Chậm đăng ký kinh doanh bị khởi tố hình sự: Chuyện chỉ có ở Việt Nam
13:04 | 20/04/2016
 |
Chia sẻ với Tuổi Trẻ xung quanh sự việc này, Bí thư Thành ủy khẳng định nếu sai phạm thì việc trước tiên là phải xử lý nghiêm, lấy lại niềm tin của nhân dân, đảm bảo môi trường kinh doanh bình đẳng, lành mạnh của TP cho tất cả người dân, doanh nghiệp. Nếu không sai thì phải thông tin chi báo chí và nhân dân được rõ.
Việc xử lý hình sự hoạt động kinh doanh mà pháp luật không cấm như ông chủ quán cà phê Xin Chào này là trường hợp hy hữu, mà có thể chỉ có tại Việt Nam.
Bình luận về vụ việc này, VOV có bài viết phân tích xưa nay, việc kinh doanh mặt hàng ăn uống, đặc biệt là bán bún phở, là khá phổ biến ở nước ta. Nhiều gánh phở rong, quán phở vỉa hè là nguồn thu nhập chính của nhiều gia đình, nuôi biết bao miệng ăn, con cái học hành. Và khi họ mắc các sai phạm về an toàn vệ sinh thực phẩm, lấn chiếm vỉa hè ảnh hưởng đến trật tự an toàn giao thông… thường chỉ bị xử phạt hành chính.
Luật pháp Việt Nam đang ngày được củng cố, hoàn thiện để tạo điều kiện tốt nhất cho người dân và doanh nghiệp nhưng khi về đến cơ sở, áp dụng vào thực tế lại bị méo mó đi rất nhiều. Nhiều người lợi dụng các kẽ hở của pháp luật để kiếm chác, làm khó dân, hành dân. Cụ thể việc xử lý hình sự hoạt động kinh doanh mà pháp luật không cấm như trên là trường hợp hy hữu.
Trong lĩnh vực đầu tư, kinh doanh, qua các lần sửa đổi, Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp là 2 luật rất căn bản cho lĩnh vực đầu tư và doanh nghiệp, đã tạo điều kiện cải thiện môi trường đầu tư của đất nước. Những nhà làm luật, những nhà quản lý đã thay đổi hoàn toàn tư duy quản lý. Theo đó, những gì luật pháp không cấm thì người dân, doanh nghiệp được tự do đầu tư, kinh doanh.
Nguyên Bộ trưởng KH&Đ Bùi Quang Vinh khi nói về Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp đã lấy dẫn chứng, ở các nước có trình độ phát triển tương đồng như Việt Nam và ở chính Việt Nam, những ngành nghề như mở hàng ăn, hàng phở không có một quy định nào cả. Coi như người dân tự do, thoải mái trong việc mở cửa hàng. Nhưng ở những nước phát triển, điều kiện để mở cửa hàng ăn phục vụ công cộng thì người chủ và những người phục vụ phải không mắc bệnh truyền nhiễm. Hơn nữa, nguyên liệu để chế biến phải không có hóa chất độc hại ảnh hưởng tới sức khỏe con người. Cơ quan quản lý công bố điều kiện đó. Anh mở cửa hàng mà không thực hiện thì sẽ bị thu hồi giấy phép.
Cũng theo quan điểm của ông Vinh, Việt Nam cần cố gắng để hạn chế việc xin cấp phép, nhưng cũng phải có nhiều điều kiện kinh doanh chặt chẽ hơn, tốt hơn nhằm phục vụ lợi ích của con người.
Với vụ việc xảy ra ở huyện Bình Chánh, nhiều người cho rằng có động cơ nào khác đằng sau sự việc này chứ không chỉ đơn thuần là hoạt động nhằm quản lý trật tự xã hội theo thẩm quyền của công an huyện. Phải chăng hành vi “chậm đăng ký kinh doanh” đe dọa đến sự an nguy nào đó của xã hội nên công an huyện mới phải “làm lớn” chuyện lên như vậy? Nhưng công an là lực lượng “nắm lòng” các qui định của luật pháp nên họ không thể áp dụng một cách tùy tiện được.
Trao đổi với Thanh Niên ngày 19.4, ông chủ quán cà phê Xin Chào nói: “Đây là việc làm mang tính chủ quan của công an, cố tình ép tôi phải nghỉ kinh doanh nếu không căn tin của công an sẽ bị ế ẩm, không buôn bán được. Họ chưa một lần đến nhắc nhở, hướng dẫn tôi phải hoàn tất các thủ tục để được kinh doanh, đùng đùng đến kiểm tra rồi xử phạt. Khi đến kiểm tra lần 1, bản thân tôi biết mình chưa đúng đã cố gắng tiến hành các bước hoàn tất giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, rồi giấy chứng nhận đủ điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm. Tôi cũng đã cung cấp các giấy hẹn các cơ quan chức năng hẹn đến ngày trả kết quả nhưng tại sao họ cứ ép phải xử phạt rồi xử lý hình sự tôi?”.
Tuy nhiên, đại tá Nguyễn Văn Quý, Trưởng công an H.Bình Chánh, khẳng định: “Không có việc đó. Căn tin bán trong trụ sở công an được đấu thầu theo đúng quy định chứ không có việc tôi đưa người quen vô bán. Còn ông Tấn suy diễn cạnh tranh, thù hằn cá nhân là việc của ổng”.
Riêng về vấn đề an toàn thực phẩm, hiện được quy định trong Luật An toàn thực phẩm, Nghị định 38/2012/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật An toàn thực phẩm và Nghị định số 178/2013/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính về an toàn thực phẩm.
Công tác kiểm tra, thanh tra vệ sinh an toàn thực phẩm là thanh tra chuyên ngành. Để tránh lộng quyền, chồng chéo, theo qui định của pháp luật, khi kiểm tra an toàn vệ sinh thực phẩm phải thành lập đoàn thanh tra liên ngành có sự tham gia của các ngành Y tế, Nông nghiệp và phát triển nông thôn, Công thương...
Tức là nếu công an muốn kiểm tra an toàn thực phẩm phải phối hợp liên ngành. Chưa kể việc Quốc hội vừa thông qua Bộ Luật hình sự 2015 với việc bỏ tội danh "kinh doanh trái phép". Đây được xem như là một chính sách để khuyến khích phát triển sản xuất kinh doanh, cụ thể hóa Hiến pháp 2013 về quyền tự do trong kinh doanh, công dân được kinh doanh những gì pháp luật không cấm.
Vậy trong “vụ án” này, công an hay người chủ quán sai?
Trao đổi với Thanh Niên, Luật sư Vũ Quang Đức (Đoàn luật sư TP.HCM) khẳng định không có dấu hiệu hình sự trong vụ án này. Bởi hành vi không có giấy phép kinh doanh và hành vi không có giấy chứng nhận đủ điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm là 2 hành vi hoàn toàn khác nhau, không thể coi là tái phạm rồi xử lý hình sự. Hơn nữa, sự quan tâm của công an đối với ông Tấn là không bình thường, quá dồn dập, căn ke. Thay vì giáo dục, hướng dẫn người dân thì công an lại dồn họ vào thế bí dù người dân đã tích cực bổ sung các giấy tờ liên quan.
Luật sư Bùi Quốc Tuấn (Đoàn luật sư TP.HCM) cũng cho rằng hành vi vi phạm của ông Tấn đơn thuần chỉ là vi phạm hành chính, không có sự tái phạm trên cùng một hành vi nên chưa đủ yếu tố cấu thành tội phạm. Cho nên việc công an, Viện kiểm sát xử lý hình sự ông Tấn là trái quy định pháp luật.
A.T tổng hợp