Tiếp tục cải cách hệ thống an sinh, lấy con người làm trung tâm
14:09 | 24/04/2022
Theo thông tin tại hội thảo “Đánh giá 10 năm thực hiện chính sách an sinh xã hội Việt Nam giai đoạn 2012-2022: Xu hướng và khoảng trống” do Bộ LĐ-TB&XH phối hợp với Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) tổ chức tổ chức trong tuần qua, sau 10 năm thực hiện Nghị quyết 15, công tác đảm bảo an sinh xã hội cho người dân đạt được nhiều thành tựu quan trọng.
Các chính sách an sinh xã hội đang dần được tiếp cận theo hướng dựa trên quyền được an sinh của người dân. Quyền của phụ nữ, trẻ em, người cao tuổi, người khuyết tật và những đối tượng yếu thế được đảm bảo tốt hơn. Bốn trụ cột gồm: Nnhóm chính sách việc làm và giảm nghèo; nhóm chính sách bảo hiểm xã hội (BHXH); nhóm chính sách trợ giúp xã hội; nhóm chính sách dịch vụ xã hội cơ bản ngày càng mở rộng về diện và đối tượng.
 |
| Sau 10 năm thực hiện Nghị quyết 15, công tác đảm bảo an sinh xã hội cho người dân đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Ảnh: VOV |
Trong 10 năm qua, bình quân mỗi năm cả nước giải quyết chế độ trợ cấp một lần cho 6 - 8.000 trường hợp người có công với cách mạng và hiện cả nước có trên 1,3 triệu người có công được hưởng trợ cấp hàng tháng. Bình quân hàng năm giải quyết việc làm trong nước cho 1,5 - 1,6 triệu người. Tỷ lệ thất nghiệp duy trì ở mức 2% đến 2,2%. Số người tham gia BHXH tăng từ 10,2 triệu người năm 2011 lên gần 16,6 triệu người vào năm 2021.
Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2011-2015 và 2016-2020 được thực hiện hiệu quả. Thu nhập bình quân của hộ nghèo đến cuối năm 2020 tăng 3,5 lần so với năm 2010. Việt Nam đạt Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ của Liên hợp quốc về xóa đói giảm nghèo trước thời hạn 10 năm và được cộng đồng quốc tế đánh giá là hình mẫu trong cuộc chiến chống đói nghèo. Tuy nhiên, cùng những kết quả đạt được, công tác an sinh xã hội của Việt Nam còn những hạn chế, bất cập.
Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Nguyễn Văn Hồi chỉ rõ: “Một số chính sách an sinh xã hội chưa bao phủ hết các nhóm đố tượng, thiếu tính bền vững, thực hiện thiếu đồng bộ, chưa đồng đều giữa các địa phương và có sợ chênh lệch về mức sống, hưởng thụ văn hóa tinh thần giữa các vùng miền, các nhóm đối tượng còn rất lớn. Mức trợ cấp xã hội và mức hỗ trợ cho các nhóm đối tượng còn thấp. Chất lượng về an sinh xã hội có mặt còn hạn chế, đời sống của một bộ phận dân cư còn nhiều khó khăn, hệ thống quản lý nhà nước còn bất cập, trình độ quản lý còn chưa cao. Vẫn còn hiện tượng lạm dụng, trục lợi chính sách”.
 |
| Bà Ingrid Christensen, Giám đốc ILO Việt Nam phát biểu tại hội thảo. Ảnh: ILO |
Ngoài những bất cập trên, Việt Nam đã chính thức bước vào giai đoạn già hóa dân số, với tỷ lệ người cao tuổi (từ 60 tuổi trở lên) chiếm trên 10% tổng dân số từ năm 2011. Việt Nam cũng là 1 trong 5 nước có tốc độ già hóa nhanh nhất thế giới. Dự báo đến năm 2039, Việt Nam sẽ trở thành quốc gia dân số già và phải đối mặt với nguy cơ “già trước khi giàu”. Việt Nam cũng là một trong những nước chịu ảnh hưởng lớn nhất của biến đổi khí hậu và nước biển dâng, thu hẹp diện tích đất ở, đất sản xuất….tác động tiêu cực đến cuộc sống và sinh kế của người dân, tạo áp lực đến hệ thống an sinh xã hội trong việc đảm bảo quyền con người tiếp cận các cơ hội việc làm và các dịch vụ xã hội cơ bản.
Tại hội thảo, các đại biểu cùng thống nhất quan điểm: hệ thống an sinh xã hội ở Việt Nam vẫn tiếp tục cần được cải cách và củng cố hơn nữa, hướng đến mục tiêu hiện thực hoá quan điểm của Đảng và Nhà nước hướng đến an sinh xã hội cho tất cả mọi người.
Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Nguyễn Văn Hồi nhấn mạnh, cần “tiếp tục lấy con người là trung tâm của quá trình phát triển, đảm bảo các vấn đề xã hội được quản lý và giải quyết bằng công cụ chính sách xã hội phải được xây dựng và triển khai thực hiện hài hòa, đồng bộ với phát triển kinh tế”.
“Xác định đầu tư cho con người, cho chính sách xã hội là đầu tư cho phát triển nhằm đạt được mục tiêu phát triển nhanh và bền vững,” ông chia sẻ.
Tại đây, bà Ingrid Christensen, Giám đốc ILO Việt Nam cho biết, để tiến tới tầm nhìn an sinh xã hội cho toàn dân, Việt Nam phải tiếp tục dành những nỗ lực và nguồn lực đáng kể để tăng cường hệ thống an sinh xã hội trên nhiều chiều cạnh khác nhau.
Ông André Gama, quản lý chương trình An sinh Xã hội của ILO Việt Nam chỉ rõ, những cải cách như vậy cần được thiết kế và thực hiện dựa trên một loạt các nguyên tắc được chia sẻ bởi các cơ quan của Liên hợp quốc, bao gồm: Phối hợp và liên kết nhiều hơn giữa các chính sách và can thiệp khác nhau; Hệ thống an sinh xã hội nhạy cảm hơn về giới và phản ứng với sốc; Thiết kế các chính sách và can thiệp dựa trên cách tiếp cận vòng đời; Đảm bảo an sinh xã hội không bỏ lại ai phía sau; Thúc đẩy sự tham gia của nhiều bên liên quan trong quá trình hoạch định chính sách an sinh xã hội; Tăng cường năng lực thể chế; Tập trung vào các chương trình phổ quát toàn dân và các chương trình bắt buộc; Tăng cường hiệu quả thực hiện chính sách.
Các cơ quan Liên hợp quốc có mặt tại hội thảo cũng củng cố cam kết hỗ trợ Chính phủ Việt Nam trong việc tổng kết thực hiện Nghị quyết 15 cũng như hỗ trợ kỹ thuật hướng đến việc xây dựng một Nghị quyết mới định hình các chính sách xã hội đến 2030 và tầm nhìn 2045 nhằm mục tiêu an sinh xã hội cho toàn dân tại Việt Nam.
Minh Thái