Trang chủ Bờ cõi biển đảo Lịch sử chủ quyền
14:26 | 29/09/2019 GMT+7

DOC - Nền tảng của hợp tác trên biển

aa
Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) là một văn kiện được Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và Trung Quốc ký kết ngày 4-11-2002, tại Phnom Penh (Campuchia) nhân dịp Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN lần thứ 8. Đây là văn kiện chính trị đầu tiên mà ASEAN và Trung Quốc đạt được có liên quan đến vấn đề Biển Đông và được coi là bước đột phá trong quan hệ ASEAN-Trung Quốc về vấn đề Biển Đông.
Việt Nam tái khẳng định chủ quyền trên Biển Đông, yêu cầu Trung Quốc rút tàu Hải Dương 8 về nước Hội Luật quốc tế Việt Nam gửi thư ngỏ cho Trung Quốc về Biển Đông Mỹ “quan ngại sâu sắc” khi Trung Quốc can thiệp hoạt động dầu khí của Việt Nam
doc nen tang cua hop tac tren bien
Toàn cảnh Hội nghị Cấp cao ASEAN - Trung Quốc lần thứ 21 tổ chức tại Singapore hồi tháng 11-2018. Ảnh: ASEAN.Org

Đó cũng là văn kiện nền tảng cho sự hợp tác trên biển và đang tiếp tục là cơ sở cho những nghiên cứu thay đổi tiếp theo để kiểm soát các mối quan hệ trên biển, nhằm duy trì hòa bình và ổn định ở Biển Đông.

Hợp tác lâu dài vì lợi ích chung

Hòa bình và ổn định của khu vực luôn là mục tiêu cốt lõi của ASEAN. Từ khi Chiến tranh lạnh kết thúc đến nay, ASEAN rất quan tâm đến tranh chấp ở Biển Đông, từ một DOC được đưa ra tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 24 năm 1992, đến “Tuyên bố của ASEAN về sự kiện đá Vành Khăn” năm 1995, hay “Nguyên tắc 6 điểm của ASEAN về vấn đề Biển Đông”, đều kêu gọi các bên có tranh chấp từ bỏ việc sử dụng vũ lực, thông qua phương thức hòa bình để giải quyết tranh chấp, phản ánh những sự theo đuổi quan trọng và mục tiêu ưu tiên của ASEAN trong vấn đề Biển Đông trong một thời gian dài.

Sự hợp tác giữa ASEAN và Trung Quốc có vai trò hết sức quan trọng trong hòa bình ở Biển Đông. Mối quan hệ hợp tác song phương này đã trưởng thành toàn diện trong 16 năm qua kể từ khi hai bên thiết lập Quan hệ đối tác chiến lược Trung Quốc-ASEAN, trải rộng từ can dự kinh tế và văn hóa sang an ninh và quản lý hàng hải.

Trung Quốc và các nước thành viên ASEAN đã có những bước đột phá đáng chú ý trong các lĩnh vực hợp tác an ninh truyền thống cũng như phi truyền thống. Chẳng hạn, đã có những tiến bộ chưa từng có trong ngành nuôi trồng thủy sản và thực thi luật biển trong 3 năm qua. Tháng 10-2018, cuộc tập trận hải quân chung đầu tiên giữa Trung Quốc và ASEAN đã được tổ chức ở Biển Đông, không chỉ đánh dấu một giai đoạn mới trong hợp tác an ninh hàng hải Trung Quốc-ASEAN, mà còn cung cấp thêm kinh nghiệm và kiến thức giá trị liên quan tới việc phát triển cấu trúc an ninh khu vực mới.

Trong khi đó, việc tham vấn và đàm phán Bộ quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông (COC) đã tiến triển đều đặn. Đến nay, Trung Quốc và 10 nước ASEAN đã tổ chức 16 lần cuộc họp cấp cao Trung Quốc-ASEAN về việc thực hiện DOC và 26 lần hội nghị nhóm công tác chung. Trên cơ sở dự thảo khung đạt được vào năm 2017, Trung Quốc và các nước ASEAN đã hình thành văn bản duy nhất về đàm phán COC vào năm 2018. Tại Hội nghị cấp cao Đông Á được tổ chức vào tháng 11-2018, Trung Quốc đã đưa ra thời gian biểu hoàn thành đàm phán COC trong 3 năm tới, nhận được sự hoan nghênh của các nước ASEAN và cộng đồng quốc tế.

Có thể thấy, Trung Quốc và ASEAN có lợi ích chung quan trọng trong việc duy trì hòa bình và ổn định của khu vực Biển Đông, vì vậy, bảo vệ hòa bình khu vực này là trách nhiệm và nghĩa vụ của mỗi bên.

DOC - Điểm tham chiếu...

Giải quyết các tranh chấp về yêu sách chủ quyền lãnh thổ của một số quốc gia đối với Biển Đông là vô cùng quan trọng vì lợi ích của việc đảm bảo hòa bình và ổn định ở khu vực. DOC đóng vai trò là một điểm tham chiếu khi xuất hiện vấn đề căng thẳng và là cơ sở để đàm phán một COC chính thức.

Việc phát triển một COC cho các bên ở Biển Đông là mục tiêu ban đầu của sự can dự của ASEAN với Trung Quốc về Biển Đông vào cuối những năm 1990, từ đó dẫn tới việc ký kết DOC vào năm 2002. Sau khi thế bế tắc kéo dài hàng thập kỷ liên quan tới việc hướng dẫn thực hiện DOC được khai thông vào năm 2011, các nước thành viên ASEAN và Trung Quốc đã bắt tay vào các cuộc tham vấn chính thức về COC vào tháng 9-2013. Trong giai đoạn 2013-2016, các cuộc tham vấn chỉ tập trung vào việc tích lũy những điểm tương đồng và thảo luận về các vấn đề mang tính thủ tục. Bắt đầu từ giữa năm 2017, Trung Quốc đã đổi hướng và áp dụng cách tiếp cận hướng về phía trước nhiều hơn đối với COC. Điều này đã mở đường cho việc thông qua dự thảo khung COC vào tháng 8-2017 và Văn bản dự thảo đàm phán duy nhất vào tháng 6-2018.

Trung Quốc và ASEAN đã triển khai hợp tác có hiệu quả cho hòa bình và ổn định của Biển Đông. Ngày 25-7-2016, Trung Quốc và ASEAN đã thông qua Tuyên bố chung về thực hiện đầy đủ và hiệu quả DOC, nêu rõ Trung Quốc và các nước ASEAN đều ý thức được bảo vệ hòa bình, ổn định ở Biển Đông và cam kết giải quyết một cách hòa bình các tranh chấp theo luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS), do các bên liên quan trực tiếp đến tranh chấp giải quyết vấn đề thông qua phương thức đàm phán; các bên giữ kiềm chế, không có hành động làm phức tạp hóa tranh chấp; các bên khẳng định lại tầm quan trọng của việc thiết lập COC và cam kết nhanh chóng đạt được COC trên cơ sở thực hiện DOC. Sau đó, Trung Quốc và ASEAN đã đẩy nhanh tiến độ đàm phán COC.

Xem xét từ quá trình, COC mà Trung Quốc đàm phán với các nước ASEAN đã bắt đầu từ trước khi DOC được ký năm 2002. Ở góc độ nào đó, DOC là một nửa sản phẩm trong tiến trình đàm phán COC, trở thành nền tảng quan trọng để bảo vệ ổn định an ninh Biển Đông lâu dài, cũng là nội dung tham khảo then chốt để Trung Quốc và các nước ASEAN tăng cường đàm phán COC.

Nguyên nhân chủ yếu khiến DOC được Trung Quốc và đông đảo các nước ASEAN chấp nhận là trong tình hình khu vực và quốc tế hiện nay, việc đạt được một văn bản chính sách như vậy đã không còn dễ dàng, cơ bản đã đáp ứng đòi hỏi lợi ích của các nước có liên quan đến vấn đề Biển Đông. Xem xét từ bất kỳ góc độ nào, đàm phán ngoại giao luôn là một quá trình thỏa hiệp, mà văn bản cuối cùng phải có khả năng ràng buộc nhất định, nhưng sự ràng buộc này lại có thể gây ra sức ép chiến lược lớn hơn đối với các nước ASEAN. Do đó, đạt được sự thỏa thuận có ý nghĩa hơn DOC được coi là một sự lựa chọn sáng suốt.

Tuy nhiên, theo giới phân tích, DOC vẫn có hạn chế lớn, chủ yếu thể hiện ở nhấn mạnh các bên cam kết duy trì sự kiềm chế, không có hành động khiến tranh chấp phức tạp hơn, mở rộng hơn và ảnh hưởng đến hòa bình và ổn định, đồng thời, không có tính cưỡng chế cao về luật pháp quốc tế, đòi hỏi các bên phải kiên quyết thực hiện, không có không gian để mặc cả. Vì vậy, sau khi đạt được DOC, Trung Quốc và các nước ASEAN nhanh chóng khởi động tiến trình thúc đẩy đàm phán COC, hình thức chủ yếu là hội nghị quan chức của Bộ Ngoại giao các nước và hội nghị của những nhóm công tác chung.

Tất nhiên, trong bối cảnh Biển Đông phức tạp, DOC đã phát huy vai trò khá tích cực về mặt thúc đẩy ổn định an ninh khu vực Biển Đông và quan hệ giữa Trung Quốc với các nước ASEAN. Các nước ASEAN và Trung Quốc đã đạt được “Quy tắc hướng dẫn thực hiện DOC” vào ngày 20-7-2011, nhấn mạnh “cuối cùng sẽ đạt được COC”, thể hiện rõ mong muốn cấp bách của các nước đối với việc ổn định tình hình khu vực.

Xem xét từ nội dung của DOC, mục tiêu cuối cùng để xây dựng lòng tin ngoài xóa bỏ rủi ro và mối đe dọa tiềm ẩn an ninh có thể dẫn đến xung đột, còn phải tạo điều kiện để các nước triển khai hợp tác trong lĩnh vực rộng lớn hơn. Và hợp tác giữa các bên về kinh tế lại giúp tăng cường lòng tin chính trị an ninh giữa các nước.

Hồng Ngọc/Báo Biên Phòng
Nguồn: Biên Phòng Online

Tin bài liên quan

Quan hệ ASEAN và đối tác: tiếp tục tiến triển tích cực

Quan hệ ASEAN và đối tác: tiếp tục tiến triển tích cực

Trong hai ngày 10-11/6/2025, tại Penang, Malaysia, đã diễn ra loạt Hội nghị Quan chức cao cấp (SOM) trong khuôn khổ ASEAN, ASEAN+3, Cấp cao Đông Á (EAS) và Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF), với sự tham dự của đại biểu đến từ 10 nước ASEAN và 17 đối tác. Được sự ủy quyền của Lãnh đạo Bộ Ngoại giao, Đại sứ Trần Đức Bình, Vụ trưởng Vụ ASEAN đã dẫn đầu đoàn Việt Nam tham dự các cuộc họp.
[Infographic] Việt Nam hoàn thành vai trò Đồng Chủ tịch Chương trình Đông Nam Á (SEARP) giai đoạn 2022 - 2025

[Infographic] Việt Nam hoàn thành vai trò Đồng Chủ tịch Chương trình Đông Nam Á (SEARP) giai đoạn 2022 - 2025

Việt Nam đã hoàn thành vai trò Đồng Chủ tịch Chương trình Đông Nam Á (SEARP) giai đoạn 2022 - 2025 của Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD).
Hội nghị Cấp cao ASEAN: Tái khẳng định cam kết duy trì hòa bình và tự do hàng hải ở Biển Đông

Hội nghị Cấp cao ASEAN: Tái khẳng định cam kết duy trì hòa bình và tự do hàng hải ở Biển Đông

Theo phóng viên TTXVN tại Kuala Lumpur, các nhà lãnh đạo ASEAN đã tái khẳng định cam kết kiên định của mình trong việc duy trì hòa bình, ổn định và tự do hàng hải và hàng không tại Biển Đông, trong bối cảnh gia tăng lo ngại về căng thẳng hàng hải trong khu vực.

Các tin bài khác

Trao công hàm phản đối các hoạt động vi phạm chủ quyền Việt Nam đối với Trường Sa

Trao công hàm phản đối các hoạt động vi phạm chủ quyền Việt Nam đối với Trường Sa

Việt Nam đã giao thiệp và trao công hàm phản đối các quốc gia liên quan về các hoạt động vi phạm chủ quyền Việt Nam đối với đá Hoài Ân và các thực thể liên quan khác của Trường Sa.
Việt Nam lưu chiểu tại Liên hợp quốc hải đồ và tọa độ đường cơ sở tại Vịnh Bắc Bộ

Việt Nam lưu chiểu tại Liên hợp quốc hải đồ và tọa độ đường cơ sở tại Vịnh Bắc Bộ

Ngày 15/3, Bộ Ngoại giao Việt Nam cho biết Tổng thư ký Liên hợp quốc vừa chính thức thông báo về việc Việt Nam đã hoàn tất thủ tục lưu chiểu hải đồ và danh sách tọa độ địa lý liên quan đến đường cơ sở dùng để tính chiều rộng lãnh hải tại vịnh Bắc Bộ.
37 năm sự kiện Gạc Ma: Tinh thần quyết tử để bảo vệ chủ quyền Tổ quốc

37 năm sự kiện Gạc Ma: Tinh thần quyết tử để bảo vệ chủ quyền Tổ quốc

Vào ngày này cách đây 37 năm, ngày 14/3/1988, 64 chiến sỹ Hải quân Nhân dân Việt Nam đã vĩnh viễn nằm lại giữa biển sâu để bảo vệ chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc trên Biển Đông.
Gắn mã QR cho tư liệu, hình ảnh tại triển lãm biển, đảo tại Đà Nẵng

Gắn mã QR cho tư liệu, hình ảnh tại triển lãm biển, đảo tại Đà Nẵng

Ngày 11/3, tại Đà Nẵng, Vùng 3 Hải quân phối hợp với Thành Đoàn Đà Nẵng, Nhà Trưng bày Hoàng Sa tổ chức khai mạc triển lãm tư liệu, hình ảnh với chủ đề "Tuổi trẻ với biển đảo quê hương" kết hợp tuyên truyền biển, đảo tại Trường Đại học Kỹ thuật Y dược Đà Nẵng.

Đọc nhiều

Xây dựng ý tưởng bảo tồn rừng ngập mặn và sinh kế bền vững giai đoạn tiếp theo tại Cà Mau

Xây dựng ý tưởng bảo tồn rừng ngập mặn và sinh kế bền vững giai đoạn tiếp theo tại Cà Mau

Liên hiệp các tổ chức hữu nghị tỉnh Cà Mau vừa phối hợp cùng Tổ chức WWF - Việt Nam tổ chức hội thảo tham vấn ý kiến các bên liên quan trong việc xây dựng ý tưởng cho dự án bảo tồn rừng ngập mặn và sinh kế bền vững giai đoạn tiếp theo tại tỉnh Cà Mau.
Lan tỏa Việt phục tại London (Vương quốc Anh)

Lan tỏa Việt phục tại London (Vương quốc Anh)

Sự kiện “Việt phục bộ hành London” vừa diễn ra giữa lòng thủ đô nước Anh, thu hút sự chú ý của đông đảo người dân và du khách. Những bộ trang phục truyền thống từ áo viên lĩnh, giao lĩnh, áo tấc, nhật bình, ngũ thân, áo dài, áo yếm… đến các thiết kế cách tân hiện đại cùng nhau sải bước trên đường phố London.
Đại sứ Marc Knapper: Mỹ muốn đồng hành cùng Việt Nam trong hành trình phát triển

Đại sứ Marc Knapper: Mỹ muốn đồng hành cùng Việt Nam trong hành trình phát triển

Đại sứ khẳng định Mỹ mong muốn đồng hành cùng Việt Nam trong hành trình trở thành một nền kinh tế dựa trên công nghệ cao, năng lượng sạch như lãnh đạo cấp cao đã đề ra.
Quan hệ Việt Nam - Brazil: Gắn bó, thực chất từ nền tảng nhân dân

Quan hệ Việt Nam - Brazil: Gắn bó, thực chất từ nền tảng nhân dân

Đại hội Hội hữu nghị và hợp tác Việt Nam - Brazil được tổ chức ngay sau chuyến thăm chính thức Brazil và dự Hội nghị cấp cao các nước mới nổi (BRICS) của Thủ tướng Phạm Minh Chính từ ngày 04-08/7. Đây là sự kiện quan trọng, nối tiếp các dấu mốc trong quan hệ hai nước: Việt Nam - Brazil ký thỏa thuận nâng cấp lên Đối tác chiến lược (11/2024); Brazil công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường và chuyến thăm Việt Nam lần thứ hai của Tổng thống Lula da Silva (tháng 3/2025).
Sôi động giao thương, du lịch biên giới qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị

Sôi động giao thương, du lịch biên giới qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị

6 tháng đầu năm nay, lượng khách xuất, nhập cảnh qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị (tỉnh Lạng Sơn) tăng 16% so với cùng kỳ năm trước. Điều này phản ánh rõ nét nhu cầu giao thương, du lịch biên giới qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị đã tăng cao.
Cán bộ, chiến sĩ Vùng 3 Hải quân giúp nhân dân chữa cháy rừng

Cán bộ, chiến sĩ Vùng 3 Hải quân giúp nhân dân chữa cháy rừng

Vào lúc 17 giờ 00 phút ngày 8/7, cán bộ, chiến sĩ Trạm 535 thuộc Trung đoàn 351, Vùng 3 Hải quân đã phối hợp với các lực lượng vũ trang và nhân dân trên địa bàn xã Phú Trạch, tỉnh Quảng Trị đã khống chế hoàn toàn đám cháy rừng, bảo đảm an toàn tuyệt đối.
Thúc đẩy hợp tác biên giới Việt Nam - Campuchia

Thúc đẩy hợp tác biên giới Việt Nam - Campuchia

Trong chuyến thăm và làm việc tại tỉnh Prey Veng (Campuchia), Đại sứ Việt Nam tại Campuchia Nguyễn Minh Vũ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc khánh thành cặp cửa khẩu quốc tế Tân Nam (Tây Ninh, Việt Nam) - Meun Chey (Prey Veng, Campuchia) trong thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại, giao lưu nhân dân giữa các tỉnh giáp biên hai nước.
so doanh nghiep thanh lap moi va quay tro lai hoat dong tang 265
infographic ky nang tranh bay lua dao du lich mua cao diem
infographics canh bao gia mao loi dung danh nghia mat tran to quoc de huy dong ung ho
cong nghiep phuc hoi manh xuat nhap khau tang truong an tuong
infographic viet nam hoan thanh vai tro dong chu tich chuong trinh dong nam a searp giai doan 2022 2025
infographic sua phap lenh dan so vo chong tu quyet dinh so con va thoi gian sinh con
infographics quan he doi tac toan dien giua viet nam va hungary
Xin chờ trong giây lát...
[Video] Người truyền cảm hứng về tình yêu nước
Sinh viên Lào đi chùa tắm Phật mừng Tết cổ truyền Bunpimay
[Video] 60 phút - Hành trình thay đổi cuộc đời
MV "Bắc Bling": Cụ già, em nhỏ ngân nga, du khách gần xa tỏ bày hứng thú
[Video] Dự án CAF: Ươm mầm những công dân toàn cầu tương lai
[Video] Du khách quốc tế trải nghiệm lễ Phật đầu năm tại chùa Tam Bảo (Đà Nẵng)
Tết của bác sĩ trực cấp cứu - hồi sức tích cực
Đại sứ nhóm G4 hát "Năm qua đã làm gì"
[Video] Bản hòa ca tình hữu nghị chào năm mới 2025
[Video] 30 năm quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ: từ chiến tranh đến đối tác chiến lược toàn diện
[Video] Samaritan’s Purse và Plan International Việt Nam hỗ trợ người dân Việt Nam phục hồi sau bão
[Video] Tái thiết thôn Làng Nủ: Quân đội - Nhân dân đồng hành xây dựng tương lai mới
[Video] Tổ chức Cứu trợ Trẻ em và hành trình 10 năm thay đổi cuộc sống trẻ em vùng cao
[Video] Kinh nghiệm tham quan Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam mới
Halloween: ứng xử thế nào cho đúng?
Hợp tác triển khai các chuyến bay thẳng giữa Hokkaido và Việt Nam

Hợp tác triển khai các chuyến bay thẳng giữa Hokkaido và Việt Nam

Chiều 9/7, tại trụ sở Bộ Ngoại giao, ông Nakata Takahiro, Lãnh sự danh dự Việt Nam tại Hokkaido cho biết: tỉnh Hokkaido, công ty Hokkaido Airlines và Tổng công ty Vietnam Airlines đã ký Bản ghi nhớ hợp tác về triển khai các chuyến bay thẳng giữa Hokkaido và Việt Nam.
Trí tuệ nhân tạo Việt vào top 12 thế giới về nhận dạng văn bản

Trí tuệ nhân tạo Việt vào top 12 thế giới về nhận dạng văn bản

Mô hình CATI-VLM của Việt Nam xếp hạng Top 12 thế giới và số 1 Việt Nam tại cuộc thi RRC tháng 6/2025, nâng cao chuyển đổi số bằng AI.
Hỗ trợ khẩn cấp 450 hộ gia đình bị ảnh hưởng do đợt mưa lũ bất thường trong tháng 6/2025

Hỗ trợ khẩn cấp 450 hộ gia đình bị ảnh hưởng do đợt mưa lũ bất thường trong tháng 6/2025

Sáng nay 9/7, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị tỉnh Quảng Trị phối hợp với tổ chức Samaritan’s Purse (Hoa Kỳ), UBND xã Mỹ Thủy tổ chức trao quà hỗ trợ các gia đình bị thiệt hại nặng do đợt mưa lũ bất thường xảy ra trung tuần tháng 6/2025.
Thời tiết hôm nay (08/7): Hà Nội mưa dông vào chiều tối và đêm

Thời tiết hôm nay (08/7): Hà Nội mưa dông vào chiều tối và đêm

Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia đưa ra thông tin dự báo thời tiết tại Hà Nội và các khu vực khác trên cả nước ngày và đêm 08/7.
Thời tiết hôm nay (05/7): Bão số 2 giật cấp 10, gây biển động mạnh ở phía Đông Bắc Biển Đông

Thời tiết hôm nay (05/7): Bão số 2 giật cấp 10, gây biển động mạnh ở phía Đông Bắc Biển Đông

Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, đêm qua (04/7), áp thấp nhiệt đới trên vùng biển phía Đông Bắc khu vực Bắc Biển Đông đã mạnh lên thành bão, cơn bão số 02 năm 2025.
Thời tiết hôm nay (02/7): Mưa lớn ở Bắc Bộ và Thanh Hóa

Thời tiết hôm nay (02/7): Mưa lớn ở Bắc Bộ và Thanh Hóa

Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, đêm qua và sáng sớm nay (02/7), khu vực Bắc Bộ và Thanh Hóa có mưa rào và dông rải rác, cục bộ có nơi mưa to đến rất to. Trong ngày 02/7, Bắc Bộ và Thanh Hóa tiếp tục có mưa vừa, mưa to và dông, cục bộ có nơi mưa rất to. Lượng mưa phổ biến: 20–50mm, cục bộ có nơi trên 100mm.
Phiên bản di động