Hành tung bí ẩn của thủ lĩnh tối cao của Taliban

Nga đã chuẩn bị từ lâu cho sự trở lại của Taliban?

Thủ lĩnh Taliban bất ngờ liên hệ với với Ấn Độ và đưa ra đề nghị

Tuyên bố công khai cuối cùng mà thủ lĩnh Akhundzada đưa ra là vào tháng 5 năm ngoái, đánh dấu kỳ nghỉ Eid al-Fitr báo hiệu sự kết thúc của tháng chay Ramadan.

Theo nguồn tin, Akhundzada được bổ nhiệm làm thủ lĩnh tối cao Taliban vào tháng 5-2016 sau khi người tiền nhiệm Akhtar Mansour bị giết trong một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái (UAV) của Mỹ.

Căn cứ vào đoạn video được Taliban chia sẻ vào thời điểm đó, là 1 trong 2 cấp phó của Mansour, Akhundzada được thăng chức tại một cuộc họp ở Pakistan.

Thủ lĩnh tối cao Taliban Haibatullah Akhundzada. Ảnh: NDTV

Akhundzada, 50 tuổi, được mô tả như một học giả, từng đưa ra nhiều cách diễn giải cực đoan hơn về Hồi giáo. Người này cũng là 1 trong 7 thủ lĩnh Taliban được nhiều người cho là sẽ lãnh đạo hoặc có ảnh hưởng trong việc điều hành Afghanistan sau khi phong trào này nắm quyền kiểm soát đất nước ngày 15-8.

Ông là nhân vật hàng đầu trong hệ thống tòa án Taliban trước khi trở thành lãnh đạo tổ chức. Với vai trò này, ông được cho là người ban bố các phán quyết ủng hộ việc xử tử hình nơi công cộng đối với các tội danh như giết người và ngoại tình, cũng như hình phạt chặt tay kẻ trộm.

“Akhundzada chứng tỏ mình biết cách duy trì sự thống nhất trong Taliban, kể cả trong thời điểm nhạy cảm khi tổ chức này tham gia đàm phán hòa bình hay tấn công quân sự. Ít có khả năng ông tham gia giải quyết công việc hàng ngày của tổ chức. Tuy vậy, ông can dự vào những quyết định lớn, mang tính chiến lược”, giáo sư Tricia Bacon nói với Newsweek.

Từ khi Taliban tiến vào Kabul, ông Akhundzada vẫn chưa xuất hiện trước công chúng, khác với lãnh đạo bộ phận chính trị Abdul Ghani Baradar.

“Dựa trên những gì chúng ta biết, ông đang ở Afghanistan. Ông không ở Doha cùng ủy ban chính trị hay bị kiềm chế ở Pakistan”, giáo sư Bacon nhận định.

Theo bà, “việc lãnh đạo Taliban ít khi xuất hiện trước công chúng không phải điều bất thường. Họ chỉ thi thoảng xuất hiện trong các sự kiện có tính biểu tượng cao. Tuy vậy, vẫn có những suy đoán cho rằng ông đang ốm hay đã chết”.

Giáo sư Bacon nhận định việc che giấu cái chết của ông Akhundzada, giống như cựu thủ lĩnh Omar, sẽ có nguy cơ gây ra sự chia rẽ trong thời điểm quan trọng này. Ngược lại, nếu ông thực sự đã chết, Taliban sẽ có nguy cơ tranh giành quyền lực. “Tôi nghiêng về khả năng ông ta còn sống”, bà nói.

Đồng tình với giáo sư Bacon, chuyên gia về Nam Á Michael Kugelman nhận định các lãnh đạo tối cao của Taliban thường cố ý ẩn mình. “Bạn hiếm khi nghe được thông tin về họ”, ông nói.

Thậm chí, một số thông tin nói ông Akhundzada đang ở Pakistan giam giữ. Cụ thể, Đài NDTV ngày 20-8 dẫn lời một quan chức chính phủ cấp cao Ấn Độ cho biết, thủ lĩnh tối cao của phong trào Taliban Haibatullah Akhundzada có thể đang bị quân đội Pakistan giam giữ.

Thực tế, Taliban tuyên bố tổ chức này đang xúc tiến thành lập chính phủ mới. Có lẽ, ngày thủ lĩnh Akhundzada tái xuất không còn xa.

Canada không công nhận Taliban là chính quyền mới của Afghanistan

Taliban đóng cửa sân bay quốc tế Kabul