Trong dự thảo Tờ trình sửa đổi Luật Lao động được công bố tối 28/4, Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung cho rằng phương án 1: Tăng thêm tuổi hưu của nam 3 tháng/năm và nữ 4 tháng/năm kể từ ngày 1/1/2021 là phù hợp, tránh gây sốc với người lao động và doanh nghiệp.    

Tăng tuổi nghỉ hưu: Tránh “vỡ” quỹ và đảm bảo bình đẳng giới?

Năm 2021 có thể tăng tuổi nghỉ hưu

Tăng tuổi nghỉ hưu để đảm bảo tính bền vững của quỹ BHXH

Hai phương án tăng tuổi hưu

Dự thảo tờ trình do Bộ LĐ-TB&XH xây dựng đưa ra 2 phương án điều chỉnh tuổi hưu từ ngày 1/1/2021.

Cụ thể, phương án 1: Kể từ ngày 1/1/2021, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường là đủ 60 tuổi 3 tháng đối với nam và đủ 55 tuổi 4 tháng đối với nữ; sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 3 tháng đối với nam và 4 tháng đối với nữ cho đến khi nam đủ 62 tuổi, nữ đủ 60 tuổi.

Phương án 2: Kể từ ngày 1 tháng 1 năm 2021, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường là đủ 60 tuổi 4 tháng đối với nam và đủ 55 tuổi 6 tháng đối với nữ; sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 4 tháng đối với nam và 6 tháng đối với nữ cho đến khi nam đủ 62 tuổi, nữ đủ 60 tuổi.

Ngoài ra, dự thảo Tờ trình cũng quy định những trường hợp nghỉ hưu đặc biệt.

Người lao động có quyền nghỉ hưu sớm hơn không quá 5 tuổi đối với người lao động bị suy giảm khả năng lao động; làm công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; làm công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; và một số công việc, nghề nghiệp đặc biệt.

Người lao động có quyền nghỉ hưu muộn hơn không quá 5 tuổi đối với người lao động có trình độ chuyên môn kỹ thuật cao, người lao động làm công tác quản lý và một số trường hợp đặc biệt.

Ảnh minh họa (Tạp chí Bảo hiểm xã hội).

Lao động đang về hưu sớm

Mặc dù cho rằng đã đến thời điểm chín muồi để tính đến việc tăng tuổi nghỉ hưu, nhưng ông Lê Đình Quảng, Phó Trưởng Ban Quan hệ lao động (Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam) cho rằng cần có lộ trình tăng dần để tránh gây “sốc” cho người lao động. Việc tăng tuổi nghỉ hưu cũng cần tính đến việc giảm dần khoảng cách nam-nữ, đảm bảo quyền lợi người lao động.

Vấn đề hiện nay Tổng liên đoàn quan tâm là người lao động trực tiếp, công nhân làm ngành nghề đặc biệt. Trong Nghị quyết 28 đã quy định những lao động nặng nhọc, độc hại, rút ngắn so với quy định 5 năm. Nên công nhân khu công nghiệp, chế xuất bây giờ họ quy định tuổi nghỉ hưu 55 với nữ 60 với nam nhưng hầu hết không ai làm việc đến lúc nghỉ hưu. Bây giờ mình nâng tuổi mà không có cơ chế giải quyết cho công nhân lao động trực tiếp ở các nhà máy, xí nghiệp thì chúng tôi băn khoăn.

Ông Lê Đình Quảng chỉ ra một thực tế, người lao động trực tiếp sản xuất tại các khu công nghiệp thường không thể làm việc đến 55 tuổi với nữ và 60 tuổi với nam. Vậy thì việc điều chỉnh tuổi nghỉ hưu liệu sẽ có ảnh hưởng lớn đến quyền lợi của đối tượng lao động này.

Theo thống kê của Bảo hiểm xã hội Việt Nam thì thực tế tuổi nghỉ hưu ở nước ta thấp hơn nhiều so với quy định (55 tuổi với nữ và 60 tuổi với nam). Tuổi nghỉ hưu bình quân năm 2012 chỉ khoảng 54 tuổi, trong đó nam khoảng 55 tuổi và nữ là gần 53 tuổi. Đặc biệt, tỷ lệ nghỉ hưu đúng tuổi chỉ chiếm khoảng 40,5%, số người nghỉ hưu sớm trước tuổi chiếm tỷ lệ cao, trên 50%.

Tại sao nghỉ hưu ở tuổi 60 và 62?

Trong đề dẫn dự thảo Tờ trình, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung đưa ra các căn cứ để đề xuất điều chỉnh tăng tuổi nghỉ hưu của nam lên 62, nữ lên 60.

Theo đó, Việt Nam đang có quy mô, cơ cấu dân số chịu tác động của mạnh quá trình già hóa dân số, tỷ lệ số người phụ thuộc đang tăng lên (44,4% vào năm 2019); chất lượng, thể trạng sức khỏe và tuổi thọ của NLĐ ngày càng tăng.

Tuổi thọ bình quân của nam là 72,1 tuổi, của nữ là 81,3 tuổi. Trung bình tuổi thọ của hai giới tính tại Việt Nam là 76,6 tuổi, trong khi đó tuổi thọ trung bình của dân số thế giới chỉ là 72 tuổi.

So sánh với các nước trong khu vực, Việt Nam đang có tuổi nghỉ hưu tương đối thấp trong khi lại có mức tuổi thọ ở tuổi 60 khá cao.

Cụ thể, Việt Nam có tuổi thọ ở tuổi 60 là 22,5 năm, trong khi tuổi nghỉ hưu bình quân theo quy định chỉ là 57, tuổi nghỉ hưu bình quân trên thực tế chỉ khoảng 53,5, trong khi Malaysia có tuổi thọ ở tuổi 60 là 19,5 năm, tuổi nghỉ hưu bình quân là 60; Thái Lan có tuổi thọ ở tuổi 60 là 21 năm, tuổi nghỉ hưu bình quân là 60.

Về tuổi nghỉ hưu, quy định của các nước trên thế giới phổ biến là trên 60 đối với nữ, trên 62 đối với nam. Thống kê của Tổ chức ILO tại 176 quốc gia cho thấy: Tuổi nghỉ hưu của nữ phổ biến từ 60-62 chiếm 37,5%; Tuổi nghỉ hưu của nam phổ biến từ 60-62 chiếm 47,2%.

Theo Bộ LĐ-TB&XH, mục tiêu chung và lâu dài là tiến tới quy định tuổi nghỉ hưu của nam và nữ bằng nhau. Tuy nhiên, khi điều chỉnh, nhiều nước đang có tuổi nghỉ hưu nữ thấp hơn nam đã lựa chọn không quy định tuổi nghỉ hưu bằng nhau ngay, mà có lộ trình thu hẹp dần khoảng cách tuổi nghỉ hưu giữa các giới nhằm tránh gây tác động tiêu cực do phải điều chỉnh quá nhiều tuổi nghỉ hưu của nữ so với nam.

Những sửa đổi về tăng tuổi nghỉ hưu nhằm thích ứng với xu hướng già hóa dân số và tình hình phát triển kinh tế xã hội của đất nước. Tăng tuổi nghỉ hưu không chỉ giúp tận dụng tối đa nguồn nhân lực có kinh nghiệm, chất lượng để phát triển kinh tế-xã hội mà còn bảo đảm cân đối Quỹ hưu trí và tử tuất trong dài hạn.

Xem thêm

Nếu muốn sống thọ, đừng mong nghỉ hưu sớm: Những người càng sẵn sàng làm việc thì càng sống lâu Bên cạnh các yếu tố như sự lạc quan, khả năng phục hồi tinh thần, các mối quan hệ tích cực, các nhà nghiên cứu ...

Bổ sung tố cáo người đã nghỉ hưu TĐO - Theo dự thảo Luật Tố cáo (sửa đổi), luật đã bổ sung thêm một số hành vi vi phạm pháp luật trong việc ...

Bộ Lao động Thương Binh và Xã hội đề xuất tăng tuổi nghỉ hưu TĐO - Dự kiến trong lần sửa đổi Bộ luật Lao động trình Quốc hội năm 2017, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội ...