Trang chủ Bờ cõi biển đảo Nhịp sống biển đảo
06:46 | 22/11/2022 GMT+7

Người truyền bá chữ quốc ngữ trên đảo Cù Lao Chàm

aa
Ông Trần Hối, bí danh là Huy, sinh năm 1907 tại Tân Hiệp, Điện Bàn, Quảng Nam (nay là xã Tân Hiệp, thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam). Sinh ra trong gia đình trung nông, thuở nhỏ ông vào đất liền học chữ Hán và học trường tiểu học Pháp - Việt, Hội An đến lớp nhì năm thứ nhất (Cours Moyen 1ère année) thì nghỉ học do gia đình gặp khó khăn.
Cù Lao Chàm bắn pháo hiệu kêu gọi tàu thuyền trên biển về nơi tránh trú Cù Lao Chàm bắn pháo hiệu kêu gọi tàu thuyền trên biển về nơi tránh trú
Tuyên truyền phổ biến pháp luật cho ngư dân khai thác thủy sản trên vùng biển Tây Nam Tuyên truyền phổ biến pháp luật cho ngư dân khai thác thủy sản trên vùng biển Tây Nam

Ông Trần Hối, bí danh là Huy, sinh năm 1907 tại Tân Hiệp, Điện Bàn, Quảng Nam (nay là xã Tân Hiệp, thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam). Sinh ra trong gia đình trung nông, thuở nhỏ ông vào đất liền học chữ Hán và học trường tiểu học Pháp - Việt, Hội An đến lớp nhì năm thứ nhất (Cours Moyen 1ère année) thì nghỉ học do gia đình gặp khó khăn.

Ông Trần Hối

Ông Trần Hối

Nghỉ học, ông bắt đầu đi làm thuê với nghề bào chế và bán thuốc Bắc cho tiệm Quảng Nam phong của Hoa kiều ở Vĩnh Điện.

Khi làm việc cho hiệu thuốc thời gian rảnh ông cũng giao du với nhiều bạn bè, ông nhận thấy trẻ em ở đất liền ngoài học chữ Hán, còn được học chữ quốc ngữ. Người dân quê ông đa số không biết chữ, nhất là quốc ngữ nên ông luôn suy nghĩ về điều đó.

Đáng quý là dù đi làm thuê nhưng ông biết tiết kiệm tiền, ước mơ sau này sẽ về quê giúp đỡ con em trên đảo học chữ quốc ngữ để biết đọc, biết viết và nâng cao hiểu biết. Nói là làm nhưng khi bắt tay vào thực hiện ông gặp không ít khó khăn.

Nhờ những năm theo học ở Hội An, Trần Hối có quen biết với Phan Thêm (Cao Hồng Lãnh) và được tuyên truyền về chủ nghĩa Cộng sản, giác ngộ cách mạng nên sau này ông mới tham gia cách mạng.

Năm 1934, Cao Hồng Lãnh xuất dương sang Hồng Kông, tham gia hoạt động trong tổ chức Đảng Cộng sản Đông Dương tại Trung Quốc thì Trần Hối mất liên lạc. Cũng từ mối quen biết này, những năm 1929-1936, Trần Hối liên hệ với một người họ hàng của Phan Thêm là Phan Hiền để nhờ hỗ trợ, giúp tiền mua sách vở, bút, mực về Cù Lao Chàm mở lớp dạy trẻ em học quốc ngữ miễn phí. Thời gian này, ông cũng đi làm thuê lấy tổ yến sào trên đảo cho chủ thầu để mưu sinh.

Năm 2022, kỷ niệm 115 năm sinh của ông, nhân dân Cù Lao Chàm luôn nhớ về Trần Hối - người thanh niên tiến bộ có công đóng góp to lớn cho việc truyền bá chữ quốc ngữ trên đảo và người quản lý yến sào đầu tiên của Hội An sau ngày đất nước thống nhất.

Với những cống hiến cho sự nghiệp cách mạng, ông được Ủy ban Kháng chiến - Hành chính Miền Nam Trung bộ tặng Bằng khen và Chính phủ tặng Huân chương kháng chiến hạng Ba.

Để có kinh phí duy trì lớp học, ông mạnh dạn tổ chức một đội hô bài chòi và một đội chèo thuyền đến ngày lễ, Tết thì tổ chức để gây quỹ. Mặc dù điều kiện còn khó khăn nhưng việc tổ chức các hoạt động cũng rất bài bản, ông phân công các bạn trong làng như Trần Thiện, Trần Hoang phụ trách thực hiện, Vương Tranh làm thư ký, Trần Bân làm thủ quỹ.

Tháng 4.1945, trước sự việc lý trưởng bị dân kêu kiện do gian lận về công quỹ nên quận trưởng cách chức. Sự việc bất đắc dĩ khi Hội đồng hương chính xã tín nhiệm, vận động nên ông ra ứng cử và được nhân dân bầu trúng cử làm lý trưởng Cù Lao Chàm đến tháng 8.1945. Lúc này, phong trào truyền bá chữ quốc ngữ do chính phủ Trần Trọng Kim đề ra được nhân dân hưởng ứng tích cực. Trần Hối nhanh chóng vận động thanh niên trong xã tổ chức một nhóm gồm Trần Hối, Lê Dinh, Vương Tranh, Vương Ninh, Trần Bân, Nguyễn Diên để tổ chức truyền bá chữ quốc ngữ cho nhân dân trên đảo rất sôi nổi.

Cách mạng Tháng Tám thành công tại Hội An thì ngày 21.8.1945, chính ông Trần Hối - lý trưởng Cù Lao Chàm tuyên bố xóa bỏ chính quyền thực dân phong kiến, thành lập Ủy ban nhân dân cách mạng lâm thời và ông được bầu làm chủ tịch.

Hang chim yến Cù Lao Chàm Ảnh: P.T.V

Hang chim yến Cù Lao Chàm Ảnh: P.T.V

Sau khi bầu cử Quốc hội năm 1946, thực hiện chủ trương hợp nhất của Chính phủ, Hội An được chia làm 8 khu phố. Khu VIII (Tân Hiệp) gồm các đảo Cù Lao Chàm ông Trần Hối làm chủ tịch. Cuối năm 1947, Ủy ban kháng chiến nhập vào Ủy ban hành chính gọi là Ủy ban Kháng chiến - hành chính, ông tiếp tục làm làm Chủ tịch Ủy ban Kháng chiến - hành chính khu. Tháng 2.1949, ông được kết nạp vào Đảng.

Tháng 1.1955, ông được Thị ủy Hội An bố trí tập kết ra miền Bắc làm cầu đường quốc lộ 1 tại Thanh Hóa. Sau đó ông công tác tại công ty khai thác gỗ Khe Nóng, Hà Tĩnh, những năm 1956-19577, làm trưởng phòng sản xuất gỗ Khe Nà thuộc Công ty quốc doanh lâm nghiệp Nghệ An. Năm 1958, tổ chức bố trí ông ra công tác tại Công ty Thuốc nam thuốc bắc Hà Nội. Cuối năm 1961 ông làm Cửa hàng trưởng Cửa hàng cung cấp, bán buôn thuốc nam, thuốc bắc ở 54 phố Hàng Buồm, Hoàn Kiếm, Hà Nội thuộc Quốc doanh dược phẩm Hà Nội đến tháng 10.1974 thì nghỉ hưu.

Sau ngày đất nước thống nhất, ông về lại quê hương Tân Hiệp sinh sống và cơ duyên đến với ông một lần nữa khi được làm nghề khai thác yến. Việc khai thác nguồn yến sào Cù Lao Chàm, trước đây chính quyền Việt Nam Cộng hòa giao cho chủ thầu là người Hoa, hợp đồng vẫn còn trong thời hạn khai thác đến hết năm 1976.

Tuy nhiên, sau khi Cù Lao Chàm được giải phóng, chính quyền cách mạng mời người trực tiếp quản lý khai thác yến đến làm việc, tuyên truyền, giải thích chính sách của nhà nước đối với việc quản lý tài nguyên quý hiếm, vận động bàn giao lại việc quản lý và khai thác yến sào cho UBND thị xã Hội An, kể cả số công nhân lao động, ghe thuyền, phương tiện, dụng cụ khai thác. Ngay sau khi nhận bàn giao, chính quyền thị xã cử ông Trần Hối quản lý. Tháng 11.1975 , UBND thị xã Hội An thành lập Đội quản lý và khai thác yến, có trụ sở tại Cù Lao Chàm và tiếp tục bổ nhiệm ông Trần Hối làm đội trưởng.

Mặc dù tuổi cao nhưng ông là một đảng viên mẫu mực, có uy tín, luôn tham gia các hoạt động tại địa phương, từ năm 1981 đến năm 1983 ông được bầu vào ban chấp hành Đảng bộ xã Tân Hiệp và làm Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam xã. Ở vị trí công tác nào ông cũng hoàn thành tốt nhiệm vị được giao, được đồng chí, đồng nghiệp kính trọng.

Truyền thông Cu Ba ca ngợi mức tăng trưởng kinh tế của Việt Nam Truyền thông Cu Ba ca ngợi mức tăng trưởng kinh tế của Việt Nam
Với tiêu đề: “Kinh tế Việt Nam tăng trưởng 6,5%”, hãng thông tấn Prensa Latina của Cu Ba trong tuần qua đã ca ngợi nền kinh tế Việt Nam phát triển nhanh hơn dự kiến.
Quảng bá hình ảnh Quốc gia, thương hiệu và sản phẩm qua Hội chợ Hữu nghị Lào - Việt Nam, Việt Nam - Lào Quảng bá hình ảnh Quốc gia, thương hiệu và sản phẩm qua Hội chợ Hữu nghị Lào - Việt Nam, Việt Nam - Lào
Hội chợ Hữu nghị Lào - Việt Nam, Việt Nam - Lào được diễn ra từ ngày 27-01/10, tại thành phố Kaysone Phomvihane, tỉnh Savannkhet (Lào), đã thu hút sự tham gia của những doanh nghiệp đến từ 02 nước gồm 120 gian hàng. Đây cũng là cơ hội gặp gỡ, trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm, thắt chặt, phát triển hơn nữa mối quan hệ truyền thống hữu nghị, tình đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện giữa hai nước.
Theo Báo Quảng Nam
Nguồn: baoquangnam.vn

Tin bài liên quan

Các tin bài khác

TP.HCM: "Cà phê sáng cùng ngư dân" để tuyên truyền phòng, chống khai thác IUU

TP.HCM: "Cà phê sáng cùng ngư dân" để tuyên truyền phòng, chống khai thác IUU

Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) đang tuyên truyền pháp luật về phòng, chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) đến với ngư dân bằng những mô hình gần gũi, sáng tạo như "Cà phê sáng cùng ngư dân" - nơi chính quyền lắng nghe, đối thoại và cùng tháo gỡ vướng mắc từ thực tiễn biển khơi.
Vùng 5 Hải quân khám bệnh, cấp thuốc miễn phí cho các gia đình chính sách

Vùng 5 Hải quân khám bệnh, cấp thuốc miễn phí cho các gia đình chính sách

Ngày 11- 12/12, tại đặc khu Phú Quốc, tỉnh An Giang, Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân phối hợp với Bộ Y tế tổ chức khám bệnh, cấp thuốc miễn phí cho các gia đình chính sách theo Chương trình kết hợp quân dân y năm 2025. Đây là hoạt động thiết thực nhằm tri ân các đối tượng chính sách, đồng thời chào mừng kỷ niệm 81 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam (22/12/1944 - 22/12/2025).
Huế dự kiến chi 16 tỷ đồng hỗ trợ giải bản hơn 100 tàu cá không đủ điều kiện hoạt động

Huế dự kiến chi 16 tỷ đồng hỗ trợ giải bản hơn 100 tàu cá không đủ điều kiện hoạt động

Tại kỳ họp thứ 11 Hội đồng nhân dân thành phố Huế khóa VIII diễn ra trong hai ngày 08-09/12, các chính sách hỗ trợ chuyển đổi nghề và giải bản hơn 100 tàu cá không đủ điều kiện hoạt động tiếp tục thu hút sự quan tâm do ảnh hưởng trực tiếp đến sinh kế của hàng trăm ngư dân.
Ngư dân và biên phòng thực hiện đồng bộ các biện pháp chống khai thác IUU

Ngư dân và biên phòng thực hiện đồng bộ các biện pháp chống khai thác IUU

Ngư dân Việt Nam cùng lực lượng biên phòng đang thực hiện đồng bộ các biện pháp chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU). Nhận thức của ngư dân được nâng cao, công tác kiểm soát tàu cá và xử lý vi phạm được siết chặt, hướng tới nghề cá hiện đại, bền vững và mục tiêu gỡ "thẻ vàng" của Ủy ban châu Âu.

Đọc nhiều

Nga giới thiệu những xu hướng mới trong giáo dục

Nga giới thiệu những xu hướng mới trong giáo dục

Ngày 17/12 tại Hà Nội, Trung tâm Khoa học và Văn hóa Nga đã tổ chức phiên thảo luận chuyên đề “Những xu hướng hiện đại trong giáo dục Nga”, trong khuôn khổ Triển lãm giáo dục các trường đại học Nga (15–19/12). Sự kiện nhằm cung cấp thông tin cập nhật về hệ thống giáo dục Nga, đồng thời mở ra những định hướng hợp tác mới với Việt Nam.
Nà Son phát triển cây cà phê: hướng đi bền vững giúp người dân thoát nghèo

Nà Son phát triển cây cà phê: hướng đi bền vững giúp người dân thoát nghèo

Phát triển cây cà phê đang trở thành hướng đi quan trọng trong chiến lược giảm nghèo bền vững của xã Na Son, tỉnh Điện Biên. Từ những nương đồi kém hiệu quả, cà phê từng bước khẳng định vai trò cây trồng chủ lực, giúp người dân ổn định sinh kế và nâng cao thu nhập.
Zhi Shan Foundation kỷ niệm 30 năm hoạt động tại Việt Nam, nhận Bằng khen của Thủ tướng

Zhi Shan Foundation kỷ niệm 30 năm hoạt động tại Việt Nam, nhận Bằng khen của Thủ tướng

Ngày 18/12 tại thành phố Huế, Tổ chức Zhi Shan Foundation tổ chức lễ kỷ niệm 30 năm hoạt động tại Việt Nam và đón nhận Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, ghi nhận những đóng góp bền bỉ, hiệu quả của tổ chức trong lĩnh vực hỗ trợ trẻ em và phát triển cộng đồng.
Khẳng định vai trò của Đảng bộ Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng

Khẳng định vai trò của Đảng bộ Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng

Ngày 17/12, tại Hà Nội đã diễn ra Lễ tổng kết và trao giải Cuộc thi chính luận về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng lần thứ I năm 2025 trong Đảng bộ Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương. Cuộc thi trở thành một đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng, có sức lan tỏa mạnh mẽ, góp phần nâng cao nhận thức, bản lĩnh tư tưởng và trách nhiệm chính trị của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân trong tình hình mới.
Nà Son phát triển cây cà phê: hướng đi bền vững giúp người dân thoát nghèo

Nà Son phát triển cây cà phê: hướng đi bền vững giúp người dân thoát nghèo

Phát triển cây cà phê đang trở thành hướng đi quan trọng trong chiến lược giảm nghèo bền vững của xã Na Son, tỉnh Điện Biên. Từ những nương đồi kém hiệu quả, cà phê từng bước khẳng định vai trò cây trồng chủ lực, giúp người dân ổn định sinh kế và nâng cao thu nhập.
Nông dân Mường Tùng - lực lượng nòng cốt xóa đói giảm nghèo

Nông dân Mường Tùng - lực lượng nòng cốt xóa đói giảm nghèo

Không chỉ là đối tượng thụ hưởng tác động của chính sách giảm nghèo, chính nông dân xã Mường Tùng (tỉnh Điện Biên) đã và đang trở thành thành viên tiên phong trong công cuộc xóa đói giảm nghèo tại địa phương.
Bồi dưỡng lòng yêu nước, bảo vệ chủ quyền biển đảo cho 500 học sinh, giáo viên

Bồi dưỡng lòng yêu nước, bảo vệ chủ quyền biển đảo cho 500 học sinh, giáo viên

Ngày 15/12, tại An Giang, Lữ đoàn 127, Vùng 5 Hải quân phối hợp với Trường Tiểu học An Thới 3 tổ chức nói chuyện truyền thống nhân dịp kỷ niệm 81 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam (22/12/1944 - 22/12/2025) và 36 năm Ngày hội Quốc phòng toàn dân (22/12/1989 - 22/12/2025) cho hơn 500 giáo viên, học sinh Trường Tiểu học An Thới 3.
infographic world travel awards 2025 viet nam tiep tuc duoc binh chon la diem den di san hang dau the gioi
infographic lich su hinh thanh va phat trien lien hiep cac to chuc huu nghi viet nam
infographic 10 thang nam 2025 ha noi don 2822 trieu luot khach du lich
infographic quan he huu nghi truyen thong va hop tac nhieu mat viet nam phan lan
quan he huu nghi truyen thong viet nam trieu tien
infographic khuyen cao ve chieu tro gia danh cong an de lua dao
infographic chien dich tu hao viet nam nhuom do khong gian mang chao mung quoc khanh 29
Xin chờ trong giây lát...
[VIDEO] Tổ chức Cứu trợ Trẻ em tiếp sức trẻ em Bắc Ninh sớm quay về nhịp sống sau thiên tai
[Video] World Vision hỗ trợ hơn 1.100 người dân Quảng Ngãi tiếp cận nước sạch bền vững
[Video] Đồng tâm, dốc sức cứu trợ đồng bào vùng lũ
[Video] Ấn Độ tặng Giải thưởng Hòa bình Romesh Chandra cho bà Nguyễn Thị Bình
[Video] Lễ dâng y Kathina tại Đà Nẵng: Sợi dây gắn kết Phật giáo các nước châu Á
Cả nước hướng về Thái Nguyên: Chung tay giúp người dân vượt qua mưa lũ
Trailer lễ hội Văn hóa Thế giới tại Hà Nội lần thứ nhất
[Video] Không khí rộn ràng ngày khai giảng năm học mới trên cả nước
[Video] Petr Tsvetov: Việt Nam ấm áp và thân thuộc
Việt Nam - Cuba: 65 năm cùng chung nhịp đập
[Video] Thiếu tướng Lào kể chuyện nhân dân Việt Nam che chở giữa mưa bom 1972
[Video] Bạn bè quốc tế gửi lời chúc tới nhân dân Việt Nam
[Video] Nhiều hoạt động cứu trợ người dân Nghệ An bị lũ lụt
[Video] Người truyền cảm hứng về tình yêu nước
Sinh viên Lào đi chùa tắm Phật mừng Tết cổ truyền Bunpimay
Thời tiết hôm nay (19/12): Hà Nội rét về đêm và sáng

Thời tiết hôm nay (19/12): Hà Nội rét về đêm và sáng

Theo dự báo của Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, thời tiết tại Hà Nội và các khu vực khác trên cả nước ngày và đêm 19/12 như sau:
Thời tiết hôm nay (17/12): Không khí lạnh tăng cường khiến miền Bắc mưa rét

Thời tiết hôm nay (17/12): Không khí lạnh tăng cường khiến miền Bắc mưa rét

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, ngày 17/12, không khí lạnh tăng cường khiến Bắc Bộ có mưa, mưa rào rải rác và có nơi có dông, trời rét, có nơi rét đậm.
Thời tiết hôm nay (11/12): Không khí lạnh sâu sắp tràn về miền Bắc

Thời tiết hôm nay (11/12): Không khí lạnh sâu sắp tràn về miền Bắc

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, khoảng đêm 12-13/12, một đợt không khí lạnh mạnh tràn về, miền Bắc có khả năng xuất hiện mưa, mưa vừa và rải rác có giông, một số nơi mưa to.
Thành phố Hồ Chí Minh hỗ trợ học tập cho hơn 70.000 học sinh, sinh viên dân tộc thiểu số

Thành phố Hồ Chí Minh hỗ trợ học tập cho hơn 70.000 học sinh, sinh viên dân tộc thiểu số

Thành phố Hồ Chí Minh vừa thông qua chính sách hỗ trợ tập vở, sách giáo khoa và chi phí học tập cho hơn 70.000 học sinh, sinh viên dân tộc thiểu số đang cư trú và theo học tại các cơ sở giáo dục trong cả nước. Đây là bước đi nhằm bảo đảm cơ hội tiếp cận giáo dục công bằng, đặc biệt trong bối cảnh nhiều gia đình dân tộc thiểu số còn gặp khó khăn về kinh tế sau hợp nhất đô thị.
Thời tiết hôm nay (09/12): Miền Bắc nắng ấm, Nam Bộ có mưa rào và dông

Thời tiết hôm nay (09/12): Miền Bắc nắng ấm, Nam Bộ có mưa rào và dông

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, ngày 09/12 Bắc Bộ sáng sớm có sương mù và sương mù nhẹ rải rác, trưa chiều giảm mây trời nắng; Nam Bộ có mưa rào và dông vài nơi, cục bộ có nơi mưa to.
Thời tiết hôm nay (03/12): Không khí lạnh tăng cường, Hà Nội có mưa, nhiệt độ thấp nhất 15-18 độ

Thời tiết hôm nay (03/12): Không khí lạnh tăng cường, Hà Nội có mưa, nhiệt độ thấp nhất 15-18 độ

Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, hiện nay bộ phận không khí lạnh đã báo đang tiến gần tới biên giới phía Bắc nước ta. Sáng 03/12, không khí lạnh bắt đầu ảnh hưởng đến Đông Bắc Bộ, sau đó lan sang Bắc Trung Bộ, Tây Bắc Bộ và phía Bắc Trung Trung Bộ.
Phiên bản di động