Quảng Nam: Phục dựng Lễ cúng máng nước của đồng bào Ca Dong

Ngày 29/12, UBND huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam đã tổ chức phục dựng Lễ cúng máng nước của đồng bào Ca Dong (nhóm địa phương thuộc dân tộc Xơ Đăng). Đây là một trong những lễ hội quan trọng nhất của người Ca Dong, bởi đồng bào rất coi trọng nguồn nước, xem nước là mạch nguồn của sự sống.

Chia vui cùng các chức sắc và đồng bào có đạo dịp Giáng sinh, năm mới Nhân dịp Lễ Giáng sinh năm 2022 và chào đón năm mới 2023, ngày 15/12, các đoàn công tác của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Bộ Nội vụ và Ban Tôn giáo Chính phủ đã tới thăm và chúc mừng một số cơ sở tôn giáo trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh.

Đặc sắc nhạc ngũ âm của đồng bào Khmer ở Nam Bộ Theo Sở Văn hóa, Thông tin, Thể thao và Du lịch Bạc Liêu, dàn nhạc ngũ âm của đồng bào Khmer còn được gọi là dàn nhạc Pin Piết đã có từ rất xa xưa, được thiết kế rất tinh xảo bởi các nghệ nhân người Khmer.

Các thanh niên trai tráng trong làng được huy động dựng cây nêu chuẩn bị cho Lễ cúng máng nước.

Lễ hội được tổ chức tại Làng Lê, thuộc xã Trà Don, huyện Nam Trà My - nơi cộng đồng người Ca Dong sinh sống lâu đời và còn giữ nhiều nét văn hóa truyền thống. Lễ cúng máng nước hay còn gọi là Tết máng nước thường được người Ca Dong tổ chức vào những ngày đầu năm mới, sau khi kết thúc lễ hội ăn trâu, vì theo quan niệm của đồng bào thì vào mùa này, nguồn nước trong rừng sẽ trong lành, mát mẻ. Phong tục này xưa kia được tổ chức thường niên ở tất cả các làng, nóc. Xuyên suốt lễ hội là nghi lễ cúng đất trời, thần linh tại đầu nguồn nước, chân cây nêu và nhà già làng.

Theo già làng Hồ Văn Ba, để chuẩn bị cho Tết cúng máng nước thì già làng sẽ triệu tập những thanh niên trai tráng trong làng giao nhiệm vụ làm cây nêu, phát dọn lối đi sạch sẽ vào khu vực dòng suối lấy nước. Nguồn nước mà dân làng lấy về sử dụng thường ở trong khu rừng già và cách biệt những khu rừng ma. Mỗi làng cũng sẽ chuẩn bị hai con gà trống và một con heo để tế lễ.

Sau nghi thức tế thần linh, các trai tráng sẽ đặt máng nước dẫn nguồn nước về làng.

Sau khi cây nêu dựng xong, tất cả đàn ông trong làng sẽ mang lễ vật vào địa điểm lấy nước trên dòng suối. Khi già làng thực hiện xong nghi lễ tế thần, từng hộ gia đình sẽ dùng một ống nứa rừng múc nguồn nước dưới suối đã được hòa với tiết gà, tiết heo mang về nhà nhóm bếp nấu cơm. Các thanh niên trong làng sẽ đặt ống dẫn nước xuống khe suối để đưa nước về làng.

“Khi cúng xong, người dân trong làng phải hứa với thần linh luôn sống thẳng thắn, trung thực, không được làm chuyện xấu. Nếu vi phạm lệ làng sẽ bị phạt nộp heo, gà… Nhờ đó mà Tết máng nước là một trong những phong tục giúp cho dân làng chúng tôi sống đoàn kết, hòa thuận, luôn hướng đến những việc tốt đẹp”, già làng Ba chia sẻ.

Sau khi thực hiện xong các nghi lễ cúng máng nước, cả làng sẽ mở hội ăn mừng nguồn nước mới. Tất cả các hộ dân trong làng đều nấu rượu cần, cơm lam để đãi khách. Nhà này sẽ đến thăm nhà khác, nóc này đến thăm nóc khác để cùng uống rượu cần, ăn thịt và chúc phúc cho nhau. Nhiều nóc còn tưng bừng tổ chức đánh cồng chiêng, hát dân ca suốt thời gian diễn ra phần hội để tăng thêm không khí rộn ràng của Tết máng nước. Những hộ gia đình khá giả còn dự trữ thịt sấy giàn bếp hoặc mổ gà, heo để ăn mừng Tết máng nước.

Các thanh niên trai tráng trong làng được huy động dựng cây nêu chuẩn bị cho Lễ cúng máng nước.

Theo các già làng, nghi thức tổ chức Tết máng nước ở một số vùng của huyện Nam Trà My vẫn được bà con tổ chức thường xuyên hàng năm, nghi lễ vẫn còn khá nguyên vẹn. Tuy nhiên, tại Làng Lê, thuộc xã Trà Don, Lễ cúng máng nước đã bị mai một ít nhiều, vì vậy việc phục dựng lại Tết máng nước nhằm để người Ca Dong nâng bảo tồn, gìn giữ những giá trị văn hóa tiêu biểu của cha ông mình như múa cồng chiêng, hát ting ting, hát ru…

Quảng Nam bố trí gần 270 tỷ đồng để phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miến núi Năm 2022, tỉnh Quảng Nam đã bố trí gần 270 tỷ đồng để thực hiện các cơ chế chính sách, Nghị quyết của HĐND tỉnh. Đây là nguồn lực quan trọng tạo điều kiện phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miến núi.

Chia vui cùng các chức sắc và đồng bào có đạo dịp Giáng sinh, năm mới Nhân dịp Lễ Giáng sinh năm 2022 và chào đón năm mới 2023, ngày 15/12, các đoàn công tác của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Bộ Nội vụ và Ban Tôn giáo Chính phủ đã tới thăm và chúc mừng một số cơ sở tôn giáo trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh.