Đối thoại Mỹ - Trung kết thúc trong căng thẳng

Các quan chức Mỹ và Trung Quốc vừa kết thúc cuộc đối thoại "khó khăn" kéo dài 2 ngày tại Alaska, hé lộ mức độ căng thẳng nghiêm trọng giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới thời tân Tổng thống Joe Biden.

Mỹ sợ Trung Quốc biến đảo Guam thành Trân Châu Cảng thứ 2 Mỹ đang lo ngại về việc căn cứ quân sự quan trọng bậc nhất của Mỹ ở Thái Bình Dương - bị “đánh úp” bởi quân đội Trung Quốc.

Tăng cường hợp tác và đối thoại để thúc đẩy thực chất quyền con người trên thực tế Đại sứ Lê Thị Tuyết Mai đã nêu rõ các chủ trương, chính sách cũng như những nỗ lực và thành tựu của Việt Nam trong thúc đẩy quyền con người, trong đó có quyền trẻ em, quyền của người khuyết tật...

Quan chức cấp cao Mỹ - Trung trong cuộc đối thoại đầu tiên ở Alaska. Ảnh: Reuters

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và Cố vấn an ninh quốc gia Jake Sullivan đã hội đàm với Ủy viên Bộ chính trị đảng Cộng sản Trung Quốc Dương Khiết Trì cùng Ngoại trưởng Vương Nghị ở thành phố Anchorage, Alaska vào ngày 18 và 19/3 (giờ Mỹ). Đây là cuộc gặp trực tiếp đầu tiên giữa hai phái đoàn cấp cao Mỹ-Trung kể từ khi Tổng thống Joe Biden nhậm chức vào ngày 20/1.

Đối thoại trở nên căng thẳng khi đôi bên đã công khai chỉ trích các chính sách của nhau trước ống kính truyền hình. Theo Reuters, đúng như dự đoán, hội nghị thượng đỉnh 2 + 2 giữa Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và Cố vấn an ninh quốc gia Jake Sullivan với hai quan chức cấp cao của Trung Quốc là Ủy viên Bộ Chính trị Dương Khiết Trì và Ngoại trưởng Vương Nghị ở Anchorage, Alaska dường như không mang lại đột phá ngoại giao nào. Sự đối đầu gay gắt còn ám chỉ, hai nước hiện có rất ít điểm chung để thiết lập lại mối quan hệ đã sụt giảm xuống mức thấp nhất trong nhiều thập kỷ qua.

Việc các quan chức Mỹ tới thăm các nước Nhật Bản, Hàn Quốc và một số nước đồng minh, đối tác quan trọng ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương trước khi bay đến Anchorage cùng một loạt động thái khác của Washington phản ánh chính quyền Biden có lập trường kiên định, theo đuổi cách tiếp cận cứng rắn với Trung Quốc. Ngược lại, những lời cảnh báo thẳng thừng từ Bắc Kinh cho thấy phía Trung Quốc sẽ không dễ dàng xuống thang và Mỹ cần từ bỏ "ảo tưởng" rằng họ sẽ thỏa hiệp.

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và Cố vấn an ninh quốc gia Jake Sullivan phát biểu với báo chí sau khi kết thúc cuộc hội đàm với phái đoàn Trung Quốc

Phát biểu với giới phóng viên sau cuộc hội đàm, Ngoại trưởng Blinken cho hay ông có thể đã đạt mục tiêu ban đầu được đặt ra cho cuộc gặp là chuyển tải “những quan ngại đáng kể” từ Mỹ và các đồng minh về những hành động và hành vi của Trung Quốc, đồng thời đưa ra những chính sách và ưu tiên của Mỹ, theo Kyodo News.

Ông Blinken cho hay ông không bất ngờ về “phản ứng mang tính bảo vệ” của Trung Quốc đối với những quan ngại về tình trạng lạm dụng nhân quyền ở Tân Cương, Tây Tạng và Hồng Kông…Mặt khác, ông Blinken cho hay hai bên đã có “một cuộc hội đàm rất thẳng thắn” trong nhiều giờ và đã tìm thấy nền tảng chung trong một số vấn đề liên quan Iran, CHDCND Triều Tiên, Afghanistan và biến đổi khí hậu, theo Đài NHK.

Ngược lại, phái đoàn Trung Quốc rời khách sạn mà không trò chuyện với giới truyền thông. Tuy nhiên, nhà ngoại giao hàng đầu Trung Quốc Dương Khiết Trì sau đó đã chia sẻ với kênh truyền hình quốc gia CGTN rằng, các cuộc thảo luận diễn ra một cách thẳng thắn, mang tính xây dựng và có lợi dù “tất nhiên vẫn tồn tại những bất đồng”. Quan chức này nhấn mạnh, “Trung Quốc sẽ bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh và sự phát triển quốc gia".

Tờ South China Morning Post dẫn lời một số nhà phân tích cho rằng chính quyền Tổng thống Biden có thể sẽ không vội ngồi xuống hội đàm với Bắc Kinh lần nữa, nhưng sẵn sàng tổ chức các cuộc gặp khác với những quốc gia cũng có quan ngại về Trung Quốc. Hôm 19/3, Bộ Ngoại giao Mỹ thông báo ông Blinken có kế hoạch công du Brussels (Bỉ) vào tuần tới để tham dự cuộc gặp của 29 ngoại trưởng thuộc NATO, với “những quan ngại về Trung Quốc và Nga” nằm trong số chủ đề chính.

Mỹ sợ Trung Quốc biến đảo Guam thành Trân Châu Cảng thứ 2 Mỹ đang lo ngại về việc căn cứ quân sự quan trọng bậc nhất của Mỹ ở Thái Bình Dương - bị “đánh úp” bởi quân đội Trung Quốc.

Tăng cường hợp tác và đối thoại để thúc đẩy thực chất quyền con người trên thực tế Đại sứ Lê Thị Tuyết Mai đã nêu rõ các chủ trương, chính sách cũng như những nỗ lực và thành tựu của Việt Nam trong thúc đẩy quyền con người, trong đó có quyền trẻ em, quyền của người khuyết tật...

Mỹ đang sẵn sàng chờ đối thoại ngoại giao, Iran tạm thời chưa có động thái Chính quyền Tổng thống Joe Biden đã chuẩn bị đối thoại với Iran về việc Mỹ trở lại thỏa thuận năm 2015 nhằm ngăn chặn Tehran phát triển vũ khí hạt nhân.