Michelle Bachelet và khúc ca hữu nghị Việt Nam - Chile
10:41 | 19/08/2025
Những năm tháng đấu tranh vì Việt Nam
Sinh ra trong một gia đình có truyền thống đấu tranh dân chủ, bà Bachelet đã trải qua nhiều mất mát. Dưới chế độ độc tài ở Chile, cha bà, Thiếu tướng không quân Alberto Bachelet, đã chết vì bị tra tấn. Bản thân bà và mẹ cũng bị giam giữ, rồi phải sống lưu vong ở nước ngoài nhiều năm. Trong những ngày tháng ấy, Việt Nam hiện lên như một biểu tượng của ý chí độc lập và khát vọng tự do.
Cuối thập niên 1960, cô gái Michelle Bachelet cùng bạn bè đi bộ từ cảng Valparaíso về thủ đô Santiago, quãng đường chừng 200km, để phản đối chiến tranh ở Việt Nam. Năm 1969, người dân quận Cerro Navia ở Santiago đặt tên Chủ tịch Hồ Chí Minh cho một công viên, như một cách giữ mãi trong lòng hình ảnh một dân tộc kiên cường và vị lãnh tụ mà họ kính trọng.
Những năm sau đó, dù ở Chile hay trên đất khách, bà Bachelet vẫn luôn có mặt trong những cuộc xuống đường vì Việt Nam. Trao đổi với báo chí Việt Nam vào năm 2023, bà kể lại rằng, tại diễn đàn quốc tế “Ủng hộ Việt Nam, Lào và Campuchia” đầu thập niên 1970, bà cùng bạn bè đã cất tiếng phản đối chiến tranh và tham gia bản tuyên bố chung bày tỏ tình đoàn kết với nhân dân Việt Nam.
 |
| Bà Michelle Bachelet, khi ấy là Tổng thống Chile, gặp gỡ Đại tướng Võ Nguyên Giáp nhân chuyến thăm Việt Nam, ngày 17/11/2006. (Ảnh: Báo Tuổi trẻ) |
Năm 1975, khi đang ở Australia, bà hòa mình cùng phong trào phản chiến, chung vui với bạn bè Australia trong ngày 30/4 lịch sử của dân tộc Việt Nam. "Đó là thời khắc vô cùng tuyệt vời bởi chúng tôi đã cùng nhau tham gia rất nhiều hoạt động đoàn kết ủng hộ nhân dân Việt Nam. Chúng tôi cùng nhau hát, cùng nhau ăn mừng chiến thắng của nhân dân Việt Nam. Chúng tôi thực sự cảm thấy vô cùng hạnh phúc vì nhân dân Việt Nam đã giành chiến thắng và cuối cùng ngày thống nhất đất nước đã đến", bà kể lại.
Từ phong trào đoàn kết tại Chile đến các diễn đàn quốc tế sau này, tên tuổi Michelle Bachelet gắn liền với những tiếng nói ủng hộ nhân dân Việt Nam. Bà từng nhiều lần chia sẻ Chủ tịch Hồ Chí Minh là một trong những nhà lãnh đạo mà bà ngưỡng mộ, và những lần thăm, tiếp xúc với lãnh đạo và nhân dân Việt Nam, tình cảm ấy lại thêm sâu nặng.
Viết tiếp khúc ca hữu nghị
Bà Bachelet là một trong những lãnh đạo nước ngoài thăm Việt Nam nhiều lần nhất, tổng cộng 5 lần (tính đến năm 2023). Năm 1977, trong thời gian lưu vong, bà đã bí mật cùng đoàn Đảng Xã hội Chile tới Việt Nam để học hỏi kinh nghiệm. Sau này, trên cương vị Tổng thống, bà có hai chuyến thăm cấp Nhà nước; một chuyến khác khi giữ chức Phó Tổng thư ký Liên hợp quốc; và năm 2023, bà trở lại Việt Nam nhân kỷ niệm 52 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Chile.
Trong hai nhiệm kỳ tổng thống (2006-2010, 2014-2018), bà Bachelet luôn quan tâm thúc đẩy quan hệ song phương. Năm 2007, Việt Nam và Chile nâng cấp quan hệ lên đối tác toàn diện. Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Chile có hiệu lực từ 01/01/2014, mở ra cơ hội mới cho hợp tác kinh tế hai nước.
 |
| Nguyên Tổng thống Chile Michelle Bachelet hội ngộ nguyên Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết tại Bình Dương, ngày 30/3/2023. (Ảnh: Báo Tuổi trẻ) |
Trên kênh nhân dân, kết nối Việt Nam - Chile được nuôi dưỡng qua những câu chuyện riêng đầy ấm áp. Tháng 3/2023, trở lại Việt Nam, bà Bachelet ghé thăm nhà riêng của nguyên Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết tại Bình Dương. Họ ôm nhau như những người thân. Ông Triết nhắc về bà Ángela Jeria - mẹ ruột của Bachelet - người mà ông nhận là mẹ nuôi từ lần gặp năm 2006. "Mẹ Ángela là người mẹ duy nhất có hai con là nguyên thủ của hai quốc gia", ông xúc động nói.
Ngồi lắng nghe, bà Bachelet không giấu được giọt nước mắt. Bà chia sẻ: "Tôi rất vui mừng và hạnh phúc được trở lại Việt Nam. Tôi luôn nhận được sự đón tiếp rất đặc biệt của Việt Nam, nhất là của người anh Nguyễn Minh Triết".
 |
| Ngày 31/3/2023, đoàn công tác của nguyên Tổng thống Chile Michelle Bachelet ký kết thỏa thuận với tỉnh Bình Dương về tôn tạo công viên mang tên Chủ tịch Hồ Chí Minh tại quận Cerro Navia, Chile. (Ảnh: TTXVN) |
Cũng trong chuyến thăm năm 2023, bà Michelle Bachelet thúc đẩy nhiều dự án gắn kết Cerro Navia với Nghệ An và Bình Dương như: tôn tạo tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh tại công viên Cerro Navia, ý tưởng số hóa hình ảnh về Việt Nam để trình chiếu ở các nhà ga, nhằm giúp người dân Chile hiểu hơn về đất nước Việt Nam. Bà gợi mở thêm hợp tác về quốc phòng - an ninh, trao đổi sinh viên, nghiên cứu khoa học, và mong muốn nhập khẩu nhiều hơn nông sản Việt Nam.
 |
| Nguyên Tổng thống Chile Michelle Bachelet phát biểu tại lễ kỷ niệm 52 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Chile, ngày 25/3/2023. (Ảnh: Thu Hà) |
Phát biểu tại lễ kỷ niệm 52 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Chile vào ngày 25/3/2023 tại Hà Nội do Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam tổ chức, bà Michelle Bachelet nhấn mạnh: "Các bạn đã vượt qua nhiều khó khăn sau chiến tranh và đã thành công. Chile cũng vậy. Được đồng hành cùng Việt Nam trên chặng đường vượt qua khó khăn chung là điều rất quý giá. Chúng tôi sẽ luôn sát cánh cùng Việt Nam để duy trì, thúc đẩy quan hệ hai nước, để người dân hai nước có thể sống trong hòa bình và điều kiện tốt đẹp hơn".
Phan Anh