Trang chủ Hữu nghị Bốn phương kết bạn
07:50 | 03/11/2023 GMT+7

Người mang Truyện Kiều đến với độc giả Nga

aa
Ông là nhà giáo ưu tú, dịch giả, nhà nghiên cứu về văn hóa và giáo dục Vũ Thế Khôi. Vẻ đẹp của ngôn từ, nghệ thuật miêu tả thiên nhiên, tính cách và phong cách trữ tình – hiện thực của Nguyễn Du thể hiện qua kiệt tác Truyện Kiều đã được ông cùng nhóm dịch giả truyền tải đến độc giả Nga. Ở tuổi 85, ông vẫn nhiệt huyết với công việc nghiên cứu tiếng Nga và văn hoá Nga.
Minh chứng cho quan hệ truyền thống tốt đẹp Việt Nam-Liên bang Nga
Trao tặng Huân chương Hữu nghị cho Bộ trưởng Bộ Nội vụ Liên bang Nga
Người mang Truyện Kiều đến với độc giả Nga
Nhà giáo ưu tú Vũ Thế Khôi (phải) phát biểu tại sự kiện. Ảnh: Phạm Linh

Ngày 02/11, Trung tâm Khoa học và Văn hoá (TTKH&VH) Nga tại Hà Nội đã tổ chức Lễ kỷ niệm Ngày thống nhất nước Nga (04/11) và kỷ niệm 100 năm ngày sinh nhà thơ Rasul Gamzatov. Tại sự kiện, Giám đốc TTKH&VH Nga Vladimir Murashkin đã trao tặng Kỷ niệm chương “Vì tình hữu nghị và hợp tác” cho nhà giáo ưu tú, dịch giả Vũ Thế Khôi vì những đóng góp của ông trong việc củng cố cây cầu hữu nghị văn hóa Nga - Việt.

Phát biểu tại sự kiện, nhà giáo Vũ Thế Khôi bày tỏ niềm vinh dự khi nhận Kỷ niệm chương “Vì tình hữu nghị và hợp tác” từ phía cơ quan đại diện của Nga. Ông cho rằng đây là sự ghi nhận đối với những nỗ lực bền bỉ của ông trong 62 năm giảng dạy tiếng Nga và lan tỏa thơ ca Nga tại Việt Nam.

Nhà giáo Vũ Thế Khôi kể với phóng viên tạp chí Thời Đại: “Tôi từng dịch tác phẩm của nhiều nhà thơ Nga như Pushkin, Lermontov, Gamzatov, Yesenin… sang tiếng Việt. Nhưng chưa từng dịch tác phẩm nào từ tiếng Việt sang tiếng Nga”.

Năm 2015, nhóm chuyên gia Việt-Nga đã giới thiệu bản tiếng Nga nguyên tác nổi tiếng Truyện Kiều của đại thi hào Nguyễn Du với các độc giả Việt Nam và Liên bang Nga đúng dịp kỷ niệm 250 năm ngày sinh của ông.

Nhóm chuyên gia gồm Tiến sĩ Nguyễn Huy Hoàng làm chủ biên; dịch giả Đoàn Tử Huyến; nhà giáo Vũ Thế Khôi; nhà thơ Nga Vasili Popov; nhà Việt Nam học người Nga, Phó giáo sư Ngôn ngữ học Anatoli Sokolov đã cho ra mắt bản Truyện Kiều dịch sang tiếng Nga.

Năm 2010, khi cùng hai cô giáo tiếng Nga là Emma và Sophia tham quan Văn Miếu-Quốc Tử Giám, nhà giáo Vũ Thế Khôi vô tình gặp con gái của nhà Việt Nam học nổi tiếng N.I. Niculin, người đã bảo vệ luận án Phó Tiến sĩ đề tài Sáng tác của Nguyễn Du (1765 – 1820) năm 1961. Điều đó đã thôi thúc ông dịch Truyện Kiều sang tiếng Nga.

Quá trình chuyển ngữ Truyện Kiều được thực hiện từ năm 2013 trên cơ sở tập khảo đính Truyện Kiều của Giáo sư Nguyễn Thạch Giang tái bản tại Việt Nam lần thứ 7.

Tiến trình chuyển ngữ Truyện Kiều chia ra làm bốn công đoạn: dịch nghĩa - hiệu đính bản dịch nghĩa - dịch thơ - tổng hiệu đính bản dịch thơ. Mỗi một công đoạn đều do những người có trình độ chuyên môn sâu đảm nhiệm.

Sau khi chuyển ngữ sang tiếng Nga, tác phẩm mang tên Kiều và tên thứ hai là Đoạn trường tân thanh.

Người mang Truyện Kiều đến với độc giả Nga
Cuốn Kiều song ngữ Việt-Nga

Để giúp độc giả Nga thuộc nhiều lứa tuổi bước đầu tiếp xúc với Truyện Kiều, phần Lời nói đầu của bản dịch đã viết một cách khái quát về thân thế, sự nghiệp của nhà thơ Nguyễn Du trong bối cảnh xã hội Việt Nam thế kỷ XVII - XVIII.

Phần tóm tắt Truyện Kiều cũng được viết một cách tương đối chi tiết theo tiến trình diễn biến của cốt truyện. Sau đó là sự phân tích ngắn gọn, làm nổi bật Truyện Kiều là tác phẩm mang tính hiện thực và nhân đạo cao cả, là bộ tiểu thuyết bằng thơ được coi là một bộ bách khoa toàn thư về xã hội Việt Nam trong quá khứ.

Truyện Kiều từng hai lần được dịch sang tiếng Nga nhưng đều dang dở hoặc dịch nghĩa, trích đoạn phục vụ nghiên cứu, giảng dạy. Đây là lần đầu tiên Kiều được dịch trọn vẹn 3.254 câu thơ. Bản dịch tiếng Nga gồm hơn 4.000 câu thơ. Điểm đặc biệt trong bản dịch là toàn bộ Truyện Kiều được chuyển sang thể thơ tự do tiếng Nga với đầy đủ các giải thích về điển tích, điển cố. Nhà giáo Vũ Thế Khôi đã nghiên cứu hàng chục cuốn sách tham khảo, các bản dịch Kiều và bỏ công tìm kiếm cả các bản Kiều cổ nhất hiện có ở Việt Nam (bản in năm 1871 và 1872) để có phần chú thích đầy đủ này.

Ông nói: điều quan trọng nhất khi chuyển ngữ Truyện Kiều không phải là chuyển nghĩa thông thường mà làm sao để có một bản dịch nghĩa sát với nguyên bản, một bản dịch thơ hoàn chỉnh, chuyển tải trọn vẹn nội dung Truyện Kiều và không làm mất đi vẻ đẹp nghệ thuật của tác phẩm.

Ngoài giá trị văn học, tác phẩm Truyện Kiều bằng tiếng Nga còn được coi như món quà về tình hữu nghị Việt – Nga, góp phần không nhỏ để độc giả Nga hiểu thêm về một tác phẩm văn học độc đáo trong kho tàng văn học Việt Nam.

Nhà giáo Vũ Thế Khôi sinh năm 1938 tại Hà Nội. Gia đình nhà giáo Vũ Thế Khôi có truyền thống hơn 200 năm làm nghề dạy học tại Thăng Long - Hà Nội, bắt đầu từ khoảng năm 1770 cho đến ngày nay. Trong suốt 8 đời làm nghề giáo, có những cái tên đã ghi danh sử sách, trở thành tên của những con đường như Vũ Tông Phan.

Năm 1954, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã cử 100 học sinh ưu tú trong đó có Vũ Thế Khôi sang Liên Xô học các chuyên ngành để về phục vụ và xây dựng đất nước. Sau hai năm học chuyên môn tiếng Nga, 80 người phải về nước phục vụ, làm phiên dịch cho chuyên gia Xô Viết. 20 người còn lại, trong đó có ông, được cử học tiếp 5 năm đại học để trở thành giảng viên dạy tiếng Nga.

Ở tuổi ngoài bát tuần, nhà giáo Vũ Thế Khôi vẫn miệt mài nghiên cứu tiếng Nga và văn hoá Nga. Hiện ông cùng học trò của mình là TS. Giáo dục Nguyễn Thuỵ Anh biên soạn bộ sách giáo khoa tiếng Nga cho học sinh phổ thông Việt Nam từ lớp 3 đến lớp 12.

Bồi đắp tình yêu nước Nga cho thế hệ trẻ Bồi đắp tình yêu nước Nga cho thế hệ trẻ
"Con tôi không học tiếng Nga dù bố mẹ đều từng du học ở Liên Xô. Vì vậy, tôi muốn bồi đắp tình yêu tiếng Nga và nước Nga cho những người trẻ như con tôi bằng cách xây dựng không gian văn hóa Nga". Ông Phạm Ngọc Thủy, Chủ tịch Hội hữu nghị Việt - Nga tỉnh Quảng Ninh chia sẻ với PV tạp chí Thời Đại.
Đào tạo nhân lực – yếu tố then chốt trong hợp tác y tế giữa Việt Nam và Liên bang Nga Đào tạo nhân lực – yếu tố then chốt trong hợp tác y tế giữa Việt Nam và Liên bang Nga
Đây là nhận xét của lãnh đạo các trường đại học Nga và chuyên gia y tế Việt Nam tại Diễn đàn học viên nước ngoài tốt nghiệp các trường đại học Liên Xô (trước đây) và Liên bang Nga (ngày nay). Sự kiện do Cơ quan hợp tác Liên bang Nga tổ chức tại Hà Nội, ngày 3-4/10.
Hoàng Yến
Nguồn:

Tin bài liên quan

Giao lưu văn hóa - hữu nghị 2025: Kết nối cộng đồng, lan tỏa hình ảnh Việt Nam thân thiện

Giao lưu văn hóa - hữu nghị 2025: Kết nối cộng đồng, lan tỏa hình ảnh Việt Nam thân thiện

Ngày 15/6, tại Khu du lịch văn hóa Suối Tiên (TP.HCM), Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) tổ chức Chương trình Giao lưu văn hóa - hữu nghị năm 2025.
Giai điệu Việt Nam - Ả Rập Xê Út vang lên giữa lòng Nhật Bản

Giai điệu Việt Nam - Ả Rập Xê Út vang lên giữa lòng Nhật Bản

Lần đầu tiên, âm nhạc truyền thống của Việt Nam và Ả Rập Xê Út cùng vang lên tại Nhật Bản trong một chương trình giao lưu đặc sắc vừa diễn ra tại EXPO 2025 Osaka, Kansai, thu hút sự quan tâm lớn từ công chúng quốc tế.
Đẩy mạnh hội nhập quốc tế về văn hóa: Chiến lược nâng tầm vị thế Việt Nam

Đẩy mạnh hội nhập quốc tế về văn hóa: Chiến lược nâng tầm vị thế Việt Nam

Ngày 22/5 tại Hà Nội, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức Hội thảo toàn quốc bàn giải pháp đẩy mạnh hội nhập quốc tế về văn hóa. Tại đây, nhiều ý kiến khẳng định: hội nhập quốc tế về văn hóa đang trở thành một hướng đi chiến lược trong phát triển bền vững, góp phần nâng cao vị thế Việt Nam trên bản đồ văn hóa toàn cầu.

Các tin bài khác

Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam và Bộ Ngoại giao trao đổi cơ chế phối hợp trong bối cảnh, tình hình mới

Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam và Bộ Ngoại giao trao đổi cơ chế phối hợp trong bối cảnh, tình hình mới

Ngày 08/7 tại Hà Nội, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam và Bộ Ngoại giao tổ chức Hội nghị phối hợp công tác năm 2025. Hội nghị do Chủ tịch Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam Phan Anh Sơn và Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Ngô Lê Văn đồng chủ trì.
Trao Kỷ niệm chương "Vì hòa bình, hữu nghị giữa các dân tộc" cho Đại sứ Iran tại Việt Nam

Trao Kỷ niệm chương "Vì hòa bình, hữu nghị giữa các dân tộc" cho Đại sứ Iran tại Việt Nam

Ngày 07/7 tại Hà Nội, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam đã trao Kỷ niệm chương "Vì hòa bình, hữu nghị giữa các dân tộc" cho Đại sứ Iran tại Việt Nam Ali Akbar Nazari. Đây là phần thưởng nhằm ghi nhận những đóng góp tích cực của Đại sứ trong việc thúc đẩy quan hệ hữu nghị, hợp tác giữa nhân dân hai nước.
Happy Streets Festival 2025 tại London: lan tỏa bản sắc văn hóa Việt

Happy Streets Festival 2025 tại London: lan tỏa bản sắc văn hóa Việt

Ngày 5/7, trong khuôn khổ Lễ hội Đường phố Happy Streets Festival 2025 – sự kiện thường niên sôi động tại London quy tụ hơn 20 cộng đồng quốc tế đang sinh sống tại Vương quốc Anh – Đoàn nghệ thuật của Hiệp hội phụ nữ và trẻ em Việt Nam tại Anh lần đầu tiên tham gia và đã mang đến một chương trình biểu diễn đặc sắc, giàu cảm xúc, để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng khán giả.
Việt Nam - Đan Mạch thúc đẩy giao lưu nhân dân, quảng bá văn hóa

Việt Nam - Đan Mạch thúc đẩy giao lưu nhân dân, quảng bá văn hóa

Tại buổi tiếp Chủ tịch Hội hữu nghị Đan Mạch - Việt Nam (DAVIFO) Nils Bull ngày 03/7 ở Copenhagen, Đại sứ Việt Nam tại Đan Mạch Nguyễn Lê Thanh khẳng định Đại sứ quán sẽ đồng hành cùng DAVIFO thúc đẩy giao lưu nhân dân, quảng bá văn hóa Việt Nam, hướng tới kỷ niệm 55 năm thiết lập quan hệ ngoại giao song phương vào năm 2026.

Đọc nhiều

Thanh Hóa - World Vision rà soát chương trình viện trợ sau sáp nhập địa giới hành chính

Thanh Hóa - World Vision rà soát chương trình viện trợ sau sáp nhập địa giới hành chính

Ngày 07/7 tại Thanh Hóa, tổ chức World Vision International tại Việt Nam (WVIV) có buổi làm việc với lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa nhằm đánh giá tiến độ triển khai các chương trình viện trợ, đồng thời trao đổi về định hướng hợp tác trong thời gian tới. Tại buổi làm việc, hai bên thảo luận về việc rà soát, điều chỉnh các chương trình, dự án cho phù hợp với địa bàn hành chính mới sau sáp nhập, bảo đảm duy trì hiệu quả và tính liên tục trong hoạt động hỗ trợ cộng đồng.
Đại sứ Marc Knapper: Mỹ muốn đồng hành cùng Việt Nam trong hành trình phát triển

Đại sứ Marc Knapper: Mỹ muốn đồng hành cùng Việt Nam trong hành trình phát triển

Đại sứ khẳng định Mỹ mong muốn đồng hành cùng Việt Nam trong hành trình trở thành một nền kinh tế dựa trên công nghệ cao, năng lượng sạch như lãnh đạo cấp cao đã đề ra.
Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam và Bộ Ngoại giao trao đổi cơ chế phối hợp trong bối cảnh, tình hình mới

Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam và Bộ Ngoại giao trao đổi cơ chế phối hợp trong bối cảnh, tình hình mới

Ngày 08/7 tại Hà Nội, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam và Bộ Ngoại giao tổ chức Hội nghị phối hợp công tác năm 2025. Hội nghị do Chủ tịch Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam Phan Anh Sơn và Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Ngô Lê Văn đồng chủ trì.
Quan hệ Việt Nam - Brazil: Gắn bó, thực chất từ nền tảng nhân dân

Quan hệ Việt Nam - Brazil: Gắn bó, thực chất từ nền tảng nhân dân

Đại hội Hội hữu nghị và hợp tác Việt Nam - Brazil được tổ chức ngay sau chuyến thăm chính thức Brazil và dự Hội nghị cấp cao các nước mới nổi (BRICS) của Thủ tướng Phạm Minh Chính từ ngày 04-08/7. Đây là sự kiện quan trọng, nối tiếp các dấu mốc trong quan hệ hai nước: Việt Nam - Brazil ký thỏa thuận nâng cấp lên Đối tác chiến lược (11/2024); Brazil công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường và chuyến thăm Việt Nam lần thứ hai của Tổng thống Lula da Silva (tháng 3/2025).
Cán bộ, chiến sĩ Vùng 3 Hải quân giúp nhân dân chữa cháy rừng

Cán bộ, chiến sĩ Vùng 3 Hải quân giúp nhân dân chữa cháy rừng

Vào lúc 17 giờ 00 phút ngày 8/7, cán bộ, chiến sĩ Trạm 535 thuộc Trung đoàn 351, Vùng 3 Hải quân đã phối hợp với các lực lượng vũ trang và nhân dân trên địa bàn xã Phú Trạch, tỉnh Quảng Trị đã khống chế hoàn toàn đám cháy rừng, bảo đảm an toàn tuyệt đối.
Thúc đẩy hợp tác biên giới Việt Nam - Campuchia

Thúc đẩy hợp tác biên giới Việt Nam - Campuchia

Trong chuyến thăm và làm việc tại tỉnh Prey Veng (Campuchia), Đại sứ Việt Nam tại Campuchia Nguyễn Minh Vũ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc khánh thành cặp cửa khẩu quốc tế Tân Nam (Tây Ninh, Việt Nam) - Meun Chey (Prey Veng, Campuchia) trong thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại, giao lưu nhân dân giữa các tỉnh giáp biên hai nước.
Việt Nam - Lào phối hợp chặt chẽ trong công tác quy tập hài cốt liệt sĩ

Việt Nam - Lào phối hợp chặt chẽ trong công tác quy tập hài cốt liệt sĩ

Ngày 07/7, Đại sứ Việt Nam tại Lào Nguyễn Minh Tâm và đoàn công tác đã đến tỉnh Hủa Phăn dâng hương tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ Việt Nam và Lào; thăm hỏi, động viên cán bộ, chiến sĩ Đội tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và khảo sát khu đất dự kiến xây dựng trụ sở mới cho đơn vị.
so doanh nghiep thanh lap moi va quay tro lai hoat dong tang 265
infographic ky nang tranh bay lua dao du lich mua cao diem
infographics canh bao gia mao loi dung danh nghia mat tran to quoc de huy dong ung ho
cong nghiep phuc hoi manh xuat nhap khau tang truong an tuong
infographic viet nam hoan thanh vai tro dong chu tich chuong trinh dong nam a searp giai doan 2022 2025
infographic sua phap lenh dan so vo chong tu quyet dinh so con va thoi gian sinh con
infographics quan he doi tac toan dien giua viet nam va hungary
Xin chờ trong giây lát...
[Video] Người truyền cảm hứng về tình yêu nước
Sinh viên Lào đi chùa tắm Phật mừng Tết cổ truyền Bunpimay
[Video] 60 phút - Hành trình thay đổi cuộc đời
MV "Bắc Bling": Cụ già, em nhỏ ngân nga, du khách gần xa tỏ bày hứng thú
[Video] Dự án CAF: Ươm mầm những công dân toàn cầu tương lai
[Video] Du khách quốc tế trải nghiệm lễ Phật đầu năm tại chùa Tam Bảo (Đà Nẵng)
Tết của bác sĩ trực cấp cứu - hồi sức tích cực
Đại sứ nhóm G4 hát "Năm qua đã làm gì"
[Video] Bản hòa ca tình hữu nghị chào năm mới 2025
[Video] 30 năm quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ: từ chiến tranh đến đối tác chiến lược toàn diện
[Video] Samaritan’s Purse và Plan International Việt Nam hỗ trợ người dân Việt Nam phục hồi sau bão
[Video] Tái thiết thôn Làng Nủ: Quân đội - Nhân dân đồng hành xây dựng tương lai mới
[Video] Tổ chức Cứu trợ Trẻ em và hành trình 10 năm thay đổi cuộc sống trẻ em vùng cao
[Video] Kinh nghiệm tham quan Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam mới
Halloween: ứng xử thế nào cho đúng?
Thời tiết hôm nay (08/7): Hà Nội mưa dông vào chiều tối và đêm

Thời tiết hôm nay (08/7): Hà Nội mưa dông vào chiều tối và đêm

Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia đưa ra thông tin dự báo thời tiết tại Hà Nội và các khu vực khác trên cả nước ngày và đêm 08/7.
Thời tiết hôm nay (05/7): Bão số 2 giật cấp 10, gây biển động mạnh ở phía Đông Bắc Biển Đông

Thời tiết hôm nay (05/7): Bão số 2 giật cấp 10, gây biển động mạnh ở phía Đông Bắc Biển Đông

Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, đêm qua (04/7), áp thấp nhiệt đới trên vùng biển phía Đông Bắc khu vực Bắc Biển Đông đã mạnh lên thành bão, cơn bão số 02 năm 2025.
Thời tiết hôm nay (02/7): Mưa lớn ở Bắc Bộ và Thanh Hóa

Thời tiết hôm nay (02/7): Mưa lớn ở Bắc Bộ và Thanh Hóa

Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, đêm qua và sáng sớm nay (02/7), khu vực Bắc Bộ và Thanh Hóa có mưa rào và dông rải rác, cục bộ có nơi mưa to đến rất to. Trong ngày 02/7, Bắc Bộ và Thanh Hóa tiếp tục có mưa vừa, mưa to và dông, cục bộ có nơi mưa rất to. Lượng mưa phổ biến: 20–50mm, cục bộ có nơi trên 100mm.
Thêm nhiều địa điểm giải quyết thủ tục đất đai tại Hà Nội từ tháng 7

Thêm nhiều địa điểm giải quyết thủ tục đất đai tại Hà Nội từ tháng 7

Trung tâm Phục vụ Hành chính công thành phố Hà Nội cho biết, từ ngày 01/7/2025, nhiều thủ tục đất đai sẽ được tiếp nhận tại các chi nhánh. Thay đổi này nhằm tạo thuận lợi, đảm bảo giải quyết công việc cho người dân, doanh nghiệp.
Thời tiết hôm nay (01/7): Nhiều khu vực trên cả nước có mưa giông

Thời tiết hôm nay (01/7): Nhiều khu vực trên cả nước có mưa giông

Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia dự báo, ngày 01/7, nhiều khu vực trên cả nước có mưa to và dông. Đáng chú ý, khu vực Bắc Bộ nhiều nơi có mưa vừa, mưa to và dông, cục bộ có nơi mưa rất to.
Từ ngày 01/7/2025: Chính thức bỏ hình phạt tử hình ở 8 tội danh, thay mã số thuế bằng số định danh

Từ ngày 01/7/2025: Chính thức bỏ hình phạt tử hình ở 8 tội danh, thay mã số thuế bằng số định danh

Từ ngày 01/7/2025, một số chính sách mới sẽ chính thức có hiệu lực như: bỏ hình phạt tử hình ở 8 tội danh; thay mã số thuế bằng số định danh; mở rộng đối tượng được tham gia Bảo hiểm Xã hội (BHXH) bắt buộc; 28 Nghị định về phân cấp, phân quyền có hiệu lực...
Phiên bản di động