Quan hệ chiến lược toàn diện Việt- Ấn trên tầm cao mới

Lễ mít tinh kỷ niệm 5 năm quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Ấn Độ

Chiều 17/12, tại trụ sở Hội đồng Quan hệ đối ngoại Ấn Độ, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã tham dự lễ kỷ niệm 5 năm quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Ấn Độ.

Quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Ấn Độ tiếp tục phát triển mạnh mẽ trên mọi lĩnh vực

Ngày 16/12, tại thủ đô New Dehli, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã hội đàm với Chủ tịch Hạ viện Ấn Độ Om Birla.

Những sự kiện lớn

Lãnh đạo hai nước rất coi trọng việc kỷ niệm những sự kiện quan trọng này, coi đây là một dấu mộc quan trọng, đánh dấu một chặng đường phát triển và mở ra một giai đoạn mới trong quan hệ hai nước.

Một loạt hoạt động quan trọng dự kiến sẽ được triển khai ở các cấp để kỷ niệm những sự kiện quan trọng này ở cả hai nước Việt Nam và Ấn Độ như: Trao đổi đoàn cấp cao và họp trực tuyến giữa Lãnh đạo hai nước; Trao đổi điện mừng giữa Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Đoàn thể hai nước; Tổ chức các cơ chế hợp tác trên các lĩnh vực chính trị, quốc phòng, an ninh, thương mại, khoa học và công nghệ; Tổ chức mít tinh, hội thảo... tại thủ đô và một số thành phố lớn ở Việt Nam và Ấn Độ; Tổ chức các hoạt động văn hóa, nghệ thuật và thể thao tại hai nước, trong đó có lễ dựng tượng Bác Hồ ở Thủ đô New Delhi, hội thảo quốc tế về liên kết văn hóa Việt Nam – Ấn Độ ở Hà Nội; Hội thảo về thương mại và đầu tư Ấn Độ ở Việt Nam và Việt Nam ở Ấn Độ; Hội thảo về thúc đẩy du lịch hai nước và quan hệ đoàn thể, nhân dân hai nước; Tăng cường hợp tác giữa các địa phương hai nước, nhất là giữa Thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Ninh Thuận với một số thành phố lớn Ấn Độ; Đẩy mạnh ngoại giao nhân dân...

Sự tương đồng lịch sử và văn hóa

Nhìn lại lịch sử quan hệ hai nước, nét nổi bật là hai quốc gia có quan hệ truyền thống lâu đời, có những mối liên hệ chặt chẽ trên nhiều phương diện, từ lịch sử, văn hóa, kinh tế, chính trị, tôn giáo… Trải qua những thăng trầm và biến thiên trong lịch sử hai dân tộc, những mối liên hệ mật thiết ấy vẫn được duy trì cho đến tận ngày nay, và là nền tảng vững chắc cho sự hình thành và phát triển của quan hệ hữu nghị và hợp tác toàn diện giữa đất nước Ấn Độ mới và Việt Nam mới.

Việt Nam và Ấn Độ có sự tương đồng tự nhiên về lịch sử. Nếu như nền văn minh Ấn Độ khởi phát từ hai con sông lớn của Tiểu lục địa là sông Ấn và sông Hằng, thì văn minh Đại Việt cũng bắt nguồn từ hai con sông lớn trên bán đảo Đông Dương là sông Hồng và sông Mekong. Những dòng chảy này chính là cội nguồn của nền văn minh lúa nước phát triển và thăng hoa rực rỡ trên cả hai xứ sở, tạo nên hai nền văn hóa đậm đà bản sắc như chúng ta biết đến ngày nay.

Thủ tướng Modi thắp hương tại chùa Quán Sứ. "Đạo Phật từ Ấn Độ đến Việt Nam qua đường biển nên rất trọn vẹn, không có sự phai nhòa", ông nói. Ảnh: vnexpress.net

Từ hàng ngàn năm trước, những mối bang giao đầu tiên giữa hai nước đã xuất hiện thông qua quan hệ buôn bán, giao lưu và tiếp biến văn hoá giữa hai dân tộc. Nền văn hoá Ấn Độ đã để lại nhiều dấu tích trên lãnh thổ Việt Nam, mà di sản lớn nhất, sâu sắc nhất chính là ảnh hưởng từ Đạo Phật. Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói “Nhân dân hai nước chúng ta có những quan hệ anh em từ lâu đời. Nền văn hoá và Đạo Phật của Ấn Độ đã truyền sang Việt Nam từ thời cổ”. Đáng chú ý là Đạo Phật là tôn giáo duy nhất đến Việt Nam bằng con đường hòa bình và như Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi phát biểu tại chùa Quán Sứ, Hà Nội trong chuyến thăm tháng 9 năm 2016 là “Những kẻ mang chiến tranh, xâm lược đến Việt Nam đều bị thất bại thảm hại, còn những người, tôn giáo mang hòa bình đến với Việt Nam thì được vẻ vang”.

Cộng hưởng ngọn lửa cách mạng

Một điểm tương đồng đáng kể nữa là Việt Nam và Ấn Độ đều là những quốc gia đầu tiên trong phòng trào giải phóng dân tộc phá tan ách thực dân và giành được độc lập (Việt Nam năm 1945 và Ấn Độ năm 1947). Nếu như cuộc cách mạng tháng Tám của dân tộc Việt Nam được sự lãnh đạo tài tình của lãnh tụ thiên tài Hồ Chí Minh thì cuộc đấu tranh giành độc lập của nhân dân Ấn Độ cũng được sự dẫn dắt kiệt xuất của lãnh tụ vĩ đại Mahatma Gandhi.

Sau khi giành được độc lập, các mối quan hệ hữu nghị và hợp tác chính thức giữa hai nước dần được tạo dựng. Thủ tướng Ấn Độ Jawaharlal Nehru thăm Việt Nam năm 1954 ngay sau khi hoà bình lập lại tại miền Bắc Việt Nam. Đáp lại, Thủ tướng Phạm Văn Đồng thăm Ấn Độ năm 1955 và Chủ tịch Hồ Chí Minh thăm Ấn Độ năm 1958. Ngày 7 tháng 1 năm 1972, hai nước chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao cấp Đại sứ, mở ra thời kỳ mới phát triển mạnh mẽ các mối quan hệ nhiều mặt giữa hai bên.

Các nhà lãnh đạo Ấn Độ đón chào Chủ tịch Hồ Chí Minh đến thăm Ấn Độ năm 1958.

Không chỉ là những quốc gia có quan hệ hữu nghị và hợp tác bình đẳng với nhau, Việt Nam và Ấn Độ còn là hai người bạn thuỷ chung, hai người anh em chung lý tưởng giải phóng dân tộc, độc lập, hoà bình và phát triển. Tình cảm của nhân dân Ấn Độ dành cho nhân dân Việt Nam vô cùng sâu sắc, nồng hậu và trước sau như một. Tất cả các tầng lớp nhân dân, tất cả các đảng phái mặc dù có chính kiến khác nhau, thậm chí đối lập, công kích nhau, nhưng tình cảm với Việt Nam là một. Sự đồng tình, ủng hộ, giúp đỡ của các chính phủ và nhân dân Ấn Độ đối với cuộc kháng chiến cứu quốc trước đây cũng như công cuộc phát triển đất nước của nhân dân ta hôm nay rất to lớn, hào hiệp. Mối tình hữu nghị, thủy chung gắn bó nhân dân hai nước đã được thử thách qua nhiều năm tháng, là tài sản vô giá, chúng ta hết sức trân trọng, giữ gìn qua các thế hệ ngày nay và mai sau.

Đồng hành phát triển

Hai nước thường xuyên trao đổi, tiếp xúc các cấp, đặc biệt là các chuyến thăm cấp cao nhằm tăng cường sự hiểu biết và hợp tác, đưa quan hệ hai nước không ngừng phát triển trên tất cả các lĩnh vực. Đáng chú ý là chuyến thăm chính thức Ấn Độ của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng tháng 7/2007 với việc ký kết nhiều hiệp định, thỏa thuận. Đặc biệt Tuyên bố chung về quan hệ Đối tác chiến lược và chuyến thăm Việt Nam 02-03/9/2016 của Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi với việc ký kết 12 văn kiện hợp tác, nhất là Tuyên bố chung nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược lên “Đối tác chiến lược toàn diện” đưa quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác toàn diện giữa hai nước lên tầm cao mới, vì sự phát triển bền vững của hai bên, vì hòa bình, ổn định, hợp tác và phồn vinh của châu Á và thế giới.

Những năm gần đây, mối quan hệ Việt Nam- Ấn Độ phát triển mạnh mẽ trên cơ sở những trụ cột then chốt là chính trị, quốc phòng-an ninh, kinh tế-thương mại, văn hóa và đào tạo nguồn nhân lực. Quan hệ giữa Đảng ta với các đảng Ấn Độ, nhất là Đảng BJP (hiện đang cầm quyền), Đảng Quốc đại và các Đảng Cộng sản Ấn Độ (CPI), Đảng Cộng sản Mác-xít (CPM) tiếp tục được củng cố, tăng cường. Hoạt động Quốc hội và ngoại giao nhân dân giữa hai nước cũng được đẩy mạnh và không ngừng phát triển, thể hiện mới đây nhất là chuyến thăm Ấn Độ của đoàn đại biểu Quốc hội Việt Nam do Chủ tịch Vương Đình Huệ dẫn đầu tháng 12 năm 2021.

Lễ đón Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tại New Delhi, Ấn Độ ngày 15.12.2021.

Trên bình diện đa phương, Việt Nam luôn đánh giá cao vai trò và vị thế quốc tế của Ấn Độ, ủng hộ Ấn Độ trở thành thành viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. Hai nước thường xuyên phối hợp với nhau tại các diễn đàn quốc tế và khu vực về các vấn đề khu vực và cả thế giới cùng quan tâm. Ấn Độ đã tìm thấy ở Việt Nam một đối tác ủng hộ chân thành chính sách

“Hướng Đông”(Look East, nay nâng lên là Act East) và mong muốn của Ấn Độ tham gia đầy đủ vào các diễn đàn hợp tác ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương. Là thành viên tích cực của ASEAN, Việt Nam đã nỗ lực thúc đẩy quan hệ giữa Ấn Độ và ASEAN và khuôn khổ hợp tác phát triển khu vực Mêkông - Sông Hằng. Việt Nam cũng chia sẻ và ủng hộ những nỗ lực của Ấn Độ nhằm cải thiện quan hệ với các nước láng giềng, giải quyết các tranh chấp bằng thương lượng hoà bình, xây dựng khu vực Nam Á hoà bình, ổn định, hợp tác và phát triển.

Không chỉ chia sẻ những tương đồng lớn về lịch sử, hiện nay Việt Nam và Ấn Độ cũng đang chia sẻ những tương đồng lớn trên con đường phát triển. Cả hai đều có những lợi thế nhất định về địa chính trị, địa kinh tế, tiềm năng và nguồn lực, có nhu cầu cải cách, hội nhập và phát triển to lớn. Đặc biệt, hai nước đang nỗ lực tiến lên trong bối cảnh cán cân ảnh hưởng đang chuyển dịch về Châu Á - Thái Bình Dương, Ấn Độ - Thái Bình Dương, vai trò của các nền kinh tế mới nổi lên cao, và tăng cường hợp tác khu vực là xu thế chủ đạo. Có thể nói, đây là thời điểm hết sức thuận lợi để quan hệ hai nước trên tất cả các lĩnh vực có bước chuyển biến lớn về chất. Thách thức đặt ra là hai nước cần nỗ lực hơn nữa để tận dụng những cơ hội này và biến tiềm năng của quan hệ song phương thành hiện thực, vì lợi ích của nhân dân hai nước, vì hoà bình, ổn định, hợp tác, phát triển của khu vực Châu Á – Thái Bình Dương.

Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Cộng hòa Ấn Độ tại Việt Nam Pranay Verma: 50 năm qua là một chặng đường tuyệt vời sánh vai bên nhau

Quan hệ ngoại giao giữa Ấn Độ và Việt Nam được thiết lập từ năm 1972. Tuy nhiên, mối quan hệ hữu nghị và thân thiết của chúng ta đã bắt đầu từ trước mốc son đó. Chúng ta có mối liên hệ văn minh lâu đời hàng thiên niên kỷ, được thể hiện trong di sản chung về Phật giáo và văn hóa Chăm. Là những quốc gia hiện đại, độc lập, có chung lịch sử đấu tranh giành tự do khỏi ách thống trị của thực dân, có mối dây tình cảm mà các bậc lãnh tụ hai bên dành cho nhau, Ấn Độ và Việt Nam luôn có quan hệ tốt đẹp cùng với truyền thống giúp đỡ nhau trong khó khăn, thể hiện sự nhạy cảm trước những mối quan tâm và nguyện vọng của nhau đồng thời hỗ trợ công cuộc phát triển đất nước của hai bên.

Khoa học công nghệ là lĩnh vực cần thiết và thuận lợi cho hợp tác Việt Nam - Ấn Độ

Trả lời phỏng vấn Tạp chí Thời Đại, Đại sứ Phạm Sanh Châu cho rằng, doanh nghiệp, thanh niên và các cơ quan chức năng Việt Nam cần nhanh chóng và quyết tâm, sáng tạo, thúc đẩy, hiện thực hóa các chương trình hợp tác với nước bạn trong lĩnh vực khoa học công nghệ và khởi nghiệp.

Quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Ấn Độ tiếp tục phát triển mạnh mẽ trên mọi lĩnh vực

Ngày 16/12, tại thủ đô New Dehli, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã hội đàm với Chủ tịch Hạ viện Ấn Độ Om Birla.