ lụt nặng nề xảy ra vào tháng 8 và tháng 9/2022 khiến khoảng 1/3 đất nước chìm trong biển nước.

Bắc Mỹ

Vừa mới kết thúc một năm bầu cử giữa nhiệm kỳ đầy phân cực, Hoa Kỳ sẽ bước vào năm 2023 trong tình trạng phải đối mặt với sự bất ổn chính trị và kinh tế thậm chí còn nghiêm trọng hơn những gì đã xảy ra trong năm 2022.

Phần lớn thời gian hai năm đầu tiên trong nhiệm kỳ tổng thống của ông Joe Biden được cho là tập trung để cố gắng đạt được sự đồng thuận trong Quốc hội nơi mà đảng của ông chiếm quyền kiểm soát, còn hai năm tiếp theo sẽ liên quan đến việc điều hành một chính phủ mới bị chia rẽ.

Trong khi đảng Dân chủ chiếm đa số tại Thượng viện vào cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào tháng 11, thì đảng Cộng hòa đã giành lại Hạ viện giúp họ có thêm quyền lực để cản trở chương trình nghị sự của ông Biden trước cuộc bầu cử tiếp theo vào năm 2024.

Một năm 2023 đầy thách thức đang chờ Tổng thống Mỹ Joe Biden (Ảnh: T4America).

Lạm phát cũng sẽ vẫn là một vấn đề nóng khi các nhà kinh tế và chuyên gia tài chính dự đoán giá cả tăng cao sẽ tiếp tục kéo dài trong năm 2023 và lâu hơn sau đó. Lần tăng lãi suất gần đây nhất của Cục Dự trữ Liên bang vào tháng 12/2022 cũng làm mới lại câu hỏi đầy gai góc mà ngay cả chủ tịch Jeremy Powell cũng không thể trả lời: Liệu nước Mỹ có xảy ra tình trạng suy thoái kinh tế vào năm 2023 hay không?

Trong khi đó, về chính sách đối ngoại, sự cạnh tranh chiến lược ngày càng tăng giữa Mỹ và Trung Quốc chắc chắn sẽ là thách thức đối với liên minh Mỹ - Úc. Quan hệ đối tác này đã được củng cố tại vòng đàm phán ngoại giao AUSMIN mới nhất diễn ra ở Washington vào tháng 12/2022 khi Mỹ tuyên bố sẽ đưa Nhật Bản tham gia vào các hoạt động quân sự cùng với Úc để cả ba nước có thể đẩy lùi sự lấn lướt của Bắc Kinh ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.

Trung và Nam Mỹ

Việc ông Luiz Inacio Lula da Silva trở lại vị trí lãnh đạo ở Brazil có thể sẽ đồng nghĩa với vai trò lớn hơn của nước này trên trường quốc tế, nhất là trong lĩnh vực biến đổi khí hậu và bảo vệ rừng Amazon.

Bất ổn về kinh tế có thể khiến Argentina đối mặt với nhiều khó khăn trong năm 2023 (Ảnh: Chatham House).

Với Argentina thì vừa mới giành chức vô địch FIFA World Cup nên người dân quốc gia Nam Mỹ này có thể tạm thời quên đi cuộc khủng hoảng kinh tế sâu sắc mà đất nước đang trải qua. Tuy nhiên, những vấn đề này sẽ tồn tại ít nhất cho đến khi cuộc bầu cử dự kiến ​​vào tháng 10/2023 khi Tổng thống đương nhiệm Alberto Fernandez có thể sẽ bị thay thế bởi một nhà lãnh đạo mới.

Các quốc gia khác trong khu vực như Peru, Venezuela, Chile, El Salvador, Guatemala và Nicaragua cũng đang phải đối mặt với nhiều vấn đề nội tại, bao gồm: bất ổn chính trị, lạm phát kinh tế, tội phạm và thất nghiệp…

Châu Đại Dương

Thủ tướng New Zealand Jacinda Ardern đang cảm nhận sức nóng khi phải chuẩn bị cho một năm bầu cử sắp tới khi nhà nữ lãnh đạo này đang phải đối mặt với những thách thức như: kết quả tiêu cực từ hàng loạt các cuộc thăm dò mới đây, số liệu tội phạm tăng cao đáng lo ngại cùng sự cạnh tranh gay gắt từ phe đối lập.

Năm 2023 sẽ là một giai đoạn đầy khó khăn cho Thủ tướng New Zealand Jacinda Ardern (Ảnh: AP).

“Sau khi vượt qua các cuộc tấn công khủng bố, đại dịch và vô số vấn đề trong hai nhiệm kỳ đầu tiên của mình, mục tiêu trọng tâm của bà Ardern lần này là khả năng phục hồi kinh tế, cắt giảm thuế, chăm sóc trẻ em và hỗ trợ người lao động nghèo”, cây bút Ben McKay của hãng tin AAP viết.

Châu Phi

Viễn cảnh dành cho lục địa châu Phi nhuốm một màu ảm đạm khi Economist Intelligence Unit cảnh báo rằng “Căng thẳng địa chính trị gia tăng, tác động kéo dài của đại dịch Covid-19, sự gián đoạn chuỗi cung ứng, áp lực giá tiêu dùng, chi phí tài chính trong nước và quốc tế ngày càng tăng, bất bình xã hội và các hiện tượng thời tiết bất lợi sẽ tạo ra bối cảnh bất ổn trong suốt năm 2023″.

Quá nhiều vấn đề sẽ xảy ra trong năm 2023 khiến châu Phi tiếp tục trở thành một điểm bất ổn trên thế giới (Ảnh: Bolt EU).

Có khoảng 17 quốc gia ở châu Phi sẽ tổ chức bầu cử cấp bang hoặc quốc hội trong năm nay, bao gồm Nam Phi, Cộng hòa Dân chủ Congo và Zimbabwe. Các cuộc xung đột đang diễn ra ở Mali và Burkina Faso có sự hiện diện của các nhóm khủng bố có liên hệ với al-Qaeda và Nhà nước Hồi giáo và tình trạng mất an ninh lương thực sẽ gây ra những mối đe dọa nghiêm trọng cho người dân các nước này.

Một tia hy vọng mong manh đến từ Ethiopia với một thỏa thuận ngừng bắn đã được ký kết vào tháng 11/2022 nhằm chấm dứt cuộc chiến kéo dài hai năm với người Tigrayan ở phía bắc đất nước. Cuộc xung đột đã giết chết hàng chục nghìn người, khiến hàng triệu người phải chạy tị nạn và hàng triệu người khác phải chịu cảnh đói khát cần viện trợ khẩn cấp.

Những lĩnh vực nào sẽ là thế mạnh trong hợp tác giữa Việt Nam và Kazakhstan hậu COVID-19?

Thế giới sẽ ra sao trong đại dịch?